Eseri devam eder

 
Dergiler çıkıyor, insanlar yan yana gelip eser veriyorlar, ama 'Mavera' dergisi çatısı altında toplanmış olan 'ağabeyler' gibi, birinin ismi anıldığında diğerleri de hatırlanan bir birliktelik söz konusu olmuyor...

Cenazeler beni yorar; Akif İnan'ı son yolculuğuna uğurlamak için bir günlüğüne Urfa'ya gittim, ne kadar yorulduğumu tahmin edebilirsiniz. "Dostlarla da yollarımız ayrılıyor, bir bir" hissinin insanda yol açtığı o derin boşluğu ise ancak yaşayan bilir...

Fikir ve sanat konularına âşina bir 'taşralı' olarak İstanbul ve Ankara'nın zirve isimlerini erken yaşlarda tanıdım. Şimdilerde taşra kalmadı, herkes her istediğini yakından tanıyabiliyor; bizim ilk gençliğimizde, eserlerinden bildiğimiz, yazı veya şiirlerini beğendiğimiz birini tanıyabilmek için yola düşmek gerekirdi. Ben o yolculuklara erken başlayanlardanım...

Önce 'Üstad' sıfatının sahibi Necip Fazıl Kısakürek vardı, sonra da çıkardığı 'Büyük Doğu'da yazılarını yayımladıkları... Sezai Karakoç'un kendi başına büyük bir değer olduğuna hiç kuşku yok; ancak Büyük Doğu çıksın diye gerektiğinde paltosunu sattığını bilmemiz onun değerini gözümüzde daha da artırırdı. Bilirdik ki, Sezai Karakoç Üstad'ın hemen yanındaki isimdir; Diriliş'te kendisiyle birlikte yer alanlar da onun Büyük Doğu seyahatinde tanıştığı yol arkadaşlarıydı zaten...

Sezai Karakoç ile birkaçı geçmeyen sohbetlerimizin birinde Diriliş'in fikir ve sanat hayatımız üzerindeki etkisi de gündeme gelmişti. Sezai Bey, vaktiyle yanında yer almış yol arkadaşlarının kendi başlarına hareketlenirken başlangıç noktalarından esinlendiklerinden söz etmiş ve bir örnek vermişti: "Diriliş, aylık sanat ve edebiyat dergisi adıyla çıkmıştı; biri 'Aylık Dergi' koydu dergisinin adını, diğeri 'edebiyat' adını seçti; 'Yönelişler' bile adında Diriliş'ten harfler taşır..." Bu denli bir esinlenme söz konusu mudur bilemem; ama kendisinden sonra gelen nesli her yönden etkileyenlerin başında Sezai Karakoç gelir...

Sonra Nuri Pakdil'in 'edebiyat' dergisi ile tanıştık. İlk çıktığında kaç sayfaydı, hatırlayamıyorum; yarım gazete sayfası boyunda, renk kullanmayan, sadeliği ön planda tutan bir dergiydi 'edebiyat'... Nuri Pakdil şimdilerde yaş haddinden emekli olduğu DPT'de çalışıyor, dostlarıyla sanat ve edebiyat dünyamızı sarsacağına inandığımız dergisini çıkarıyordu. 1970'lerin başlarında olmalı, bir Avrupa yolculuğundan sonra Akay Yokuşu'ndaki idarehanesinde kendisini ziyaret ettiğimde, "Paris'i gören gözler öpülür" diyerek gözlerime öpücük kondurmuş, sonra da kendi eliyle sardığı Maraş tütününden bir sigara ikram etmişti. Saygımdan, "Ben içmiyorum" diyememiştim...

Sonra 'Mavera' çıktı. Büyük Doğu, Diriliş, edebiyat çizgisinin doğal bir sonucuydu. Beslendikleri kaynağı inkâr etmeden kendi ayakları üzerinde duracak hale gelenlerin yeni sesler peşinde koşmaları bana hiçbir zaman yanlış görünmemiştir. Nitekim, Mavera da, başka dergilere ebelik etmekten geri durmadı.

Erdem Bayazıt, Rasim Özdenören, Alaeddin Özdenören, M. Akif İnan ve Cahit Zarifoğlu, 'Büyük Doğu'dan 'Mavera'ya uzanan seyahatin bildik isimleriydi; her biri 'ağabey' sıfatını fazlasıyla hak eden öncüler... Necip Fazıl onlara el vermiş, Sezai Karakoç değerlerini kabul etmiş, Nuri Pakdil yol arkadaşı bilmişti... Şimdi de, kimi şiirde, kimi öyküde, kimi de edebiyatın hemen her dalında ürünlerini artırarak vermek üzere kendi dergilerinde biraraya gelmişlerdi. Bu sebeple, 'Büyük Doğu'yu aldığımız gibi, Diriliş, edebiyat ve Mavera ile ilgimizi de sürdürdük...

Onlar kadar birlikte anılan bir edebiyatçı grubu bugün bile yok. Dergiler çıkıyor, insanlar yan yana gelip eser veriyorlar, ama 'Mavera' dergisi çatısı altında toplanmış olan 'ağabeyler' gibi, birinin ismi anıldığında diğerleri de hatırlanan bir birliktelik söz konusu olmuyor... Uzun yıllar, Rasim Ağabey'i ne zaman görsem, hemen "Akif Ağabey nasıl?" diye sormuşumdur...

Akif İnan, Gazi Eğitim'de dersler verdiği için hep gençlerle birlikte oldu ve kendini sürekli diri tuttu. Divan edebiyatı uzmanıydı ve uzmanlığı kendi şiirini de olumlu etkiliyordu. Onun son derece 'çağın içinden' şiirleri bir Nedim neşesi, bir Fuzuli derinliği taşıyorsa bundandır... Pekçok kişi sendikacılığa soyunmasını yadırgamıştı Akif İnan'ın; ben ise öğrenci çevresini öğretmen ve memur çevresiyle değiştirme girişimi olarak görmüştüm onun bu yeni ilgisini...

Üstad Ankara'ya gittiğinde Akif İnan'ın evinde misafir kalırmış... Bu bile onun değeri için bir ölçüydü. Necip Fazıl'ın sohbeti ve dostluğuna sığındığı, güvendiği biri olmak yeterli bir referanstı... Üstad'ı konferansa dâvet için İstanbul'dan birilerini araya sokmak yerine Ankara'ya uzanarak Akif Ağabey'i aramanın daha sonuç alıcı olduğunu bilirdim.

Cahit Zarifoğlu'nun vefatı çok büyük bir kayıptı; Mavera'yı ayakta tutan oydu çünkü. Nereye gidersem gideyim izimi bulur, ısrarlarıyla yazı yazmamı sağlardı. Rasim ve Akif beylerle aynı dergide yazmak korkutucuydu benim için; iki can alıcı cümleyle, Cahit Ağabey o korkuyu üzerimden atmamı sağlardı. Bir gün onun genç cenazesini toprağa verdik...

Akif İnan da bu dünyayı terk etti. Hastalığını izlediğim için haber fazla şaşırtıcı değildi; ama şu satırları yazarken, benim de çevresinde bulunduğum merkezin bir önemli unsurunu daha kaybetmiş olmak bana bayağı dokunuyor...

İnsan ölür, ama eseri devam eder; Büyük Doğu, Diriliş, edebiyat ve Mavera, şimdi tek tek isimlerini yazmayacağım nice güzel dergide devam etmiyor mu?