|

Tablo karamsar rakamlar umut verici

Türkiye''nin kanser yarası her yıl çığ gibi büyüyor. Yılda 200 bin kişi, dermansız hastalığın pençesine düşüyor. Ancak ölüm oranlarının ''şimdilik'' dünya ortalamasının altında olması karamsar tabloyu hafifletiyor.

Aybike Eroğlu
Aybike Eroğlu
00:00 - 1/05/2013 Çarşamba
Güncelleme: 23:09 - 30/04/2013 Salı
Yeni Şafak
Tablo karamsar rakamlar umut verici
Tablo karamsar rakamlar umut verici

'Dünyada her yıl kanser olan 12 milyon insandan 7,5 milyonu ölüyor.' Bu rakamlar dünyanın genelini ilgilendirdiği için Türkiye'de kimsenin ilgisini çekmiyor. Oysa Türkiye'nin kanser yarası da çığ gibi büyüyor ve birilerin bir şey yapması gerekiyor. Her yıl 200 bin insanımız kansere yakalanıyor. Ölümlerin yüzde 20'sinin sebebi olan kanser 2013'te de 75 bin kişinin ölüm sebebi olarak kayıtlara geçecek. Uzmanlar bu karamsar rakamlar karşılık umudun kaybedilmemesini istiyor. Onkologlara göre erişkin kanserlerinde yüzde 68'lere varan oranda tedavide sonuç alınabiliyor. Çocuk kanserlerinde ise bu oran yüzde 80'lere ulaşıyor. Yani 10 çocuktan 8'ini iyileştirmek mümkün. Ancak küçük bir şart var: Doğru tedaviye zamanında ulaşabilmek ve erken tanı.

BU HEPİMİZİN SORUNU

Ulusal Kanser Kongresi Başkanlığını yürüten Prof. Dr. M.Tezer Kutluk, 'Durum acil, eğer böyle devam ederse sadece nüfus artmasından dolayı 2030 yılında her yıl kanserden ölen kişi sayısı 12-13 milyonu bulacak. Bu nedenle durum gerçekten acildir bir toplum ve halk sağlığı sorunudur. Sivil toplumun, devletin, basının hepimizin ortak sorunudur. Bu konuda yapılacak çok şey var' diyor.

TARİHE GÖMEBİLİRİZ

'Kanseri tarihin derinliklerine gömebiliriz' diyen Kutluk, sözlerine şöyle devam ediyor: 'Çünkü kanser yüzde 30'u korunulabilir. Bugün erişkin kanserlerinde yüzde 70, çocuk kanserlerinde yüzde 80'lere ulaşan tedavi başarıları ile çok yolun alındığı bir hastalıklar grubu.'

ORAN ARTIYORSA TÜTÜNE İZİN YOK

Erkeklerde ki kanser ölümlerinin yüzde 40'ının tütünle ilişkili olduğuna dikkat çeken Tezer Kutluk sözlerini şöyle sürdürüyor: 'Eğer bir ülkede erkeklerdeki kanser ölümlerinin çoğu akciğer kanserinden oluyorsa tütüne geçit yok sözünü söylemek zorundayız. Bu hem maliyet, hem can her açıdan Türkiye'nin onkoloji camiası tütüne izin veremez.'

İÇMEZSENİZ TÜMÖR DE OLMAZ

Prof. Dr. Sedat Koca da Türkiye'nin kanser gerçeğinde sigaranın etkisinin altını çiziyor. 30 senelik meslek hayatında sigara içmeden kanser olan sadece iki kişi gördüğünü belirten Koca 'Birisinin kocası çok fazla içiyormuş yani pasif içici, ikincisinin de muhtemel kanser olma nedeni babasının Ereğli Demir-Çelik'te mühendis olmasıydı.'

YÜZDE 70'İ ÖNLENEBİLİR

İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü'nden Prof. Dr. Pınar Saip bugün için doğru tedavi edilebildiğinde kanserin yüzde 70'inin önlenebildiğine dikkat çekiyor. Çevresel faktörler ve diğer faktörlerden korunduğumuzda kanserden korunabileceğimize vurgu yapan Saip, umut ve umutsuzluk tacirlerine dikkat çekiyor.

