DÖNEME SİSTEMATİK YAKLAŞIM
Bahsi geçen konuları sistematik olarak işleyen bir eser II. Meşrutiyet döneminde neşredilmediği için yazar, çalışmayı dergi ve gazete makaleleri ile muhtelif kitaplardan devşirdiği dağınık ve küçük parçalar hâlindeki malzemeyi tasnif etmek ve anlamlı bir bütün olacak şekilde birleştirmek suretiyle vücuda getirmiş. Kitap üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde dönemin aydınlarının tarih tanımları, tarih bilimi konusundaki düşünceleri, tarihte büyük adamların rolü gibi tarih felsefenin çeşitli problemleri karşısındaki yaklaşımları ele alınmaktadır. Kitabın ikinci bölümü tarihte usûl ve tarih yazıcılığı konusuna ayrılmış. Doğa bilimleri ve tarih, pozitivizm ve tarih, sosyoloji ve tarih, evrim teorisi ve tarih, tarihin bağımsızlığı, tarih yazımında usûlün önemi ve tarafsızlık, millî tarih, mükemmel bir tarih nasıl yazılır, klasik ve II. Meşrutiyet dönemi Osmanlı tarih yazıcılığının eleştirisi gibi konular yine döneminin tarihçilerinin gözünden incelenmiş. Kitabın son bölümünde tarihin faydası, tarih eğitimi ve kimlik meselesi konuları yer almakta, Osmanlıcı, İslâmcı ve Türkçü tarih tasavvurları incelenmektedir.
TARİHTEN BUGÜNÜ OKUMAK
Tarih metodolojisi, tarih felsefesi, tarih yazımının meseleleri gibi konular yakın zamanlara kadar tarihçiliğimizin ilgi alanına pek girmemiştir. Bu konularda neşredilen telif ve tercüme eserlerin sayısı maalesef hâlâ ciddi bir yekûn tutmamaktadır. Ülkemizde tarih metodolojisi üzerine neşredilen ilk kitap oldukça geç sayılabilecek bir tarihte Zeki Velidî Togan tarafından neşredilmiştir. Bu açıdan 'II. Meşrutiyet Dönemi Türk Tarih Düşüncesi'nin, alana katkı sağlayacağı şüphesizdir. Her ne kadar çalışma II. Meşrutiyet dönemiyle tahdit edilmiş olsa da gerek konunun gerekse dönemin özelliğinden dolayı kitap güncelin uzağında değildir. Kitap; tarihçilerin, sosyal bilimcilerin, tarih öğrencilerinin ve tabiî ki tarihe, kimlik meselesine, metodolojiye ilgi duyan zihinlerin istifade edebileceği bir niteliktedir.
Kitabın Künyesi:
II. Meşrutiyet Döneminde Türk Tarih Düşüncesi
Dr. Mehmet Kaan Çalen
Ötüken
Kasım 2013
332 sayfa