Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in Meclis'teki bütçe görüşmelerinde ipuçlarını verdiği zam yağmuru yeni yıldan da önce geldi. 2010 yılı ile birlikte bütçe açıklarını azaltmak ve hazineye kaynak aktarmak amacıyla Maliye Bakanı Şimşek'in deyimiyle "gerektiğinde aktarılacak kaynağın" adı yükselen vergiler ve zamlar oldu. Hükümet 2009'un son iki gününde bu yıl uygulamaya girecek zam furyasını başlattı. Bu kapsamda özel işlem vergisinde, belediye gelirlerinde, veraset ve intikal vergilerinde, gelir vergilerinde artışlar yapıldı.
Sigara, akaryakıt, değerli kağıt ve motorlu taşıt vergilerine yapılan zamların bütçe açığının 5 ile 7 milyar liralık kısmını kapatması beklenirken, yüzde 2,2'lik yeniden değerleme oranında artışı olacakların ise 2 ile 3 milyar liralık bir gelir getirmesi, böylece bütçe açığının yaklaşık 10 milyar liralık kısmının bu artışlarla kapatması hesaplanıyor. Hükümet, IMF ile anlaşmada pürüzleri giderdiğini belirtirken, zamlarla 'IMF'nin bütçe açığına tedbir alın' görüşü de yerine getirildi.
Buna göre, 95 oktan kurşunsuz benzindeki ÖTV tutarı litrede 1,6915 liradan 1,8915 liraya, ağırlık itibariyle kükürt oranı yüzde 0,05'i geçmeyen motorindeki ÖTV tutarı da 1,1545 liradan 1,3045 liraya yükseltildi. Böylece, 95 oktan kurşunsuz benzinde ÖTV tutarı, litrede 20 kuruş, motorinde 15 kuruş, LPG'de ise 18 kuruş arttı. ÖTV tutarı, motor yağlarında 12 kuruş, otobiodizelde ise 11 kuruş zamlandı. Doğal gaz, fuel-oil ve gazyağında ise herhangi bir değişikliğe gidilmedi.
Tütün mamulleri ve alkollü içkilerdeki ÖTV tutarlarında yapılan düzenleme ile de sigaradaki nispi vergi oranı yüzde 58'den yüzde 63'e, asgari maktu ÖTV tutarı da 0,1025 liradan 0,1325 liraya çıkarıldı. Böylece sigaraya uygulanan asgari maktu ÖTV'ye de 3 kuruş zam geldi.
Öte yandan EPDK, geçtiğimiz yıl akaryakıtta yaptığı zamlı düzenlemelerle adından söz ettirmişti. Kurum, 15 Temmuz 2009 tarihinde 2.93 lira olan 95 oktan kurşunsuz benzinin fiyatını bir gün sonra 3,16 liraya yükselterek, yıl içerisinde zammı başlatmıştı. kurşunsuz benzinin fiyatı, 6 Ağustos tarihinde de 3,34 liraya çıkmıştı.
Motorlu Taşıtlar Vergisinde Bakanlar Kurulu artış yetkisini kullandı. 2009 yılı için yeniden değerleme oranı yüzde 2,2 olarak tespit edilmişti. Bu çerçevede motorlu taşıtlar vergileri yüzde 3,3 artırıldı. Yeni tarifeyle 1-3 yaş grubunda yer alan ve motor silindir hacmi 1301 ile 1600 cm3 arasında olan otomobillerin motorlu taşıtlar vergisi tutarı, 628 TL'den 648 TL'ye yükselecek. Aynı silindir hacmine sahip olup, 4-6 yaş grubunda yer alanlarınki 486 lira, 7-11 yaş grubundakilerin ise 283 lira olacak. Motor silindir hacmi 1300 cm3'ü geçmeyen otomobiller için yeni yılda 393 TL yerine 405 TL, 1801-2000 cm3 arasında olan otomobiller için 1.736 TL yerine 1.793 TL ödenecek. Motor silindir hacmi 4001 cm3 ve üzerinde olan otomobillerin motorlu taşıtlar vergisi tutarı ise 14 bin 220 TL'den 14 bin 689 TL'ye yükselecek.
2010 yılı için geçerli olmak üzere, ticari ithalat maksadı dışında yurt dışından getirilecek televiz-yon, radyo, uydu alıcısı gibi cihazlardan, bir defaya mahsus 10-215 avro arasında ücret alınacak. Renkli televizyonlardan 51 ekrana dahil 55 Avro, 51 ekran-67 ekran arası (67 dahil) 85 Avro, 67 ekran-85 ekran arası 100 Avro, 85 ekran-116 ekran arası 120 Avro, 116 ekrandan yukarı renkli televizyonlar için 150 Avro, oto televizyonu için de 85 Avro alınacak. Vergi had ve miktarlarına da artış yapılırken, buna göre; fatura, gider pusulası, müstahsil ve serbest meslek makbuzu verilmemesi ve alınmamasının cezası 2009'da olduğu gibi 160 lira olarak uygulanacak. En az ceza haddi damga vergisinde 7,60 liradan 7,70 liraya çıkacak, diğer vergiler de ise yine 16 TL olarak uygulanacak.
Yeniden değerleme oranının yüzde 2,2 olarak belirlenmesinin ardından 2010 yılında uygulanacak harçlarda da Bakanlar Kurulu yetkisini kullandı ve harç oranlarındaki artış yüzde 10 olarak belirlendi. Buna göre, 6 aya kadar olan pasaport harcı, yeni yılda 114,6 TL'den 126,05 TL'ye, 1 yıllık pasaport harcı da 163,8 TL'den 180,15 TL'ye yükselecek. Yeni yılda B sınıfı sürücü belgesi harcı olarak 234,30 TL, silah bulundurma vesika harcı olarak da 694,85 TL ödenecek. Her bir kağıttan alınacak damga vergisine ilişkin üst sınır, yarından itibaren 1 milyon 161 bin 915,90 lira olacak. Değerli kağıt bedelleri, 1 Ocak 2010'dan geçerli olmak üzere yüzde 66,7'ye varan oranlarda artırıldı. Türkiye'nin muvazzaf ve fahri konsolosluklarının 2010 yılında yapacağı işlemlerde uygulayacağı harç miktarlarının hesaplanmasında esas alınacak dolar kuru 1,50 TL olarak belirlendi.
Elektriğe zam Ocak 2009'un başında konutlarda 1,17 artış, sanayi de 0,46 düşüş olarak uygulanırken, 17 Eylül 2009'da tüketiciye yansıyacak elektrik zam oranları konutlarda 9,68 sanayide ise 9,85 olmuştu. Hükümet, zam furyasına elektriği de alarak, 1 Ocak 2010 tarihinden geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan elektriğin kilovat saati (KWH) yüzde 1,32, sanayi elektriğinin fiyatı ise yüzde 1,23 oranında artırdı. Türkiye'de elektriğin yüzde 64'ünün doğalgaz santrallerinden karşılandığı dikkate alındığında yıl içerisinde doğalgaza yapılan yüzde 74'lük zammın etkisiyle 1 kilovat saat elektriğin kümülatif artışı yüzde 70,36'lılara ulaşmıştı. Daha sonra doğalgazdaki zammın yüzde 43'lük kısmı geri çekilmesine karşın, elektrik fiyatlarına yansıyan zam geri çekilmemişti.