Tedavi için 4 farklı yol

Her yıl 200 bin kişinin yakalandığı kanser için bilinen 4 farklı tedavi yolu var. Kanserin çeşidi ve gelişimi uzmanlar tarafından farklı tedavilerin tercih edilmesine neden oluyor.

Cerrahi Müdahale: Ameliyatla kanserli hücrelerin oluştuğu noktayı vücuttan kesip çıkartarak uygulanan tedavi.

Radyasyon (ışın) Tedavisi: Radyasyon tedavisinde kanser hücrelerini öldürmek ve tümörü küçültmek için x-ışınları veya diğer yüksek-enerjili ışınlar kullanılıyor.

Kemoterapi: Kemoterapi haplar şeklinde ağız yoluyla ya da iğne aracılığıyla damar veya kaslara verilerek uygulanıyor. Kemoterapide verilen ilaç kan dolaşımına girerek tüm vücudu dolaşıyor. Hedef organlardaki kanser hücreleri dışında vücuttaki tüm kanser hücrelerini ya da sağlıklı hücreleri de öldürebiliyor.

Alternatif Tıp: Modern tıbba yardımcı olan bitkisel yöntemler, tedaviyi uygulayan doktorun tavsiyesine bağlı olarak bağışıklık sistemini güçlendirmek için tercih ediliyor. Böylece vücudun kendi kendine iyileşmesine fırsat tanınıyor.

18 farklı çeşidi var

Vücutta hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan kötü hücrelere kısaca kanser deniyor. Bilinen 18 farklı çeşidi olan kanser, oluştuğu dokuya bağlı olarak adlandırılıyor. Tümörler ilk hangi organda başladıysa, hastalık ona göre sınıflandırılıyor. Örneğin ilk tümörler akciğerde oluşmaya başladıysa, oluşan kansere 'akciğer kanseri' deniliyor. Kanser hücreler bulundukları bölgelere yakın dokulara ulaşarak, kan ve lenf sistemiyle vücudun diğer taraflarına yayılıyor. Vücut hücrelerindeki bu değişikliğin sebebi ise çevresel ve içsel nedenler. Kimyasallar, radyasyon ve virüsler olarak adlandırılan insanın çevresindeki nedenler ile hormonlar, bağışıklık bozuklukları ve genetik nedenlerin hepsi birlikte veya tek başına hücreleri etkileyerek uzun yıllar içinde kansere neden olabiliyor.

BAŞ SORUMLU: Modern hayat

Tüm dünyada kalp ve damar hastalıklarından sonra en çok ölüme neden olan hastalık grubu kanser nedeniyle ABD'de 1900 yılında yüzde 3 olan ölüm oranı 2000 yılında yüzde 24'e çıktı. ABD'de yüzyılda kanserden ölüm oranı 8 kat arttı. Uzmanlar kanserdeki artışı yaşam süresinin uzamasına bağlasa da bu yanlış bir inanış. Çünkü aynı zaman içinde 65 yaşın üzerindekilerin nüfusa oranı yüzde 4'ten yüzde 12'ye çıktı. Bu noktada kanserin artmasının temel nedeni yaşlı nüfusun artışı olarak gösterilemez. Coğrafyaya göre de değişen kanser, tıbbi imkânların son derece az olduğu gelişmekte olan ülkelerde de var. Fakat burada yaşayan insanların gelişmiş ülkelere göç ettikten bir iki yıl sonra kanser sıklığı artıyor. Bu durum kanserin, genetik nedenlerden çok çevresel nedenlere bağlı olduğunu ve bunun önlenebileceğini düşündürüyor. Akraba evliliklerinde aşırı bir artış olmadıkça genetik hastalıkların artması da mümkün olmuyor.

