|

Sadece yatırım değil kültürel entegrasyon

Türkiye''nin ticaret hacminin son yıllarda artış gösterdiği Irak Bölgesel Kürt Yönetimi''nin Sanayi Bakanı Sinan Çelebi, ekonomik ilişkiler kadar kültürel ilişkilerin de geliştirilmesini istedi. Çelebi, ''Arzumuz Türk üniversitelerinin de gelmesi. Bu kültürel alanda da entegrasyonu hızlandıracaktır'' dedi

Çetiner Çetin
00:00 - 21/02/2013 Perşembe
Güncelleme: 22:54 - 20/02/2013 Çarşamba
Yeni Şafak
Sadece yatırım değil kültürel entegrasyon
Sadece yatırım değil kültürel entegrasyon

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Sanayi Bakanı Sinan Çelebi, Türkiye ile olan ekonomik ilişkilerin son 4 yılda önemli ivme kazandığını belirterek, ekonomik ilişkiler kadar kültürel ilişkilerin de geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Türkiye ile olan ticaret hacminin her geçen gün arttığını ve bundan büyük bir memnuniyet duyduklarını söyleyen Bakan Çelebi, ''Bundan 3 yıl öncesinde bölgemiz ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi 4 milyar dolar düzeyindeydi. Bugün 12 milyar dolar civarında. Ticaret hacminin yüzde 80''i yani 8 milyar dolarlık bölümü ise Kürt bölgesi ile yapılıyor'' dedi. 2009 yılında bakanlık kayıtlarında 485 Türk şirketi bulunduğunu ifade eden Sinan Çelebi, bu rakamın bin 50''ye yükseldiğini söyledi. Sinan Çelebi, sözlerine şöyle devam etti:

BİN 500 TÜRK ŞİRKETİ

''Türkiye ile olan ilişkilerimizdeki samimiyet ve sürece stratejik yaklaşım sayesinde bölgede yerli Türk şirketleri kuruldu. Bu şirketleri de eklediğimizde bin 500''ü aşkın Türk şirketi Kürt bölgesinde faaliyet gösteriyor. Siyasi ilişkiler beraberinde ticari ilişkilere de ivme kazandırdı. Ticaret hacmi son 3-4 yıla göre 3 kat arttı. Türk firmalarının daha çok gelmesini bekliyoruz. İran şirketleri ikinci sırada geliyor. Ama Türkiye''den çok daha az, 230 civarında. İran, ticaretinin büyük çoğunluğunu güneyden yapıyor. Habur sınır kapısından her gün 2 bin 500''e yakın kamyon ve TIR tek taraflı geçiş yapıyor. Habur''daki ticaret hacmi ve geçişler artık o kadar sıklaştı ki sınır kapısındaki köprüler bile artık taşıma kapasitelerinin üzerinde faaliyet gösteriyor.''

''HAVA'' HAREKETLENDİ

Bir dönem sadece karayolu ile Türkiye''ye geçişler varken şimdi haftanın her günü uçakların dolu dolu gidip geldiğini belirten Çelebi, ''Petrol ve enerji konularında da her iki tarafın görüşleri açık. Bu göstergeler aslında ilişkilerin bundan sonra nasıl devam edeceğinin işaretçisidir. Ben de bir bakan olarak bu sürece katkı sunmak için yoğun bir mesai harcıyorum'' dedi.

TÜRKİYE''DEN ÜNİVERSİTELER GELSİN

Türk üniversitelerinin bölgede kampüs açmasını istediklerini kaydeden Çelebi, şöyle konuştu: ''Çünkü Türk üniversitelerinin bölgeye gelmesi kültürel alanda da entegrasyonu hızlandıracaktır. Çocuklarımızın Türk üniversitelerinden diploma almasını, dünyaya farklı bir pencereden bakmalarını önemsiyoruz. Bu her iki tarafın ortak menfaati için gerekli.''

ABD VE AB MODELİ ÖRNEK

Sinan Çelebi, ''Avrupa''ya bakın; Yıllarca kendi aralarında savaştılar ama bugün aynı ortak kültür dayanışması çerçevesinde aynı masanın etrafında yer alıyorlar. Araplar, Körfez bölgesinde kendi aralarında bir işbirliği gerçekleştirdiler. Onlar da güçleniyorlar biz de. Artık bölgede bunun hesabını yapalım. Ekonomik entegrasyon süreçlerimizde ABD ve Avrupa Birliği modellerine bakmalıyız. Bundan Türkiye ve Kürt bölgesi karlı çıkar'' diye konuştu.

Dünya krizle uğraşırken Türk ekonomisi büyüdü

Türk ekonomisinden de övgüyle bahseden Çelebi, ''Dünya ekonomisi krizlerle boğuşurken Türkiye ekonomisi bundan etkilenmedi. Başbakan Erdoğan''ın da ifade ettiği gibi teğet geçti. Bu Türk ekonomisinin son süreçte nasıl bir güç kazandığını gösteriyor. Bizler de bunu görüyoruz. Sınırın bu tarafındaki ve öbür yanındaki insanımızın zengin olmasını istiyoruz. Bu huzuru ve beraberinde büyük kazanımları getirir'' dedi.

