LYS engelini başarıyla aşan öğrenciler, hangi bölümü seçeyim derdine düşmüşken önemli bir soruya daha karşı karşıya. Geleceklerini yapılandırma adına kısa zamanda doğru karar vermek zorunda kalan adayların eğitim almayı düşündükleri bölümü barındıran devlet ve vakıf üniversiteleri arasında bir tercih yapması gerekiyor.
Son birkaç yılda açılanları saymazsak, devlet üniversitelerinin yılların getirdiği deneyime bağlı olarak köklü ve oturmuş yapısı da adaylar için önemli bir kriter. Akademik kadroların sürekliliği, köklü eğitim sistemi, uluslararası tanınırlık ve özellikle de Türkiye'nin bütün bölgelerine dağılmış olması, devlet üniversitelerini tercih aşamasında öne çıkarıyor. Örneğin, Boğaziçi, Hacettepe ya ODTÜ mezunları, çalıştıkları sektörde yaptıkları ve başardıklarıyla kendilerinden sonra gelen öğrenciler için referans noktası haline geliyor.
Vakıf üniversitelerinde karar yetkisi rektörler ile akademik kurullara ait değil. Üniversiteyle ve öğrencilerle ilgili atılacak her adım vakıf başkanına, yani patrona bağlı. Tercih listenize yazmayı düşündüğünüz vakıf üniversitelerini ciddi manada gözden geçirin. Reklamlara, söylenenlere kanmak yerine üniversiteleri gezin.
* Akademik kadrosu yeterli mi? Dersleri profesörler, doçentler ya da doktorlar mı veriyor? Yoksa konuları araştırma görevlileri mi anlatıyor?
* Okul, yurt, kafeterya, spor alanı gibi fiziki koşulları ne durumda?
* Master imkânları bulunuyor mu?
* Öğrenciyi sosyal alanda destekliyor mu?
* Burs imkanları ne durumda?
* Uluslararası alanda işbirliği yapıyor mu?
* Üniversite-sanayi işbirliği var mı?
* Okul sonrası kariyer danışmanlığı hizmeti veriyor mu?
* Mezunları rahatlıkla iş bulabiliyor mu?
İlk tercihlerde idealist davranılabilir bu sebeple kendi puanının üstünde yerler yazılabilir (ilk birkaç tercihe), sonraki ortada ki tercihlerde realist olmalı, son tercihlere doğrudan mütevazı davranmalı tercihlerin tamamı öğrencinin kazanırsam giderim diyebileceği bölümler ve yerler olmalı.
Yeni açılan bölümleri tercih ederken bölümün bulunduğu üniversitenin eşdeğeri niteliğindeki üniversitelerde, aynı bölümün taban puanına ve başarı sırasına bakarak tahmin yürütebilirsiniz. Örneğin Ege Üniversitesi'nde açılan bir bölüm için Dokuz Eylül Üniversitesi'ndeki eşdeğer bölümün taban puanına ve başarı sırasına bakılabilir.
Merkezi yerleştirme işleminde bir programa kayıt hakkı kazananların belirlenmesinde tercihi hangi sırada olursa olsun bu programa tercihleri arasında yer vermiş olan adaylardan, yerleştirmede kullanılan Y-YGS/Y-LYS puanı ve varsa ek puan toplamı büyük olana öncelik tanınıyor. Mesela, MF-4'ten aldığınız yerleştirme puanı 440,112 ve A bölümüne tercihlerinizde 30. sırada yer verdiniz. A bölümünü tercih eden bir başka öğrencinin de MF-4 alanında yerleştirme puanı olarak 440,111 aldığını ve bu bölümü ilk tercih olarak yazdığını düşünelim. Böyle bir durumda, diğer öğrenciden bindelikte oluşan bir farkla daha fazla puan aldığınız için A bölümüne siz yerleştirilirsiniz. Tercih sırası bu tür durumlarda etkili değildir.
