Türkiye'de yaşayıp da hayalleri sınırların ötesine taşmayan çok az insan var. Yurdışına çıkmanın en önemli nedenlerinden birisi de eğitim. Çeşitli sebeplerden dolayı yurtdışı seçeneğini gündemine alan öğrencilerin temel sorunlarından birisi ise bu konuda yeterince bilgi sahibi olamamak. Gazeteniz Yeni Şafak'ın yurtdışı eğitim konusunda size rehberlik etmesi için hazırladığı bu yazı dizisi, hangi ülke, hangi üniversiteden daha çok sırasıyla, neden gitmeliyiz; nereye gitmeliyiz, nasıl gitmeliyiz sorularınıza sizlerle birlikte cevap arayacak, yaşanmış deneyimlerle, gidince karşılaşacaklarınıza dair ipuçları verecek.
Yurt dışı eğitim konusunda öncelikle "ne istediğinizi" bilmeniz gerekiyor. Aksi halde kendinizi, karşınıza çıkan binlerce seçenek içinden bilinçsizce seçtiğiniz, size cazip gibi görünen ama gerçekte ideallerinizle bağdaşmayan bir ülkede, üniversitede ya da bölümde okuyor olarak bulabilirsiniz.
İkinci adımsa bir bilene danışmak. Bu noktada bilgisine başvurulacak ilk kurum ve kişiler ise öncelikle gitmeyi düşündüğünüz ülkelerin eğitim kültür temsilcilikleri. Türkiye'den yurt dışına yoğun talep nedeniyle bugün bir çok ülke konsolosluklarında danışmanlık hizmeti veren birimler oluşturulmuş durumda. Yine size rehberlik yapacak ikinci adres ise Yurt Dışı Eğitim Danışmanları. Bir çok yurt dışı eğitim firması, öğrencilere danışmanlık hizmetini ücretsiz veriyor. Bir diğer bilgi alınabilecek adres de gitmeyi düşündüğünüz ülke ya da üniversiteye daha önce gitmiş kişiler. İnternet sayesinde, gitmeyi düşündüğünüz ülkede eğitim almış, deneyim sahibi insanlara çeşitli kurumlar aracılığıyla ya da forum siteleri kanalıyla ulaşabilirsiniz.
Yurt dışında eğitim konusunda danışmanın doğu ve yeterli bilgiye sahip olması önemli. Örneğin, üniversite eğitimi için sadece dil okulları konusunda uzman bir danışman size tam anlamıyla yardımcı olamayabilir. Bütün eğitimler konusunda hizmet veren bir danışman sizin için yararlı sonuçlar ortaya koyabilir. Özellikle her adım başında yurt dışı eğitim firmasına rastlanılan bir ortamda Uluslararası Eğitim Danışmanları Derneği (UED) Başkanı Gülçin Taşkın'a "Nereye danışalım?" diye sorduk. Taşkın, "Yurtdışında eğitim alabilmek, ülke ve okul tercihinden bürokrasiye, vize işlemlerinden uçuşa kadar oldukça kapsamlı bir bütünün sorunsuz aşılmasını gerektiriyor. İşte bu noktada, danışmanlık şirketlerinin çok önemli yeri var. Birçok öğrenci sadece vize prosedürlerini aşamadığı için yurtdışına gidemiyor" diye konuştu.
Türkiye'de şu an yurt dışı eğitim konusunda danışmanlık hizmeti veren 250 firmanın bulunduğunu ifade eden Taşkın, "Bu firmaların ancak bir kısmı, gerekli uzmanlık ve tecrübe seviyesine ulaşmış durumda. Bu nedenle zaman zaman hem öğrenci ve velilerinin hem de yurtdışı eğitim kurumlarının güç durumlara düştüklerini görüyoruz" dedi. Taşkın, UED olarak yaptırdıkları anketlerde yurtdışında eğitim almak isteyen kişilerin birçoğunun "Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Firmalarının hiçbirine" ya da "çoğuna güvenmedikleri"ni belirttiklerine dikkat çekerek, şunları söylüyor: "Dernek olarak bu durumun, sektördeki denetimsizliğin ve kar arayışının kaçınılmaz ve doğal bir sonucu olduğu kanısındayız. Sektörün en önemli sorunu olarak gördüğümüzü belirttiğimiz bu güven eksikliğini ortadan kaldırabilmek için UED üyesi olan kuruluşların, her türlü faaliyetinde bir denetleme mekanizması görevini üstleniyor. Tüm öğrencilerimize ve velilerine, öncelikle UED üyesi olan danışmanlık şirketlerine başvurmalarını öneriyoruz."
