|

1.5 trilyon Dolar tehlikede

Batılı ülkelerin, Arap Baharı'yla devrilen diktatörlerin parasına el koyması Körfez sermayesini endişelendiriyor. Uzmanlar, Arap zenginlerin Batı'da sakladıkları 1,5 trilyon doları kademeli olarak gelişen ülkelere çekeceğini belirtiyor.

Yakup Kocaman
00:00 - 18/10/2013 Cuma
Güncelleme: 20:02 - 17/10/2013 Perşembe
Yeni Şafak
1.5 trilyon Dolar tehlikede
1.5 trilyon Dolar tehlikede

Arap Baharı'nın karışıklığa yol açtığı Arap ülkelerindeki diktatörlerin Batı'ya park ettiği milyarlarca doların AB ve ABD'nin onayıyla dondurulması Körfez sermayesini korkuttu. Uzmanlar, Batı ülkelerinde yaklaşık 1.5 trilyon dolar sakladıkları bilinen Körfez sermayesinin bu paraları kademeli olarak gelişen ülkelere ve kendi bölgesine çekmeye başlayacağını belirtiyor. Körfez sermayesinin Batı tedirginliğinin ardında Avrupa'daki zulaların 'güvenilir liman' olmaktan çıkması etkili oluyor.

İSVİÇRE GÜVENLİ LİMAN DEĞİL

Kıta Avrupa'sının gizli kutusu olarak bilinen İsviçre, otoriter rejimlerin en çok tercih ettiği ülkelerden biri oldu. Ancak 2008 yılındaki ABD mortgage krizi, peşinden gelen Euro bölgesi finansal krizi ve hemen sonrasında yaşanan Arap baharının ardından Fransa ve ABD gibi ülkelerden sert baskılar üzerine İsviçre bilgi paylaşımı ve kirli paraya yaptırımları kabul etti.

DEVRİLDİ, BİR SAATTE EL KONULDU

ABD ve Avrupa Birliği'nin Birleşmiş Milletler kararı olsun ya da olmasın Arap baharının yaşandığı ülkelerdeki liderlerin paralarına birer birer el koyması, Körfez rejimleri başta olmak üzere paralarını Avrupa ve Kuzey Amerika'da saklayan tüm otoriter yönetimleri korkutuyor. Libya'nın eski Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin Batı'ya park ettiği 80 milyar dolarlık varlığının 25 milyar doları donduruldu. Mısır'ın devrik lideri Hüsnü Mübarek'in 70 milyar dolarının ise yaklaşık 800 milyon doları askıya alındı. İsviçre'nin Mübarek'in hesaplarını dondurma işlemini, devrildikten sonra bir saat içinde tamamlaması tüm dünyayı şaşırttı. İsviçre ayrıca, Suriye lideri Beşşar Esad'ın ise İsviçre'deki banka hesaplarında 32 milyon doları da dondurdu.

KÖRFEZ'İN TÜRKİYE İLGİSİ

Körfez sermayesinin Türkiye'deki yatırım stoku TCMB verilerine göre, 2000 yılında 297 milyon dolar iken 2012 sonu itibariyle yaklaşık 40 kat artışla 12.6 milyar dolar seviyesine çıktı. Körfez sermayesinin 2012'de Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Bahreyn'den gelen doğrudan yatırımlarda ciddi artış olduğu görülüyor.

1.5 TRİLYON $'LIK KAYGI

Körfez ülke fonlarının toplam büyüklüğü 1.5 trilyon dolar. Varlıklarının yarıdan fazlasını Kuzey Amerika başta olmak üzere Kuzey Avrupa ve Kara Avrupa'sındaki devlet tahvil ve bonolarında saklayan Körfez sermayesinin tedirginliği, 2008 finansal krizinin ardından yaşanan gelişmelerle arttı.

İNGİLTERE'DEN JET EL KOYMA

İngiltere'nin, Hüsnü Mübarek'in devrilmesinin hemen ardından Londra'nın merkezindeki Mübarek bağlantılı gayrimenkulleri ve banka hesalarındaki 130 milyon dolar değerindeki hesapları dondurması dikkat çekti. Mısırlı savcılar varlıkları geri almak için dava açtı. Ancak İngiltere ek bilgi istediği bahanesi ile Mısırlı yetkililerin taleplerine uzun süre cevap vermedi. Mısır'ın darbe ile görevinden uzaklaştırılan Başkanı Muhammed Mursi'nin, Mübarek döneminin İngiltere ve Batı'ya kaçırdığı ülke varlıklarını geri kazandırmak için bir ekip kurarak çalışma başlattığı biliniyor.

KÖRFEZ, AVRUPA VE ABD YATIRIMINI AZALTIYOR

Portföyünde yaklaşık 710 milyar dolarlık varlık bulunan Abu Dabi Ulusal Varlık Fonu (ADIA) Başkanı ve ülkeyi yöneten ailenin üyesi Şeyh Al Nayhan'ın geçtiğimiz Mayıs ayında yayınladığı yıllık fon değerlendirmesinde, fonun içerisinde Avrupa'nın payını yüzde 25'ten yüzde 20'ye, Kuzey Amerika gibi gelişmiş ülkelerdeki azami yatırım oranını ise yüzde 45'ten yüzde 42'ye indirdiklerini duyurması herkesi şaşırtmıştı. Al Nayhan, 'Dünyanın ekonomik liderliği dünya ekonomisindeki ağırlığı yüzde 50'yi geçen ve gelecekte daha yüksek büyüme vaad eden gelişmekte olan ülkelere geçiyor' demişti.

RUS OLİGARKLARA YÜKSEK RUM VERGİSİ DERS OLDU

Rus oligarkların düşük vergi avantajı nedeniyle Güney Kıbrıs bankalarında sakladıkları 15 milyar dolarlık mevduatın başına gelenler Körfez sermayesine ders oldu. Avrupa Birliği Komisyonu'nun da onayını alan Güney Kıbrıs'ın içine düştüğü mali krizden çıkmak için ülkedeki yabancı paralara doğrudan el koyarak yüzde 40'a kadar vergiye tabi tutmuştu. Arap liderlerini kara kara düşündüren son problem, Euro bölgesi üyesi diğer ülkelerde çıkması muhtemel krizde söz konusu ülkelerde saklanan Körfez sermayesinin başına benzer bir sorun gelip gelmeyeceği.

ROTALARINI GELİŞEN ÜLKELERE ÇEVİRDİLER

Körfez sermayesinin yeni dönemde yatırımlarda ağırlığı Batı'dan gelişmekte olan ülkelere kaydırması bekleniyor. Büyüme oranları eksi seviyelere düşen, faiz getirilerinin dip yaptığı Batı ülkeleri yerine Batı'dan üç-dört kat daha fazla büyüyen ülkelerin tercih edilmeye başlandığı biliniyor.Katar devletinin ulusal varlık fonu Qatar Investment Authority (QIA), Temmuz 2013'te dünyanın 4. büyük cep operatörü Hint'li Bharti'ye yüzde 5 hisse karşılığı 1.26 milyar dolar yatırım yaptı. Umman devlet fonu ise Hindistan'da gayrimenkule 200 milyon dolar yatırdı.

11 yıl önce