Umut verici rakamlar var
  • Erişkin kanserlerinde yüzde 68'lere varan oranda tedavide sonuç alınabiliyor. Çocuk kanserlerinde ise bu oran yüzde 80'lere ulaşıyor. Ancak küçük bir şart var. Tedavi hizmetine ulaşabilmek.
  • Kanserli 10 çocuktan 8'ini iyileştirmek mümkün. Ancak doğru hizmete zamanında erişebilirse. Erken tanı konusunda ailelerin bilgi sahibi olması şart.
  • Kanser tanısı konan her 100 hastanın yüzde 75'i radyoterapi görüyor. Prostat, rahim ağzı, gırtlak kanserlerinde radyoterapi ile hastalık yok edilebiliyor.
  • Günümüzdeki teknolojiler, akciğer kanserine yakalanmış ve başka tıbbi sorunları olan hastalar için yüksek oranda hastalıktan kurtulma şansı sağlıyor.
    Neden yakalanıyoruz?
    Marmara Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Funda Elmacıoğlu:
    Kanserlerin 3'te 1'i beslenmeyle ilgilidir ancak genetik yatkınlık konusu da önemlidir. Kanser riski olabilir denilen her şeyin önüne sigara konulduğunda risk kat be kat artıyor.
    TEKNİĞİ BİLİNMEZSE RİSK VAR

    Örneğin mangal teknikleri bilinmezse mangal kanser aracı haline gelir. Temiz ve bol suyla meyve sebzeyi yıkayıp böcek ve ilaçlarını ortamdan uzaklaştırmalıyız. Bütün besin gruplarından beslenmeyi yerine getirmezseniz ve gitgide şişmanlarsanız kansere hoş geldin demeye hazır olun.

    YAĞDA BİR KEZ KIZARTMA YAPIN
    Arel Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölüm Başkanı Gülcan Arusoğlu:
    Kükürtlü besinlerin, soğan sarımsak gibi kükürtlü bileşikli besinlerle karnıbahar gibi çiçekli besinlerin kanser tedavisinde önleyici rolü olduğu biliniyor. Özellikle sarmısağın içindeki bileşiklerin, antioksidan bileşikli besinler çok önemli. Şekere ve acıkmaya olan meyili azaltmak gerekiyor. Kanser tedavisinde istenmeyen kilo artışını da bu şekilde engelleyebiliriz. En faydalı besinlerle en az tüketimi sağlamalıyız. Yağda kızartma yapacaksak bol yağda yapmalıyız. Ne kadar bol yağ kullanılırsa besin o kadar az yağ çeker. Bir kez kullanılan yağ, tekrar kullanılmamalı.
    KİLO KONTROLÜ ŞART

    Londra'da Dünya Kanser Araştırma Vakfı'nın düzenlediği Kanser ve Beslenme konulu konferansta WCRF'ın Amerikan Kanser Araştırma Enstitüsü'yle ortak hazırladığı raporu Yeni Şafak'a anlatan Beslenme Uzmanı Dr. Yasemin Bradley, kilo kontrolü ile kanser arasında paralel bir ilişki olduğuna dikkat çekiyor. 21 yaşından itibaren normal Vücut Kitli Indeksi (kilo / boy karesi) değerlerinde kalmaya çalışılmasının önemine dikkat çeken Brendley, bel çevresi ölçüsünün artmasından kaçınılması gerektiğini ifade etti.

    BEYAZ EKMEK DAVETİYE ÇIKARIYOR
    Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyatetik Bölüm Başkanı Muazzez Garipağaoğlu:
    Yağdan zengin beslenme yeni yağı çok fazla tüketirseniz örneğin zaten yağlı olan balığı yumurtayı yağda pişirirseniz göğüs kolon kanserine yol açar. Tuzdan zengin beslenme ve ateşe direkt maruz bırakılmış gıdalar mide kanserine yol açar. Beslenmeyle birebir ilişkili kanser çeşitleri de mevcuttur. Liften fakir beslenme, meyve, bulgur, sebze, kuru baklagil tüketilmezse, beyaz ekmek tüketilirse özellikle bağırsak kanserine davetiye çıkarırsınız. Kafein ve alkolü çok alanlar yemek borusu kanseriyle baş etmek zorunda kalabilirler. Beslenmenin kansere olumlu etkileri de mevcut. Kanserli kişinin zorlu tedavide bağışıklık direncinin yüksek olması lazım ki mücadele edilebilsin. Kişinin çok özel beslenmesi gerekiyor. O ağır tedaviler nedeniyle bir çok yan etki ortaya çıkabilir.
    YARIN: Kanserden korunmak için 6 öneri
  • 11 yıl önce
    default-profile-img