Size rehberlik edecek olan kişi ya da kurumu buldunuz. Sırada doğru soruları sorarak karşınızdaki insanı bıktırmadan en sağlıklı cevapları almak var. Uzun yıllardır yurt dışı eğitim danışmanlığı yapan İdealSas Danışmanlık Yöneticisi İbrahim İleri, seçeceğiniz danışmanla birlikte yol haritanızı oluştururken bazı sorulara cevap vermenizi tavsiye ediyor. Bir çok öğrencinin kendilerine başvurduğunda soru işaretleriyle boğuştuğunu anlatan İleri, cevaplanması gereken soruların ilkinin "Ne eğitimi almak istiyorsunuz?" sorusu olduğuna dikkat çekiyor ve hangi eğitimin öğrencinin ihtiyaçlarını karşılayacağı sorusunun cevabının doğru verilmesi gerektiğinin altını çiziyor. İleri, yurtdışında alınacak eğitim şekli ve içeriği seçildikten sonra ikinci kritik sorunun ise "Hangi ülke?" olduğunu vurgulayarak şunları söylüyor: "Bu noktada, öncelikle iki konuya dikkat etmeniz gerekmektedir: Bütçeniz ve almak istediğiniz eğitim. Yani bütçenize uygun ülke ve şehir, eğitiminiz için en uygun ülke ve şehir. Bu eğitim için ayırdığınız bütçeyi karşılayacak ülkeyi, hatta şehri seçmek eğitiminizin sürekliliği açısından çok önemlidir. Bunun için danışmanınızdan bir sıralama istemeniz gerekebilir." Yurt dışı eğitim firmalarında eğitim danışmanı olarak çalışan görevliler, bazen yeterince ilgilenemiyor. Bu durumda, size verilen yanlış bilgi ya da sizi caydıracak bir zorlukla karşılaşıp, vazgeçme eğilimi oluştuğunda farklı bir danışmana tekrar sormayı denemelisiniz. İbrahim İleri, ülke seçimi konusunda bir sıralama yapılmasını öneriyor. Bazı eğitim danışmanlarının hızlı bir yönlendirme yaparak kısa sürede görüşmeyi bitirme yoluna gidebildiğine dikkat çeken İleri, "Bu konuda dikkatli olmanız ve sizinle ilgilenen bir danışman seçmeniz çok önemlidir" diyor. İleri, gidilecek şehri seçerken kriterleri ise şehirdeki hayat şartları, okula ulaşım imkanları olması gerektiğini, çünkü genellikle şehirlerin bazı yerlerinde konaklamanın çok pahalı olabildiğini kaydediyor.
Yurt dışında eğitimde İngilizce konuşulan ülkelerin, en çok tercih edilen ülkeler arasında ilk sıraları aldıkları biliniyor. UED verilerine göre ülke sıralamasında birinci ABD. En önemli neden eğitim programları ve okul seçeneğindeki zenginlik. ABD'ye, her yıl yaklaşık 12 bin Türk öğrenci gidiyor. Bunu, yaklaşık 5 bin öğrenci ile İngiltere izliyor. İngiltere, Türkiye'ye yakınlığı ve aksan nedeni ile öne çıkıyor. Bu ülkelerdeki Türk öğrencilerin büyük çoğunluğunu dil için gidenler oluşturuyor.
UED verilerine göre Türkiye'den yurtdışına eğitim amacı ile giden öğrencilerin toplam sayısı 50 bine yaklaştı. Bu rakam ile Türkiye, yurtdışına eğitim amacı ile giden öğrenci sıralamasında 6. sırada. Bunun başlıca sebepleri olarak Türkiye'de eğitim konusunda getirilen başörtüsü yasağı, meslek liselerine yönelik kat sayı uygulaması, kontenjan yetersizliği, ÖSS test sistemine alışamayan başarılı öğrencilerin ÖSS sınavında başarısız olmaları gösterilebilir. Yine Türkiye'de yabancı dil bilinirliliğinin gelişmiş ülkeler ortalamasının altında olması ve iş bulabilmek için gerekli şartların arasında dilin ilk sıraları alması, ögrencileri yurtdışına gitmeye zorluyor. Öğrencilerin yaklaşık yüzde 60'ı dil eğitimi için yurtdışını tercih ediyor.
