Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, Gümrük Müsteşarlığı ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)arasında imzalanan protokol sonrası yapılacak denetimlerle, akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele konusunda çok daha başarılı sonuçlar alacaklarını bildirdi.
Gümrük Müsteşarlığı ile EPDK arasında, "Petrol piyasası ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) piyasasında yapılacak denetimlerei lişkin işbirliği protokolü, Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı'nın da katıldığı törenle imzalandı.
Hayati Yazıcı, Başbakanlıktaki imza töreni öncesinde yaptığı konuşmada, akaryakıt kaçakçılığının Türk ekonomisi, çevre ve insan sağlığına önemli ölçüde zarar verdiğini vurgularken, hükümetin, kaçakçılığın her türüne karşı topyekun bir seferberlik başlattığını söyledi.
Yazıcı, Türkiye'nin stratejik konumu itibariyle, akaryakıt kaçakçılığının terör örgütleri de dahil olmak üzere çeşitli grup ve kişiler tarafından yapılıyor olmasına karşın, ülkenin tüm kurum ve kuruluşlarının elbirliği içerisinde, bütün olanaklarını seferber etmelerinin önemine işaret etti.
Akaryakıt kaçakçılığının hangi boyutta olduğunu tespit etmenin milimetrik olarak mümkün olmadığını belirten Yazıcı, "Ama Türkiye'de mevcut araç ve gereçler, bunların kullanabilecekleri yakıt miktarı ve yasal yollarla Türkiye'ye girmiş yakıt miktarı kıyaslandığında aradaki fark kaçak ürün demektir. Bu da yapılan bu kontrol ve denetimler dolayısıyla giderek büyük ölçüde bir azalma göstermektedir" diye konuştu.
Akaryakıt kaçakçılığının neden olduğu zararları önlemek açısından kurumların işbirliğinin önemini vurgulayan Yazıcı, bu çerçevede ulusal marker ve cihazıyla akaryakıt kaçakçılığının takip ve izlenmesinin imzalanacak protokolle Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından da yapılacağı söyledi. Yazıcı, şöyle devam etti:
"Diliyorum ki, bundan böyle akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele konusunda çok daha başarılı sonuçlar alacağız. 2007 yılında tespit edilen akaryakıt kaçakçılığı miktarının azalmasında, bu takiplerin, kontrollerin EPDK yanında müsteşarlığımızın cansiparane çalışmalarının büyük katkısı var.
Bu aygıt devreye girdikten sonra, yine kurumlar işbirliği içerisinde bu çalışmaları daha başarılı şekilde yürütecek, Türk ekonomisine çok zararlı bir faaliyeti önleme konusunda büyük başarı sağlamış olacağız. "
EPDK Başkanı Günay da, protokol kapsamında, Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından yurt içinde pazarlanan petrol, madeni yağ ve LPG ile kurumları tarafından üretim ve ithaline izin verilen ürünlerin denetiminin yapılacağını söyledi.
Protokolün, akaryakıtta ulusal marker kontrolünün yapılması, akaryakıt, otogaz bayi, dolum ve depolama tesisi, LPG tüpü, rafineri ile taşıma araçlarından usulüne uygun olarak numune alınması konularında düzenlemeleri de içerdiğini anlatan Günay, "Protokol denetimler sırasında alınan numunelerin belirlenen akredite laboratuvarla teslimi, lisans kapsamında yer alan işlemlerin mevzuata uygunluğunun tespiti ile lisans kontrolü hususlarını da kapsamaktadır" dedi.
Günay, protokol çerçevesinde, Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü teşkilatına, talep edecekleri bölgelerde kullanılmak üzere ulusal markertest cihazları teslim edileceğini, kurum personeline EPDK'nın ulusal marker konusunda eğitim vereceğini anlattı.
İmzalanacak protokolün benzerlerinin İçişleri ile Sanayi ve Ticaret bakanlıkları ile de imzalandığını hatırlatan Günay, tam bir dayanışma ile başarılı çalışmalara imza atıldığını belirtti.
Bu çalışmalara değinen Günay, bu yıl ulusal marker denetimlerine yönelik 3 aşamalı bir plan uygulandığını, denetimlerde yurt genelindeki 11 bin584 istasyonlu akaryakıt bayisi tarafından piyasa faaliyetine konuedilen akaryakıtın yeterli şart ve seviyede ulusal marker içeripiçermediğinin tespit edildiğini belirterek, "Ulusal marker oranıgeçersiz çıkan tesislere ilişkin yasal işlemler devam etmektedir.
Gelinen aşamada artık ulusal marker denetimleri ülkemizin her yerinde ve sürekli olarak yapılmakta ve teknolojik imkanlar sayesinde kurumumuz ve TÜBİTAK tarafından anında takip edilebilmektedir" dedi.
Günay, EPDK'nın akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele eden kurumlara destekverdiğini de belirtti.
