Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

'Sefine-i Evliya'da, Aziz Mahmud Hüdayi'nin Şeyh Bedreddin yorumundan, Yunus Emre'nin İbrahim Edhem'e yazdığı şiire kadar birçok önemli veri sunuluyor.

Elif Yıldız

Tasavvuf kültürümüzün temel eserleri arasında yer alan Uşşaki tarikatının son önderlerinden Osmanzade Hüseyin Vassaf'ın 'Sefine-i Evliya' isimli eseri , Kitabevi Yayınları tarafından yayınlandı. Uzun yıllar birçok İslam ve tasavvuf araştırmasına da kaynaklık eden kitap, bir sufiler ansiklopedisi niteliğinde. Eserde, "Alimler peygamberlerin mirasçılarıdır" düsturu ile 2 bin mutasavvıfın biyografileri bir araya geti-riliyor. Vassaf, 1900-1923 yılları arasında yaptığı bu araştırmasında, kendisinden önce yazılmış tabakat kitaplarından faydalandığı gibi; ayrıca Osmanlı coğrafyasında kendi çağdaşı olan şeyhlerle birebir, kalanıyla da mektuplaşarak bilgi toplamış. Ayrıca şeyhlerin, tekkelerin ve şeyh türbelerinin resimleriyle eseri zenginleştirmiş. Eser, Prof. Dr. Mehmet Akkuş ve Prof. Dr. Ali Yılmaz tarafından 5 cilt halinde yayına hazırlanmış.

EDEPTE DE EDEBİYATTA DA ÖNCÜ OLDULAR

Eserde yer alan kanaat önderleri bağlı bulundukları tarikatların silsilesine göre sunuluyor. Okuyucuya velinin hayatı anlatılırken aynı zamanda, günümüzde de dünya üzerinde var olduğu bilinen tarikatların kuruluşu ve düşünsel değişimi de aktarılıyor. Eserde sunulan tarikat silsileleri arasında Kadiriye, Ruffaiyye, Halvetiyye, Şazeliye, Mevlevilik, Nakşibendilik, Uşşakilik ve Bektaşilik bulunuyor.

Çalışmada birçok velinin aynı zamanda dönemin kültür ve edebiyat dünyasında da etki bıraktıklarına şahit oluyoruz. Şeyh Sadi-i Şirazi, Aziz Mahmud Hüdayi, Şemseddin-i Sivasi ve Mevlana Celaleddin-i Rumi edebi çalışmaları ile dikkat çeken kanaat önderlerinden birkaçı. Kitapta velilerin şiirlerine de geniş yer veriliyor. Özellikle Şemseddin-i Sivasi'nin kitapta yer verilen İslam çağrışımları ile dolu şu mısraları etkileyici: "Kaygu gecesi gitti, kamu kalmadı korku/ Eyyuba dahi sıhhatinin çağı göründü"

AZİZ MAHMUT HÜDAYİ'DEN ŞEYH BEDRETTİN YORUMU

Fetret devrinde yaşayan ve Musa Çelebi ile Beyazıt arasındaki siyasi çatışmaya dahil olarak Musa Çelebi'nin yanında yer alan ve idam edilerek ölen Simavna Kadısı Şeyh Bedreddin şüphesiz İslam tarihinin en tartışmalı isimlerinden biri. 'Sefine-i Evliya' kitabında bu ünlü simayı da atlamıyor Vassaf. Onun, tevhid sırlarını daha açık bir kelam ile tarikat ve İslam kurallarından ayırarak anlatmaya çalıştığını yazar, bu nedenle İslam'ı iyi bilmeyenlerin, bu düşünceleri benimseyerek İslam hakkında ileri geri konuşma hakkı bulduklarını sözlerine ekliyor. Haşr-ü neşr, cennet- cehennem, melek- şeytan düşüncesi ve hükümete karşı siyasi teşebbüslerinde hatalı buldukları Şeyh Bedreddin hakkında Sofyalı Şeyh Bali Efendi, Nureddin Zade ve Aziz Mahmud Hüdayi Hazretleri'nin 'İdam edilmiş Şeyh Bedreddin, Allah katında gazaba uğramıştır" yorumunu yaptıklarını da anlatıyor. Vassaf, 'Bu konuda bize düşen etliye sütlüye karışmamaktır' diyerek, Bedreddin hususunda yorum yapmaktan kaçtığını belirtmekle birlikte şu uyarıyı yapmaktan da geri kalmıyor: "Bedreddin'in düşünceleri alimler içindir, bilgisiz halkı delalete düşürür"

Yunus Emre'nin, İbrahim Edhem'e yazdığı şiir

Sefine-i Evliya'da saltanat ve zenginlik sahibi iken, bütün bunlardan vazgeçip ömrünü Allah yoluna adayan İbrahim Edhem Hazretleri'nin hayatı da işleniyor. Onun imanına zarar gelmesin diye dünyaya dair bütün metalardan, iltifatlardan kaçışının üzerinde dikkatle duruluyor. Kitabın bu pasajında Yunus Emre'nin İbrahim Edhem'e yazdığı şiir dikkat çekiyor: "Gönül hayran olupdur aşk elinden/ Ciğer püryan olupdur aşk elinden/ Niceler tac-ü tahtı mal-ü mülkü terk/ İdüp üryan olupdur aşk elinden"

Geri dön

Yazdır

Yukarı