|

Yolculuk heyecanı başlarken

Bir ateş düşmüştü içimize.. İçin için kemiriyordu bizi. Yavaş yavaş hücrelerimiz ve benliğimizi sarmıştı. Ne yapsak ne etsek de bir an evvel mukaddes yolculuğa çıkabilsek hayaliyle adeta yanıp tutuşuyorduk. Kısmet bu mevsimeymiş. Her şeyin bir vakti zamanı vardır, nasibimize bu bayram düşmüş.

Mustafa Çalışan
00:00 - 27/10/2010 Çarşamba
Güncelleme: 00:47 - 27/10/2010 Çarşamba
Yeni Şafak
Yolculuk  heyecanı  başlarken
Yolculuk heyecanı başlarken
BAŞLARKEN
İnsan hayatında bazı günler, bazı zamanlar, bazı olaylar vardır ki, onlar çok özeldir, çok güzeldir, çok farklıdır. Onları farklı kılan; unutulmayan hatıralar, özlenen anılar, beklenen günler hemen herkesin hayatında kişiye özel durumlar vardır. Bunun gibi toplumların, milletlerin, dinlerin de çok özel günleri vardır. Müslümanlar için üç aylar, ramazan, bayramlar, cumalar özel olan, özelliği olan dönemler ve günlerdir.
İçinde bulunduğumuz bu günler İslam alemi, için müslümanlar için çok özel günler niteliğini taşımaktadır. Şu günlerde mukaddes yolculuğa çıkarak HAC görevini yerine getirmek üzere kutsal mekanlara ulaşan on binlerce Türk insanı, dünyanın dört bir köşesinden gelen yüz binlerce/hatta milyonlarca Müslüman HACI olmak için KÂBE'nin etrafında pervane gibi tavaf ederek bayramı bekliyor.
Ülkemizde hemen her aileden mutlaka hacca giden, yada daha önce gitmiş olan aile fertleri vardır. Dedelerimiz, ninelerimiz, annelerimiz, babalarımız, dayılarımız, teyzelerimiz, halalarımız, amcalarımız veya herhangi bir yakınımız, eşimiz , dostumuz hacca gitmiştir. Bu anlamda kalbimizin bir köşesinde bu MUKADDES YOLCULUKLA alakalı duygular vardır. Sevdiklerimizi hacca uğurlarken yaşadığımız duygusul anlar, vedalaşma törenlerine hissettiklerimiz, göz pınarlarımızdan dökülen yaşlar, 'Gittiğin yerlere benden de selam götür, benim için de dua et..' temennileri hemen hepimiz için özel anlardır.
Biz bu çalışmamızda mukaddes yolculukla alakalı gözlemlerimizi, yaşadıklarımızı, islamın 5 temel şartından birisi olan hacla ilgili temel bilgileri, mübarek mekanları, hacla alakalı ayet, hadis, tarihi bilgileri , kavramları,haccın kurallarını, Osmanlı dönemindeki haccı, Beytullahın tarihini/ anlamını, geçmiş dönemlerdeki hac facialarını sizlere aktarmaya ,sizlerle bu güzellikleri paylaşmaya çalışacağız.
Okurlarımıza, dilimiz döndüğünce anlatmaya çalıştığımız Hac ibadetinin kendilerine en kısa zamanda nasip olmasını temenni ederiz…

Hac İslamın 5 şartından birisi. Şartlarına haiz olanların yerine getirmesi gereken bir farz, bir kulluk görevi, Tanrı buyruğu... Ama her müslüman imkanları olsun olmasın, bu mukaddes yolculuğa çıkmayı, o mübarek mekanları görmeyi için için arzu etmektedir. Cenabı hak arzu eden her müslamana nasip kılsın..

Son dönemin meşhur edebiyatçılarından Ertuğrul Düzdağ'ın SAFAHAT çevirisinde biyografik bilgilerde hacca gittiği yazılı idi. Bir görüşmemiz esnasında kendisine sormuştum: 'Hocam, biyografinizde hacca gitti diye yazıyorsunuz. Sanki herhangi bir kariyermiş gibi telakki ediliyor, sebebi nedir ?' Sayın Düzdağ'ın cevabı enterasandı: 'Hac müslümanın hayatında bir dönüm noktasıdır. Beytullahı gördükten sonra, hac vazifesini ifa ettikten sonra o insan bir başka insan oluyor, bunu ancak gidip geldikten sonra anlayacaksın.'

