İran dini lideri Ali Hamaney'den sonraki İran liderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynayacağı öngörülen eski Cumhurbaşkanı ve Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Başkanı Haşimi Rafsancani'nin ölümünün İran'da dengeleri değiştirmesi bekleniyor. ABD ile nükleer anlaşma yapıp İran'ı uluslarası sisteme entegre etmeye çalışan reformcu Cumhurbaşkanı Ruhani'nin en büyük destekçisi olan ve ülkede ılımlı kanadın en önemli otoritelerinden Rafsancani'nin başında olduğu konseyin 33 üyesi bulunuyor. Bu üyeler devletin önde gelen kurumlarının başkanları. Görevi ise Devrim Rehberi'ne devletin genel politikalarının oluşturulmasında danışmanlık görevi yapmak.
Donald Trump'ın ABD Başkanı olarak seçilmesi ve seçim sürecinde nükleer anlaşma konusunda olumsuz görüşlerde bulunması İran yönetimini elinde bulunduran kesimin Ruhani'ye karşı politika geliştirmesine neden olmuştu. Ülkedeki bütün seçimleri denetleyen ve adaylıkları red veya kabul eden Anayasa Koruyucu Konseyi'nden yapılan açıklamada “Ruhani'nin ikinci dönem cumhurbaşkanlığı başvurusunun kesin kabul edilecek diye bir kaidesi olmadığı” da belirtilmişti.
İran Araştırmaları Merkezi İç Politika Uzmanı Mehmet Koç, Sistemin temel kurumlarını elinde tutan muhafazakarlara karşı reformist ve ılımlıların koalisyon kurduğu İran'da bu paktın muhafazakarların aksine İran'ın ulusal çıkarlarının küresel sistem ile entegrasyon kurularak temin edileceğini düşündüğünü belirtti. Rafsancani'nin cenazesinin halkın Ruhani'ye yönelik desteğinin bir ifadesi hüviyetinde olacağını da vurgulayan Koç'a göre ülkedeki asıl mesele, 28 yıldır 'Devrim Rehberi' olarak görev yapan Hamaney sonrası rehberin seçilmesi. Rafsancani'nin bu seçimde kritik bir rolde olduğunu ifade eden Koç, “Rafsancani'nin ölümüyle birlikte dengeler büyük oranda muhafazakarların lehine dönmüş durumda. Rejim, cumhurbaşkanlığı seçiminde toplumdaki dönüşüm isteğine karşı duramayıp ılımlı-reformist koalisyonunun isteğine uyabilir ancak devrim rehberi seçiminde muhafazakarlar galip gelecektir” dedi.
İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nin ölümü dolayısıyla yayımladığı taziye mesajı ikili arasındaki soğukluğun göstergesi olarak değerlendirildi. Hamaney mesajında, İran kamuoyunda “Ayetullah” olarak anılan Rafsancani için bir alt ilmi seviye olan “Hüccetül İslam” unvanını kullandı. İran dini lideri, Rafsancani ile 59 yıllık tanışıklığı ve pek çok görevdeki birlikteliklerinden söz ederken “birbirimize karşı sevgimiz” yerine tek taraflı “onun bana karşı derin muhabbeti zarar görmedi” şeklinde bir ifade kullandı.
