Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Dücane CÜNDİOĞLU dcundioglu@yenisafak.com.tr

13 Haziran 2006 tarihli Yeni Şafak'ın "Düşünce Gündemi" sayfasında, bir hanım yazar tarafından Cemil Meriç'in eserlerinin neşriyle ilgili bazı sorunlara ilişkin tesbitler (hatta yakınmalar) içeren çok önemli bir yazı yayımlandı. Umarım okumuşsunuzdur.

Bu yazıda yer alan tesbit ve eleştirilerin güncelliğini korumak ve mümkünse birkaç adım daha ileriye taşımak amacıyla ve okurlardan gelen ısrarlı talepleri de dikate almak suretiyle Cemil Meriç Külliyatı'na ilişkin görüşlerimi kısaca belirtmekte yarar görüyorum.

Sözü hiç uzatmadan söylemem gerekirse, sayın Mahmut Ali Meriç'in -Cemil Meriç Külliyatının neşri sırasında-ilmî neşir kaidelerine riayet etmeye lüzum görmeksizin kitapların muhtevasına da, planına da keyfî müdahelelerde bulunmasını, şahsen 'ilim' nâmına teessüf verici bir hâdise olarak karşılıyorum. Veraset salâhiyetini ölçüsüzce kullandığına inandığım nâşir, herhalde müellifin mahdumu olmak yetkisine de istinaden, dilediği yazıyı dilediği kitaptan çıkarıp bir diğerine ilave etmek hakkını kendinde bulduğu gibi, şahsî zevkince aynı kitap içerisindeki yazıların yerlerini değiştirmekte de, bölüm başlıklarıyla oynamakta da nedense hiçbir mahzur görmemektedir. Bu keyfî müdahelelerle ilgili olarak okurların hiç değilse kişisel itiraz haklarını kullanmaları gerektiğine inandığımdan, müddeamı isbat sadedinde -sayın Mahmut Ali Meriç'in notlarından hareketle- bazı misaller vermek isterim. (Kısaltmalar: BÜ: Bu Ülke, UU: Umrandan Uygarlığa, MA, Mağaradakiler, KA: Kırk Ambar)

1. "Cemil Meriç, Ruşen Eşref'in eserinde 7. sırada yer alan Nazif'i her nedense 17. sırada ele almış. Yazarın sıralamasına sadık kalmak düşüncesiyle Nazif'i 7. sıraya yerleştirdik." (KA, s. 370)

Sayın Mahmut Ali Meriç hangi yazarın sıralamasına sadık kalmaya çalışıyor: Cemil Meriç'in sıralamasına mı? Hayır, Ruşen Eşref Ünaydın'ın sıralamasına.

2. Yazarın sıralamasında 17. sırada bulunan Haşim, Cemil Meriç tarafından son sıraya, 18. sıradaki Ali Kemal de 16. sıraya alınmış. Haşim'i 17, Ali Kemal'i de 18. sıraya yerleştirdik. (KA, s. 375)

Yerimiz sınırlı olduğundan açıklama yapmaksızın birkaç müdahale örneği daha verelim:

3. "Cemil Meriç'in bu yazısı, 'Umrandan Uygarlığa' adlı eserinin ilk iki baskısında yer almışken (Ötüken, 1974 ve 1978), konusu itibariyle bulunması gerektiğini düşündüğümüz 'Kırk Ambar'a alındı ve 'Umrandan Uygarlığa'nın İletişim Yayınlarınca yapılan baskılarından çıkarıldı." (UU, s. 367)

4. "Umrandan Uygarlığa'nın ilk iki baskısında (Ötüken 1974 ve 1977) yer alan bu yazıyı, bir önceki 'Edebiyat Tarihinin Tarihi' yazısını tamamlar mahiyette olduğu için 'Kırk Ambar'a aldık ve 'Umrandan Uygarlığa'nın İletişim Yayınlarınca yapılan baskılarından çıkardık. (KA, s. 433)

5. "Cemil Meriç'in 'Mağaradakiler' adlı kitabında yer alan Tunuslu Hayrettin Paşa ve eseriyle ilgili bu çalışmayı, bu bölümde ele alınan konuları tamamladığı düşüncesiyle buraya yerleştirdik. (UU, s. 45)

6. "Biz ve Onlar" bölümünde yer alan yazılardan 'Biz'le ilgili olanlardan sonra, 'Onlar'la ilgili olanları, yazı sıralarında bazı değişiklikler yaparak yeni bir düzenleme ile sunuyoruz. Amacımız, birbirini tamamladığını ya da izlemesi gerektiğini düşündüğümüz yazıları bir araya getirmek. (BÜ, s. 181)

7. "Bu yazı Cemil Meriç'in bir başka eserinde yer alacağından, 'Umrandan Uygarlığa'nın İletişim Yayınlarınca yapılan baskılarında bulunmamaktadır." (MA, s. 245)

8. "Cemil Meriç'in bu yazısı, Hisar Dergisinin Kasım 1980 sayısında yayımlanmış, ancak Kırk Ambar daha önce basılmış olduğundan kitapta yer alamamış, beş yıl sonra yayımlanan 'Kültürden İrfana'da kullanılmıştır. Yazıyı bu kitaptan çıkararak, konusu itibariyle bulunması gerektiğini düşündüğümüz 'Kırk Ambar'a aldık." (KA, s. 317)

9. Son kısmı Cemil Meriç tarafından tamamlanamadığı için yazarın hiçbir kitabında yer almayan bu yazıyı, bulunması gerektiğini düşündüğümüz yere, yine Chevallier'den çevirerek, ekledik. (...) Cemil Meriç'in çalışması burada bitiyor. Gerisini Chevallier'nin kitabından çevirip özetledik. (UU, s. 228, 235)

10. Daha önceki baskılardan farklı olarak "Fildişi Kuleden" ayırıp ayrı bir bölüm olarak düzenlemeyi uygun bulduk. (BÜ, s. 233)

Bu müdahaleler ilmî değil, bilâkis keyfîdir; gayet keyfî...

Not: Bu konuya yarın da devam edeceğiz.

Geri dön

Yazdır

Yukarı