ANCAK YAŞAYAN BİLİR

Doğrusu üstadın haklı olduğunu ilk hacca gidip geldikten sonra ben de anladım ve O'na hak verdim. Anadoluda halk arasına bir tabir vardır: 'Hacca gidip gelmeyen anlamaz , bilmez bunu ancak yaşayanlar anlar, bilir... Bunun içindir ki, ülkemizde hacca gidenlere, gelenlere normal bir seyahatin çok ötesinde saygıyla sevgiyle bakılır, ona göre muamele edilir, onların ziyaretine gidilir, uğurlanır, ağırlanır, karşılanır, duaları alınır, hatıraları dinlenir. Yani haccın müslüman toplum için ayrı ve özel bir yeri ve niteliği vardır.

HAC NİÇİN TEŞVİK EDİLİYOR?

Haccı ve umreyi teşvik eden bir çok ayet ve hadis vardır. Beni en çok etkileyenleri: 'Allah-ü Teala hergün ve her gecede Beytullaha 120 rahmet indirir. Bunun 60'ı tavaf edenlere, 40'ı namaz kılanlara,20'si bakanlara, seyredenleredir.' 'Arafatta vakfe yapıp da Allah günahlarımı mağfiret etmedi zannında bulunmaktan daha büyük günah olmaz' 'Hac kendinden önceki birikmiş günahları yıkar devirir.' 'Hacılar ve umreciler Allahın cemaatıdır.Allah onların istediklerini verir, dualarını kabul eder. Harcadıkları paraların yerine her kuruşu için bin defa bin verir.'

UNVANLARIN ADI YOK

Bu manadaki teşvik edici ayet ve hadisler bir hayli fazla. Diğer yandan haccın tüm insanlığa bakan hikmetleri, fayda ve faziletleri var. Hac döneminde yeryüzünün her köşesinden, her ırktan, her milletten, her renkten, her dilden, her kültürden, her coğrafyadan; bebek, çocuk, genç, yetişkin, ihtiyar, sağlıklı, hasta, sakat, kadın, erkek; zengin, si?yah, beyaz, fakir, unvanlı / makamlı, unvansız, hangi konuma olursa olsun, hangi anlayışta olursa olsun, geçmiş hayatına hangi yaşantıda bulunursa bulunsun herkesin fert fert eşit olduğu, kimsenin kimseye farkının bulunmadığı, üst ast ilişkisinin yok olduğu aynı Allaha inanan ve iman eden, aynı kıble etrafında omuz omuza namaz kılan, tavaf yapan çok özel bir toblodur yaşanan...

HACCIN FARZLARI
1. İHRAMA GİRMEK:

İhrama girmek Haccın birinci farzıdır. İhram, hac ve umre için özel bir elbise olmakla birlikte, mikad denilen belli yerlerde normal zamanlarda helal olan bazı hareket ve davranışlardan hacca niyet ederek uzak durmaktır. Erkekler dikşsiz iki parçadan ibaret olan ve adına ihram denilen kıyafetlerini, kadınlar ise normal elbiselerini giyerek hac veya umre için niyet ederler.

2. ARAFAT VAKVESİ:

Haccın birinci rüknü olan Arafat Vakvesi olmadan hac olmaz. Peygamberimiz buna işaretle “Hac Arafattır” buyurmuşlardır. Arafat sınırları belirli olan Arafat meydanındaki ibadet için vakfe demektir.

3. ZİYARET TAVAFI:

Haccın önemli rükünlerinden biri Kâbe'nin belirli bir şekilde ve kurban bayramı günleri içinde tavaf edilmesidir. Buna ziyaret tavafı denilmektedir.

HACCIN SÜNNETLERİ:

* İhrama girmeden önce yıkanarak güzel koku sürünmek, en azından abdest almak.