Kontenjansız Açık Öğretim programlarına yerleştirilen öğrenciler hariç, ilk yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilen adaylar ek kontenjanlara başvuramazlar.
Kayıt dönemine kadar liseden mezun olamazsa üniversiteye kayıt yaptıramaz. Bir sonraki yıl YGS-LYS hazırlıkta AOBP kırılmaz. İlk defa giriyor gibi değerlendirilir. Adayların liseden mezun olamadıklarını resmi bir belge ile ÖSYM'ye bildirmeleri gerekir.
Uzmanlara göre ÖSYM tarafından dün açıklanan '2010-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu'nda belirgin hatalar bulunuyor. ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ünal Yarımağan, kılavuzda hata olduğu iddialarına ilişkin yaptığı açıklamada, “Belirgin bir hata yok, sadece engellilerin yerleştiği bazı programların minimum puan ve başarı sırası biraz düşük yazılmış. Yarın bir açıklama yapacağız” dedi. 'Kılavuz yeniden düzenlenecek mi?' sorusuna ise Yarımağan, 'Hayır' yanıtını verdi.
Sürat Yayın Grubu Rehberlik Yayın Yönetmeni Hakan Baykal, kılavuzda açıklanan başarı sıralarına bakıldığında öğrencilerin çoğunun rahatlıkla yerleştiğinin görüldüğünü söyledi. Baykal, “Halbuki kontenjanlar belli. Yani açıklanan yeni verilere göre tercih yaptığımızda büyük yanlışlara düşme durumu söz konusu. Kılavuzun yeniden gözden geçirilmesinde fayda var” diye konuştu.
Kılavuzda göze çarpan hatalardan biri Ankara ve Gazi Üniversitesi hukuk fakülteleri ile ilgili verilerin kıyaslanması durumunda açıkça görülüyor. Normal koşullarda 2009 sonuçlarına göre İstanbul Üniversitesi hukuk fakültesinden daha yüksek puanla öğrenci alan Gazi Üniversitesi hukuk fakültesi, ÖSYM Kılavuzu'nda izah edilemeyecek derecede düşük bir başarı sırası ile verilmiş durumda. Ankara üniversitesi hukuk fakültesi için de benzer bir durum söz konusu.
* Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi yıllık 40 bin TL ile bu yıl Türkiye'nin en pahalı bölümü oldu. Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği 32 bin 400 TL'lik fiyatıyla 2. sırada. En ucuz meslek yüksek okulu ise 6 bin 300 TL ile Doğuş Üniversitesi'nde.
* Koç Üniversitesi: Hemşirelik Yüksek Okulu için 7 bin 500, diğer tüm programlarda 29 bin ve Tıp Fakültesi için 40 bin TL.
* Fatih Üniversitesi: Meslek yüksek okulu 9 bin, Tıp Fakültesi 20 bin, Fen-Edebiyat Fakültesi 11 bin 550, diğer fakülteler ise 16.500 TL.
* Sabancı Üniversitesi: Tüm lisans programları 27 bin 500 TL.
* Bahçeşehir Üniversitesi: Ön lisans programları 12 bin 400, lisans programları 22 bin 900 TL.
* Yeditepe Üniversitesi: Ön lisans programlarından Sağlık Bilimleri Fakültesi 10 bin 750, Tıp Fakültesi 26 bin 700, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi 19 bin 250, Eczacılık Fakültesi 24 bin, Diş Hekimliği Fakültesi 32.400, diğer fakülteler 16 bin TL artı KDV.
* Doğuş Üniversitesi: İngilizce lisans 19 bin 380, Türkçe lisans 18 bin180, meslek yüksek okulları 6.300 TL.
* Aydın Üniversitesi: Ön lisans programları Türkçe ve İngilizce olmak üzere 7 bin 500 ile 11 bin TL arasında. Lisans programları Türkçe ve İngilizce olmak üzere 15 bin ile 19 bin TL arasında.
