|

Ekonominin kilidi faiz indiriminde!

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, bu yılın dokuzuncu toplantısını bugün gerçekleştirecek. Geçen ay, oranı yüzde 16,75'te bırakan Merkez'e, ekonomi çevreleri faizi indirmesi gözüyle bakıyor. Ekonominin kilitlendiği, büyümenin yavaşladığı, petrol fiyatı başta olmak üzere iç tüketim talebinin gerilediği, bütçede açık yerine fazla verildiği ortamda ekonomininin önünü açacak tek yol faizleri indirmekten geçiyor

Müge Bezirci
00:00 - 18/09/2008 Thursday
Güncelleme: 23:09 - 17/09/2008 Wednesday
Yeni Şafak
Ekonominin kilidi faiz indiriminde!
Ekonominin kilidi faiz indiriminde!

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, piyasaların merakla beklediği kritik faiz kararını vermek üzere bugün toplanacak. Piyasalar Merkez bankasından faiz indirim kararı bekliyor. MB, Ağustos ayında yaptığı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında kısa vadeli borçlanma faizlerini değiştirmeyerek yüzde 16,75'de tutmaya karar vermiş, ancak önümüzdeki dönem için iyimser mesajlar vermişti. Siyasi belirsizliğin ortadan kalktığına ve emtia fiyatlarının düştüğüne vurgu yapılmış, bu doğrultuda eylül ayından itibaren ölçülü bir faiz indirimi için yeşil ışık yakılmıştı. Ekonominin kilitlendiği, büyümenin yavaşladığı, iç tüketim talebinin gerilediği ortamda tek çıkış yolu, faizleri indirmekten geçiyor.

OTOMOTİVDE SATIŞLAR AZALDI

Öte yandan Merkez Bankası'nın faizleri indirmemesi için ortada herhangi bir engel de kalmadı. Merkez Bankası'nın faiz indirmemedeki ısrarı iç piyasayı da olumsuz yönde etkiliyor. Yüzde 43,3'lük talep yetersizliği büyümenin önünde engel oluştururken iç piyasayı da zorluyor. Otomotiv sanayi sekiz ayda yüzde 4,8 büyüdü, ağustos'ta yüzde 8,3 küçüldü. Otomotiv Sanayicileri Derneği toplam ve otomobil pazarında aylık olarak gerilemenin Haziran ayından beri devam ettiğini ve Ağustos ayında toplam pazarın yüzde 14, otomobil pazarı yüzde 8,3 oranında azaldığını açıkladı. Bu dönemde, midibüs pazarı yüzde 47,2 otobüs pazarı 17,4 arttı, kamyon pazarı yüzde 9 oranında azaldı. Traktör pazarındaki düşüş ise yüzde 22,7 düzeyinde oldu.

BEYAZ EŞYA DARALIYOR

Beyaz eşyada geçen yılın tümünde yüzde 5.5 düşüş gösteren dört ana ürünün yurt içi satışları, bu yıl Ocak ayında geçen yılın aynı ayındakinin yüzde 18,9 altında kaldı. Ocak-Ağustos döneminde dört beyaz ana ürünün üretimi geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 3,7 ithalatı ise yüzde 9,1 azaldı. Satışa paralel olarak üretim de düşüş görüldü. Buna göre dört ana üründe satışlar geçen yılın aynı aylarına göre yüzde 21 düşüş görüldü.

MALİYETLER ÜRETİCİYİ ETKİLİYOR

Dünya rekoru kıran yüksek faiz, genel kredi dağılımını da olumsuz yönde etkilerken üreticiyi vuruyor. Merkez Bankası verilerine göre, 29 Ağustos tarihli bankalar geneli kredi dağılımı 295 milyar 160 milyon YTL olarak gerçekleşirken, bunun 115 milyar 547 milyon YTL'si tüketici kredisi olarak kullanıldı. Bunun 179 milyar 613 milyon YTL'lik kısmı da ticar olarak adlandırılan üretici kesim tarafından çekildi. Faizin yüksek olmasıyla artan maliyetlerin de önüne geçemeyen üretici kesimi, bu durumdan etkilenen enflasyon vurdu. Çünkü bu artan maliyetler diğer bir deyişle enflasyonu besliyor.