* İhrama girince Hz. İbrahim'in sünneti niyeti ile iki rekat namaz kılmak.

* Telbiye getirmek. Her telbiye için ve her telbiyeyi en az üç kere tekrarlamak.

* Kudüm tavafı yapmak.

* Hacer-ül Esved'i öpmek veya en azından selamlamak.

* Tavafın ilk üç şavtında erkeklerin iztiba yaparak remel halinde yürümeleri.

* Tavaf yapıp iki rekat tavaf namazı kıldıktan sonra zemzem suyu içmek.

* Sa'y'da iki yeşil direk arasında erkeklerin hervele yaparak yürümeleri.

* Arefe'den birgün evvel yani Zilhicce'nin 8. günü Mina'ya çıkarak gecelemek.

* Bayram gecesini Müzdelife'de geçirmek.

* Şeytan taşlamanın ilkini güneş doğduktan öğleye kadar, diğer günlerde ise öğleden sonra yapmak.


KUR'AN-I KERiM'DEN SEÇMELER

* Hani Biz İbrahim'e Beytin yerini göstermiş ve “Bana hiçbir şeyi ortak koşma,'diye vahyetmiştik: 'Beytimi de tavaf edenler,namaz kılanlar, rükü ve secde edenler için temiz tut.' (Hac Suresi/26)

* İnsanlara haccı ilan et ki, yaya olarak yahut uzak yollardan gelen yorgun düşmüş develer üzerinde sana gelsinler. (Hac Suresi/27)

* Ta ki orada dünyalarına ve ahiretlerine ait faydaları bulunsun ve belirli günlerde, Allah'ın onlara rızk olarak verdiği kurbanlık hayvanları keserken onların üzerine Allah'ın adını ansınlar.Artık onlardan yiyin ve sıkıntı içindeki fakirlere de yedirin. (Hac Suresi/28)

* ...Sonra kirlerini giderip temizlensinler.Adaklarını yerine getirsinler,Kabe'yi tavaf etsinler. (Hac Suresi/29)

* ... Her ümmet için, Allah'ın kendilerine rızk olarak verdiği kurbanlık hayvanların üzerine O'nun adını anarak kurban kesmeyi meşru kıldık. (Hac Suresi/ 34)

* ..... İşte kurbanlık deve ve sığırları Allah'ın size olan nişanelerinden kıldık. Onlarda sizin için vardır . Bağlı halde keserken üzerlerine Allah'ın adını anın.Yan üstü düşüp ölünce onlardan yiyin, isteyene de , istemeyene de verin. Şükredersiniz diye onları böylece sizin buyruğunuza verdik.(Hac Suresi/36)

* .... Bu hayvanların ne etleri ve ne de kanları Allah'a ulaşacaktır. Allah'a ulaşacak olan ancak sizin O'nun için yaptığınız gösterişten uzak amel ve ibadetlerdir.Size doğru yolu gösterdiğinden, Allah'ı yüceltmeniz için onları böylece sizin buyruğunuza vermiştir. Ey Muhammed! İyilik yapanlara müjde et. (Hac Suresi/37)

* ...Gücü yeten kimsenin Beytullahı haccetmesi, Allah'ın insanlar üzerindeki hakkıdır.(Al-i İmran Suresi/97)


Peygamber Efendimiz'in Hadis-i Şeriflerinden...

* Hac işlerini benden alınız (öğreniniz) Ben bu yıldan sonra hac yapabileceğimi bilmiyorum.Olur ki, bu haccımdan sonra hac yapamam.(Ebu Davut, Menasik/78)

* Hacca gitmek isteyen acele etsin.Çünkü bazen kişi hastalanır, binek hayvanı kaybolur veya hacca gitmeyi engelleyen işler ortaya çıkar.(İbni Mace, Menasik/ 1)

* Beytullahı tavaf etmek, Safa ile Merve arasında sa'y yapmak veMina'da şeytana taş atmak, ancak Allah'ın zikrini ayakta tutmak içindir. (Feyzü'l Kadir,2/573)