Bağdat elimizi kolumuzu bağladı

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Sanayi Bakanı Sinan Çelebi, ''Ekonomik serbest bölge için gerekli koşulları ve altyapı planlarını yaptık. Ama maalesef merkezi yönetimdeki istikrarsızlık elimizi kolumuzu bağlamış durumda. Bağdat bu projeyi durdurdu. Kendi isteğimizle Irak içinde kaldık ama Bağdat ağır davranmamalı'' diyerek, Maliki yönetiminden memnuniyetsizliğini ortaya koydu.

YOLLAR YETERSİZ

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Sanayı Bakanı Sinan Çelebi, ''Habur Çayı üzerindeki gümrüklerimiz kapasitesinin üzerinde çalışıyor. 3 köprünün acil olarak yapılması gerekiyor. Ama Bağdat hala sessiz. Bugün çıkarılan petrolün 3 katından daha fazlasını çıkarmayı düşünüyoruz. Bugün Habur''dan 2 bin 500 araç geçiyorsa yarın 7 bin 500 araç geçiş yapacak demektir. Bu köprüler şimdi bile mevcut trafiği taşımakta zorlanıyor. Yarın kapasite arttığında ne olacak? Dolayısı ile bu köprülerin acil yapılması gerekiyor.

İSTİKRARIN GÖSTERGESİ

Anayasamıza göre sınır hattı olduğu için Bağdat''ın onayını bekliyoruz. Ankara ve Erbil onay verdi. Bağdat sessiz kalıyor'' diye konuştu. Çelebi, şunları söyledi: ''2003''te 2 milyar dolarlık bir yatırım bütçemiz vardı. Bugün bu bütçemiz 26 milyar dolara ulaştı.

Bankalar gelmeye başladı. Sigorta şirketleri de gelmek için izin bekliyor. Bu istikrarın bir göstergesidir. Türk bankaları ile sohbetlerimizde ne kadar memnun kaldıklarını çok yakından görüyoruz. Mali politikalarımız şeffaf ve dünya ekonomisi ile entegrasyon üzerine kurulu. En çok da bankalara kolaylık sağlıyoruz.''

1071''deki ittifaka yeniden döneriz
Türkler ile Kürtlerin tarih boyunca birçok kez ittifakla hareket ettiğini belirten BDP''nin Erbil''deki temsilcisi Coşkun, ''Çözüm süreci başarıya ulaşırsa 1071 ittifakı oluşur'' dedi

Erbil''de geçen yıl temsilcilik açan BDP''nin temsilcisi Cemal Coşkun, 30 yıldır sürdürülen kirli savaşın sorumlularının Kürtlerden ve Türklerden özür dilemesi gerektiğini belirterek, ''Kürtler ellerine silah alma meraklısı değil. PKK ve BDP çözüm için hazır'' dedi.

İmralı ile yapılan görüşmelerin şimdilik tek taraflı işlediğini vurgulayan Coşkun, ''Dolayısı ile çözümden bahsedilince kanalların açık olması gerektiği kanaatindeyiz'' diye konuştu.

DUYGUSAL KOPUŞ İÇİN HER YOLU DENEDİLER

Coşkun, ''Duygusal kopuş için her türlü yol denendi. Bir daha o geçmiş acıların yaşanmaması için tedbirler geliştirilmeli'' dedi. Coşkun, sorunun çözümünü isteyenlerin iyi niyet ve samimiyet sahibi olmaları halinde PKK ile görüşmelerin Erbil''de veya başka yerde yapılmasının önemli olmadığını kaydederek şöyle dedi: ''Görüşme Erbil''de de Ankara''da da Avrupa''da da hatta istenirse Kandil''de de olur...''

Türklerin 1071''de Kürtlerin desteği ile Anadolu''ya geldiğini belirten Coşkun, ''Kürtler, Cumhuriyet dönemine gelinceye kadar Selçuklu''nun kuruluşunda ve Osmanlı''nın cihan imparatorluğu olmasında tarihi ve siyasi bir ittifak yaptı. Cumhuriyetin kurulmasında başat rol oynadılar. Duygusal bağları güçlendirir ve çözümü başarıya ulaştırırsak 1071''de Selçuklular ile yapılan ittifaka yeniden döneriz'' diye konuştu.

ŞEHİT AİLELERİ DİKKATE ALINSIN

MİT-İmralı görüşmelerine gerekli desteği veren şehit ve gazi derneklerinin açıklamalarının kendileri için çok anlamlı ve değerli olduğunu belirten Coşkun, şöyle konuştu: Hükümet, sorunları ağırlaştıran ve elini taşın altına koymayan kesimlerin hassasiyetinden çok, süreci destekleyen şehit ve gazilerin hassasiyetlerini dikkate almalıdır.''


11 yıl önce
default-profile-img