Tercih yaparken ikinci bir fırsata her zaman kapınız açık olsun. İstediğiniz bölüme ilk tercihinizde giremezseniz, bilin ki açılan kontenjanlarla o bölüme girme şansınız daha da yükselecektir. Öte yandan yetenek ve becerileriniz sayesinde çok düşük puanlarla en ünlü üniversitelerin lisans programlarında okuyabileceğinizi de aklınızdan çıkarmayın. 145 ya da 165 puan alarak güzel sanatlar, spor akedemileri gibi prestijli bölümlere de kayıt yaptırabilirsiniz.
Özel yetenek gerektiren programların sınavları ile seçme ve yerleştirme işlemleri, yüksek öğretim programlarının kendileri tarafından yapılıyor. Özel yetenek sınavlarına başvurular, sınav ve değerlendirme işlemleri doğrudan yükseköğretim programının bağlı bulunduğu kurum tarafından yürütülüyor.
Bu programlara, kurum tarafından yapılan sınav puanları ile ağırlıklı orta öğretim başarı puanlarının birinden oluşacak ağırlıklı puanlar göz önünde tutularak yerleştirme yapılacak. Merkezi yerleştirme ile herhangi bir yüksek öğretim programına yerleştirilen adaylarda isterlerse özel yetenek sınavlarıyla öğrenci alan yüksek öğretim programlarına başvurabilirler.
Bu yıl da (2008) üniversite kayıtlarının tamamlanması ardından boş kontenjanlar ilan edilerek ek yerleştirmeler yapılacak. ÖSYM tarafından yapılacak genel yerleştirmede (birinci) yerleştirilemeyen (açıköğretimin kontenjansız programlarına yerleşenler dahil) adaylar ek yerleştirmede tercih yapabilecekler. Ek yerleştirme başvuruları 4 - 5 gün gibi kısa bir sürede alındığı için adayların tercih dönemi öncesi bir programa yerleşme isteğini hızlı bir şekilde gözden geçirmesi ve belirtilen tarihlerde toplam 8'i geçmemek üzere tercih yapmaları gerekir.
Öncelikle adayın ek yerleştirmelere başvurabilmesi için bulunduğu öğretim yılının (2008 ÖSS) Öğrenci Seçme Sınavı'na başvurması gerekir. Merkezi yerleştirme de sınavsız geçiş dahil herhangi bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş aday, kayıt yaptırmamış dahi olsa ek yerleştirmelere müracaat edemez; fakat birinci yerleştirmede açıköğretimin kontenjansız programlarına yerleştirilmiş adaylar ek yerleştirmelere müracaat edebilir.
Bu durumda açıköğretimin kontenjansız programlarından birinde eğitimine devam eden öğrenci ikinci üniversitesine de devam edebilir ancak birinci tercihte açıköğretim dışında bir programa yerleşen aday ek yerleştirmeye başvurmadan ikinci üniversite (açıköğretim programları) başvurusunu belirlenen tarihte açıköğretim bürolarına yapabilir.Ek yerleştirmedeki önemli hususlardan biri de birinci yerleştirmede özel yetenek sınavıyla bir yüksek öğretim programına yerleştirilmiş adayların, ek yerleştirme için tercih yapabilecek olmasıdır.
ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (ÖSYS) merkezi yerleştirmeleri sonunda boş kalan kontenjanlar, ÖSYS merkezi yerleştirmelerinde, yerleşerek kayıt hakkı kazanmış olmasına rağmen bu hakkını kullanmayan adayların oluşturduğu boş kontenjanlar, ÖSYS Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları kılavuzu basıldıktan sonra açılan ve bu yüzden merkezi yerleştirme işlemine girmemiş olan yeni yüksek öğrenim programlarının kontenjanlarından oluşur.
Her yıl merkezi yerleştirme sonrasında istediği önlisans ve lisans programına yerleşemeyen adaylar 25-30 bin civarında boş kontenjan oluşturmaktadır.Ancak yerleştirilen adayların kayıt yaptırmaması nedeniyle boşalan ve kılavuz yayınlandıktan sonra açılan yüksek öğretim programlarının da etkisiyle ek yerleştirme öncesi 60-70 binlere varan boş kontenjanlarla karşılaşıyoruz. Ek yerleştirme öncesi kontenjanlar artmış gibi gözükse de yerleştirme sonrasında üniversitelerdeki boş kontenjanların sayısında bir değişiklik yaşanmadığı gözleniyor. Yani ikinci yerleştirmede istediği programa yerleşemeyen, kayıt yaptırmayan, tercih sonrası programın gerektirdiği taban puanı alamayan öğrenciler yine 25-30 bin civarında boş kontenjan yaratıyor ; ancak küçük bir kitle mutlu olabiliyor.
Öğrenci eğilimleri anketine göre tercihlerde vakıf üniversitelerindeki programlara yer verilmesine ilişkin düşünceleri öğrencilere sorulduğunda öğrencilerin yüzde 51,1'i hayır, yüzde 25,1'i evet cevabını veriyor. Ankete göre ÖSS'de devlet üniversitesi programlarının tercih payı oldukça yüksek oluyor. Vakıf üniversitelerindeki programların tercih oranı ise oldukça düşük kalıyor.
Ek yerleştirme tercih başvuruları ekimin ilk haftası 4-5 gün gibi kısa bir sürede internet üzerinden yapılıyor. Adaylar basın ilanı veya ÖSYM'nin internet sayfasında belirtilen tarihler arasında ÖSYS Yüksek Öğretim Programları Ek Yerleştirme Kılavuzu'nu ÖSYM Sınav Merkezi Yöneticiliklerinden satın alabilecekler ve ÖSYM'nin internet sayfasında da görebilecekler. Adaylar tercihlerini başvuru merkezi aracılığıyla yaptıklarında tercih hizmeti ücretini de yatıracaklar.
Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği (TÖDER) tarafından yapılan “TÖDER 2. ÖSS Deneme Sınavı” anketinde, tercihlerle ilgili ilginç sonuçlar çıktı. Ankette öğrencilerin yüzde 73'ü dershanelerde, yüzde 13'ü de tek başına tercih yapacağını belirtirken, ÖSS'nin mevcut halinin değiştirilmesi ve yerine her yılın sonunda sınav yapılması fikrine de yüzde 35,2'si evet cevabını verdi. TÖDER Akademik Direktörü Prof. Dr. Adil Çağlar'ın yaptırdığı ankete katılan öğrencilerin 13 bini devlet okullarında eğitim görürken 11 bini de özel okul öğrencilerinden oluşuyor.