İndirimin sinyali bile yetti

Geçtiğimiz Pazartesi günü "Faiz kararlarında şahinden güvercin durumuna geçmedik" diyen Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, ölçülü faiz indirimi dahil politika seçeneklerinin göz önüne alınacağını söyledi. Yılmaz'ın bu açıklaması bile gün içinde piyasaların rahatlamısına neden oldu. Trabzon Ticaret Odası'nda düzenlenen toplantıda konuşan Yılmaz, "Merkez Bankası faiz kararlarında şahin durumundan güvercin durumuna geçmedi. Petrol ve altın fiyatlarında düzeltme sürerse politika duruşu gözden geçirilir" demişti. Yüksek faiz-düşük kur politikası olmadığını belirten Yılmaz, değerlenen kurla dezenflasyon süreci arasında bir ilişki olduğunu ancak enflasyonla mücadelede başarılı olmak için böyle bir politika uygulamadıklarını kaydetti.



'Disiplin'li bütçe fazla verdi

'Kemer sıkma' politikası dahilinde bütçenin açık vermemesi için verilen çabalar sonuç verdi. Her dönem hükümete mali bütçede disiplin uyarısında bulunan Merkez Bankası'nın dediği oldu. Çünkü Merkezi yönetim bütçesi Ocak-Ağustos döneminde 4 milyar 610 milyon YTL fazla verdi. Bütçe geçen yılın aynı döneminde ise 8 milyar 427 milyon YTL açık vermişti. Merkez Bankası'nın faiz indirmeme adına bir teorisi daha çürüdü. Böylece sekiz aylık dönemde faiz dışı fazla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43,3 artarak 40 milyar 926 milyon YTL'ye yükseldi. Böylece faiz dışı fazlada 38 milyar YTL olan yıl sonu hedefi sekiz ayda aşıldı. Bu da Merkez Bankası'na faiz indirmesi yönünde bir baskı daha oluşturabilir.


Petrol enflasyonu düşürdü

Petrol fiyatlarındaki yükselişin enflasyonu da yükselttiğine dikkat çekerek faiz oranlarını düşürmeyen Merkez Bankası'na ilk baskı da bunlardan geldi. Varili 90 dolara kadar düşen petrol fiyatları içerideki maliyetleri de düşürünce direkt olarak enflasyonu da tetilkledi. Geçtiğimiz ay TÜFE'de yüzde 0,24 çıkan enflasyn ÜFE'de ise yüzde 2,34 geriledi. Yıllık enflasyon yüzde 11,77'ye indi. Bu arada artan emtia fiyatları ve faiz oranlarıyla daralan talebin olumsuz etkisi, bu yılın ikinci çeyrek büyümesine damgasını vurdu. Geçtiğimiz günlerde açıklanan, Nisan-Mayıs-Haziran dönemine ait büyüme rakamlarındaki yüzde 1,9'luk artış ağırlıklı olarak talep yetersizliğnden kaynaklandı. (İç pazarda talep yetersizliği yüzde 43,3)



'Miktardan daha çok karar önem taşıyor'

Ekonomi çevreleri genel anlamda faiz indirimi beklentisi içerisine girmişken, bundan piyasaların da olumlu etkileneceği belirtiliyor. Ancak, faizlerin sabit kalacağı şeklinde genel bir beklentinin olduğunu söyleyen Fortisbank Başekonomisti Haluk Bürümcekçi 'Ama asıl önemli olan faiz değişikliği ile ilgili alacağı karardan ziyade Merkez Bankasının iki hafta önce yapmış olduğu sunumunda para politikası ile ilgili 'İlerleyen aylarda kademeli olarak faiz indirimine gidebiliriz' sinyalini bu toplantıda resmen politika metnine yansıtıp yansıtmayacağı önemli' dedi. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ise 'Bizim daha önceden faizlerin düşürülme yönündeki beklentimiz yaşanan son gelişmelerle birlikte sabit tutulmasından yana oldu' şeklinde konuştu.



16 years ago