Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından Türkiye'de ilk defa hayata geçirilen ve 81 ili kapsayan “Hava Kalitesini İzleme Ağı Projesi” ile, www.cevreorman.org veya “www.havaizleme.com” adreslerine girilerek, Türkiye'nin her ilindeki hava kalitesi an be an öğrenilebilecek.
Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe, “81 İlde Hava Kalitesi İzleme Ağı Açılış Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, dünyada eyalet bazında gerçekleştirilen bu uygulamanın ilk defa Türkiye'de il bazında ve her saat başı gerçekleştirileceğini belirterek, “Türkiye veriler konusunda hep eleştirilir, azdı, çoktu diye. Biz bu süte hiç su katmadık. Vatandaş düğmeye bastığı anda soluduğu havanın kirliliğini öğrenecek. Biz istesek de ölçümleri değiştiremeyiz” diye konuştu.
Türkiye'de hava kirliliğinin kaynağını evlerdeki, endüstri tesislerindeki ısınmadan ve araçlardan kaynaklandığına dikkat çeken Pepe, “Bu proje, herkesin daha dikkatli olmasını gerektirecek” dedi. Pepe, projenin 2005 yılında bitirilmesinin planlandığını, ancak ihaleye yapılan itirazlar sonrasında projenin ertelendiğini söyledi.
Türkiye'de yılda 5-7 milyon ton petrole eşdeğer enerji israf edildiğini kaydeden Pepe, “Türkiye, parasını bacadan egzozdan atıyor. Bundan sonra fazla hava kirliliği görünen yerlere anında müdahale etmek için çalışıyoruz” dedi. Türkiye'de artık belli kalori değerlerinin üstüne çıkan kömürlerin poşetlenmeden satılmadığına dikkat çeken Pepe, “Egzoz ölçümleri ve emisyon ile çok ilgiliyiz. Büyükşehirlerdeki bazı otobüslerin egzozları fabrika bacalarından beter çalışıyor. Belediyelerin bunları takip etmesi lazım” diye konuştu.
Pepe, 13 Mayıs 2006 tarihinde yürürlüğe giren Çevre Kanunu ile artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını ifade ederek, “Artık sanayiciler, bacalarından istediği gibi emisyon yapamaz. Sadece İstanbul'da 13 Mayıs 2006'dan bugüne 15 trilyon lira çevre cezası kesildi” dedi. Küresel ısınmanın dünyada olduğu gibi Türkiye'nin de gündemini işgal ettiğini hatırlatan Pepe, Türkiye'de yağışların geçen yıla göre ortalama yüzde 16 oranında azaldığını vurguladı. Pepe, “Yarın eyvah demektense, bugün tedbirimizi almak durumundayız. Yapmış olduğumuz çalışma da budur” dedi. Pepe, Türkiye'de en çok hava kirliliği yaşanan üç şehrin ise Denizli, Tekirdağ ve Erzurum olduğunu söyledi.
Yerel yönetimlerin fazla kirlilik görülen yerlere anında müdahale edeceğini dile getiren Pepe, doğalgazın yanında jeotermal enerji kaynaklarının kullanımına da önem verdiklerinin altını çizdi. Pepe, sokak lambalarını güneş enerjisi ile çalıştırmak için çalışma yürüttüklerini hatırlatarak, “Kars ve Erzurum gibi en soğuk illerimizi güneş enerjisi ile ısıtabileceğimizi, Urfa, Antalya gibi en sıcak illerimizi yine güneş enerjisi ile soğutabileceğimizi biliyoruz. Bu konuda çalışmalarımız sürüyor” diye konuştu.
Pepe, bakanlık olarak jeotermal enerjinin ısıtmada kullanılmasını teşvik ettiklerinin altını çizerek, bu kapsamda orman köylerinde yaşayan 15 bin ailenin güneş enerjisi kullanmasını sağladıklarını kaydetti. Pepe, şunları söyledi:
“Artık orman köylerinde yaşayan 15 bin ailemiz ormandaki ağaçlara dokunmadan ısınabiliyor, sıcak suya kavuşabiliyor. Şimdi başka orman köyleri de güneş enerjisi kullanmak istiyor. Dünya Bankası'nın kredi imkanlarını da seferber ederek, yüzbinlerce orman köylüsüne ormandan tek ağaç kesmeden ısınma imkanı yaratacağız.”
Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Fevzi İşbilir de, “Hava Kalitesini İzleme Ağı Projesi” ile ilgili bilgi verdi. İşbilir, 81 ilde 94 istasyonda otomatik olarak ölçülen kükürt dioksit ve partikül madde oranlarının her saat başında İl Müdürlüklerinin bilgisayarına aktarıldığını, buradan da internet ortamına gönderildiğini söyledi.
Mevcut istasyonlara 2007 yılı içinde İzmir'de 4 ve Ankara'da 8 olmak üzere 12 yeni istasyon daha ekleneceğini ifade eden İşbilir, istasyon sayısının 2014'e kadar Türkiye genelinde 209'a çıkarılmasının planlandığını kaydetti. İşbilir, projenin şu ana kadar 8 trilyon 770 milyar liraya mal olduğunu belirterek, proje tamamlanana kadar bu rakamın 10 milyon euroya ulaşmasını beklediklerini de sözlerine ekledi.