Öte yandan Bakan Yazıcı, bir gazetecinin, "terör örgütü PKK'nın finansmanında akaryakıt kaçakçılığına ilişkin bulgularınız var mı, varsa miktarı nedir" sorusu üzerine şunları söyledi: "(Şu kadarı terör örgütü için kullanılıyor, terör örgütü tarafından yapılıyor) diye bir tespitimiz yok. Ama biliyorsunuz ki, bütün ekonomik faaliyetlerle ilişkili ve ilintili. Yani terörist örgüt nihayet bu faaliyetlerini, barınmasını, kullandığı araç-gerecin parasal karşılıklarını bir yerlerden temin ediyor. Onlar arasında bunun da olduğu düşünülüyor, istihbari bilgiler bu yönde. Ama ne miktarda tespit edip, söylemek mümkün değil. "Denetimlere ilişkin soru üzerine Yazıcı, gümrüklerde 2007 yılı 9 ayı itibariyle ele geçirilen akaryakıtın parasal miktarının 9 milyon YTL'yedüşmüş olmasının bu konudaki mücadeleyi gösterdiğini, bu rakamda birönceki yıla oranla yüzde 100'e yakın düşüş olduğunu söyledi.
Yazıcı, "Akaryakıt kaçakçılığı; sadece gümrüklerden giriş sağlamak suretiyle değil, yasal olarak ithali mümkün olan solvent gibi kimyasal alaşımların yasal yollarla Türkiye'ye sokulduktan sonra reaksiyonlara tabi tutulmak suretiyle akaryakıta dönüştürülmesiyle de yapılıyor. O dönüşüm de kaçak kapsamında, ama onun nerelerde kullanıldığını tespit etmemiz çok kolay değil. Bunları ayrı tutarak bunu ifade ediyorum" diye konuştu.
EPDK Başkanı Günay da, "2007 yılında ulusal marker uygulamasının hayata geçirilmesiyle birlikte, diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği, koordinasyon içerisinde çalışılması sonucu, artık ülkede sistemli bir akaryakıt kaçakçılığı yapma imkanı kalmamıştır" dedi.
Yurt genelinde 54 bin 956 adet ölçüm yapıldığını, bunlardan saha ölçümlerinde geçersiz çıkan 747 numunenin TÜBİTAK ana laboratuvarda yapılan ölçümünde ise söz konusu numunelerden 526'sının geçersiz çıktığını anlatan Günay, şöyle konuştu:
"Yani 54 binde 526. Dünyada petrol fiyatları 100 dolara çıkmış durumda. Böyle bir artış trendinin yaşandığı ortamda, Türkiye'de 2007 yılında akaryakıt tüketiminde yüzde 10'luk bir artış var. Esasında bu gerçekte bir artış mıdır? Yoksa kayıt dışı akaryakıt tüketimi kayıt altına mı alınmaktadır? Daha önce aldığımız numunelerin belki yarısı standart dışı çıkıyordu. Şuan gerçekten tüketiciler, Türk halkı hangi istasyondan akaryakıt alırsa alsın, standart sağlanmış durumda. Elbette ki arızi noktalarda kaçakçılık olabilir, bu gayet normaldir ama sistemli bir akaryakıt kaçakçılığı yapma imkanı artık kalmamıştır. Gümrük Müsteşarlığı ile yapılan protokolle daha etkin bir uygulama dönemine geçilecektir. Bu konuda yapılan uygulamalar başarılı olmuştur. "Bakan Yazıcı da, Türkiye'nin dünyanın en büyük TIR filosuna sahip olduğunu belirtirken, "Bunlar ülkeye giriyor, çıkıyor. Ülkeye girerken depoları dolu olarak geliyor, onu da tüketiyorlar burada. O da bu kategori içerisinde yer alıyor" dedi.
Bir gazetecinin, "Pazarın büyüklüğünün 50 milyar YTL, vergi kayıp kaçağının ise 10 milyar YTL olduğu söyleniyor. 9 milyon YTL bu rakamlarla kıyaslandığında küçük bir rakam değil mi" sorusuna karşılık Yazıcı, "Teknolojiyi kullanmamız lazım. Gümrükler, akaryakıtkaçakçılığı yanında her türlü kaçakçılıkla mücadele etmekle görevli önemli kurumlardan biri. Yapılan denetimlerle bu kadar yakalamaolabilmiştir. Bu protokolle, teknolojiyi kullanmak suretiyle, her alandadenetim, kontrolü genişletmek suretiyle varsa diğerlerini de tespit etmek hedeflenmiştir. Bu kadar yakalanabilmiş, bunun ötesinde yoktur diyemiyoruz. Varsa bu teknolojiyi kullanmak suretiyle tespit edeceğiz"yanıtını verdi.
Daha sonra, Bakan Yazıcı ve EPDK Başkanı Günay, protokolü imzaladı. Törende Gümrük Müsteşarı Mehmet Emin Zararsız da hazır bulundu.
