Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yatırımcının önünde en büyük maliyet oluşturan ve finansmana erişimini önleyen kredi faizlerinin düşürülmesi yönündeki bütün çağrılarına direnen kesimin, Türkiye'de topladığı mevduatın yüksekliğine karşın kredi faizlerini düşürmeyen kamu bankaların olduğu belirtiliyor.
İş dünyası, topladığı mevduatın yüksekliği nedeniyle kamu bankalarının artık doğrudan artık kredi faizlerinin düşürülmesinde elini taşın altına koyması gerektiğini belirtiyor. Merkez Bankası'nın Ocak 2014'te yaptığı 5.5 baz puanlık faiz artışında da kamu bankalarının oluştuğu baskıların etkili olduğuna dikkkat çekiliyor. İş dünyası kamu bankaların da faizleri yüksek tuttuğunu, bu nedenle paranın üretim yerine faizde bekletildiğini, bankaların yüksek kâr etmek için faizleri yükselttiğine işaret ediyor.
Bu durumun kamu bankaları açısından geçerli olmaması gerektiğini vurgulayan iş dünyası, “Kamu bankalarının faizleri düşürmesi isabetli olur. İnsanların ucuz faizle kredi bulabilmesinin önü açılmalı. Paranın üretime ve yatırıma gitmesi, iş dünyasının canlanması için kamu bankaları ucuz kredi vermeli. Kamu bankaları bu konuda inisiyatif almalı” tespiti yapıyor.
Kamu kavramını toplum yararına kullanmayan kamu bankası yöneticilerinin, özel bankalarla faiz yarışına girdiklerini ifade eden sektör temsilcileri, 'Faiz indirimi yapacak yöneticilerin atanması gerekiyor artık' tespiti yapıyorlar. Bu zamana kadar bankacılık sektörünün aktifinin 3'te birine sahip olan üç kamu bankasının, sektörün 2015 yılı dönem karının da yüzde 41'ni elde ettiğine dikkat çekiliyor. İş dünyası, “Birçok firma büyük sermaye yatırımları karşılığında cirolarının yüzde 3-5'i oranında bir kâr elde ediyor. Bu kârı elde ederken de aynı getiriyi sağlayan finansal yatırımlara göre çok daha fazla risk alıyorlar. Oysa bankaların verdiği mevduat faizi yüzde 9-14 arasında. Yani, hiçbir risk almadan, reel sektörün kazandığından 3-5 katını kamu bankaları kazanıyor” tespitini dile getiriyor.
DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan, bankaların güçlü olmasının 2008 krizinde de göründüğü gibi ülkeler adına çok önemli olduğuna işaret etti. Sıhhatli ayakta duran bankaların finans sektörü için önemli olduğunu kaydeden Vardan, “Ancak, kamu bankalarının da milyonlarca kar açıkladıkları bir ortamda, bu karlarını kamu için çalıştıklarına göre kamu ile paylaşmalarının yararlı olacağına inanıyoruz. Uzun vadeli daha düşük faizli kredilerle olmalı. Yatırım ortamının önünü açacak sistemlerin geliştirilmesinde varlıklarını göstermeliler" dedi.
Erzurum Ticaret Borsası Odası Başkanı Hakkı Hınıslıoğlu da yüksek faizlerin enflasyonu, ticareti , borçlarını ve tahsilatları ciddi şekilde etkilediğine işaret etti. Erzurum'un hem ekonomisini hem de katma değerini olumsuz etkilediğini kaydeden Hınıslıoğlu, kamu bankalarından da aylık 1.25'in altında faizle kredi alınma şansının bulunmadığını söyledi. Hınıslıoğlu, “Enflasyonun üzerinde faiz olursa o ekonomide yatırım olamaz. Eğer faizler enflasyonun üzerinde olursa ticaret erbabı eksi bakiye ile çalışmak zorunda kalır” diye konuştu.
Benzer duruma Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir de dikkat çekiyor. Sadece kamu bankalarının değil, bütün bankaların para musluklarını kıstığına işaret eden Özdebir, bankaların konjonktürel olarak likit kalmak istediklerini dile getiriyor. Özdebir, “Ancak kamu bankaları kamunun gücü ile iş yapan bankalar. Bunların biraz daha ayrıcalıklı davranmasını beklerdik. Bu anlamda sanayicilerimizden krediye erişimle ilgili ciddi sıkıntılar var. Limitleri az tutuyor, kredi vermiyorlar. Hatta sanayicinin mevcut kredisini bile kullandırmak istemiyorlar” dedi.