* Hacca ve umreye gidenler Allah'ın elçileridir.Onlar Allah'a dua ederlerse,Allah dualarını kabul eder veAllah'tan günahlarının bağışlanmasını isterlerse, Allah onların günahlarını bağışlar. (İbni Mace, Menasik/5)

* .....Kim Allah için hac yapar da, kötü söz söylemez ve günah işlemezse -kul hakları hariç- memleketine annesinden doğduğu gün gibi (günahsız ve temiz olarak) döner.(Buhari, Hacc 4)

* .....Bir umre, diğer umreye kadar geçen zaman içerisindeki günahlara keffarettir. Makbul olan haccın mükafatı ancak Cennettir. (Buhari, Umre/l)

* ...Hac ve umreyi birlikte yapın. Çünkü körük, demir, altın ve gümüşün pasını nasıl giderirse,hac ve umre de fakirliği giderir (berekete sebep olur) ve günahları da siler.Makbul olan haccın mükafatı ise Cennettir. (Tirmizi, Hac/2)


Kutsal ziyarette usûl ve adaplar

Eski devirlerde hac yolculuğu yaya olarak yapılıyordu. Deve kervanlarıyla ve vapurların aktarmalı seferleriyle seyahat ediliyordu. Bu dönemde Ramazan Bayramının daha ilk günlerinde hacılar akrabalarıyla, dostlarıyla, komşularıyla helalleşmeye başlardı. Yolculuk hazırlıkları yapılırdı. Zirâ böylesine uzun yol, çöllerde geçecek meşakkatli seyahat birçok sıkıntıya gebeydi.

Bunun içindir ki ayet-i kerime şu mealde hatırlatmada bulunmaktadır:

“Kime hac farz olursa kavga gürültü etmesin. Hatır gönül kırıcı tavırlara girmesin.”

Bugün uçakla yapılan hac yolculuğunda bile beklenmedik çok çeşitli problemler yaşanmaktadır. Bunu için de seyahat öncesinden başlayarak sabır ve hoşgörüyü esas almak gerekir.

Hacca gidecek şahısların haccın adabıyla ilgili yapması gerekenler özetle şöyledir:

* Hacca helal parayla gidilmelidir.

* Borçlar ve varsa kul hakları ödenmeli, helalleşilmelidir.

* Günahlara tövbe edilmeli, pişman olunmalıdır.

* Dargın olunan kimseler varsa barışılmalıdır.

* Elinde emanetler varsa onlar sahiplerine teslim edilmelidir.

* Geride kalan aile bireylerinin ihtiyaçlarını karşılayacak imkânlar hazır edilmelidir.

* Mütavezi, temiz ve abdestli olarak seyahat edilmelidir.

* Seyahat boyunca hocaların, rehberlerin ve kâfile başkanlarının ikâzlarına uyulmalıdır.

HAC KİMLERE FARZ?

Hac, şartları haiz olan her Müslüman'ın ömründe bir defa yapması farz olan bir ibadettir. Hac şu şartları taşıyan her Müslüman'a farzdır:

1. Müslüman olmak.

2. Hür olmak

3. Akîl ve bali olmak. (akıllı olmak deli olmamak.)

4. Yol masrafları ile Mekke'de kaldığı sürece geçimini temin ve memleketindeki bakmakla yükümlü olduğu kimselerin nafakasına yetecek kadar mal mülk veya para sahibi olmak… Sağlıklı olmak yol emniyetinin olması.

5. Haccı eda edebilecek bir vakte ulaşmış olmak.

TELBİYE:

“Lebbeyk, Allahümme Lebbeyk. Lebbeyke Lâ şerike leke Lebbeyk. İnne'l hamde ve'n nimete leke ve'l mülk. Lâ şerîke lek.”

Buyur Allah'ım! Davetine icabet ediyorum. Emrine boyun eğiyorum. Bütün varlığımla sana teslim oluyorum. Senin hiçbir ortağın yoktur. Davetine icabet ediyorum. Hamd sana mahsustur, nimet de senin, mülk de senindir. Senin hiçbir ortağın yoktur.







13 yıl önce
default-profile-img