15 Temmuz darbe girişimi ve sonrasındaki terör olaylarıyla Türkiye'yi durduramayan çevreler, ekonomik terör kartıyla yeniden sahnede. Bütün makroekonomik veriler olumlu seyretmesine rağmen sadece döviz kurlarında anormal yükseliş, döviz kurlarıyla saldırı yapıldığını gösteriyor. TL'yi değersizleştirerek Türkiye'yi ekonomik olarak zayıflatmayı hedefleyen bu spekülasyonun dış kaynaklı olduğu konuşuluyor.
Uluslararası yatırımcıların bir ülke için kriter olarak kabul ettiği 2-10 yıl vadeli tahvil faizi, Türkiye'nin tahvil risk primi CDS ve borsa endeksi gibi temel göstergeler de dolar ve avro kurunun sebep olduğu piyasa algısını doğrulamıyor. Kurlar dışındaki ekonomik göstergelerin normal seyretmesine ve borsanın yukarı yönlü seyrine dikkat çeken uzmanlar, 'gerçekten' bir kriz varsa bunun tüm değerlerde aynı şekilde olması gerektiğinin altını çiziyor. Sadece Türkiye'nin dış ticaretinde ve borçlanmada ağırlığı olan dolar ile avro kurlarının yükselmesi ekonomik saldırı olarak değerlentdirildi.
Dolar ve avrodaki aşırı oynaklık özellikle döviz borcu olan şirketler tarafından yakından izleniyor. Türkiye'de yaklaşık 1 milyon 350 bin şirket olmasına karşın, dövizle borcu olanların sayısı 27 bin civarında. 27 bin firma içinde 100 milyon doların üzerinde borçlu firma sayısı ise yaklaşık bin 100. Merkez Bankası'nın kasım ayı Finansal İstikrar Raporuna göre; kısa vadeli açık pozisyon sıfıra yakın. Bu olumlu göstergenin yanısıra Merkez Bankası'nın özel sektör borç vadelerine bakıldığında da tablo net. Buna göre; geçen ay 2,8 milyar dolar kısa vadeli dış borç ödeyen özel sektör, bu ay 1,9 milyar dolarlık kısa vadeli borç ödemesi yapacak. Aynı şekilde geçen ay toplam 7,8 milyar dolarlık uzun ve kısa vadeli borç ödeyen özel sektörün bu ay kapatması gereken rakam 4,9 milyar dolar.
Borsa İstanbul'da işlem gören firmalardan sadece 132'sinin açık pozisyonu var. Açığı bulunan en büyük 22 firmadan 16 tanesinin açık pozisyonu 132 firmanın toplam açık pozisyon tutarının yüzde 81'ini oluşturuyor. Yüksek ihracat hacmine sahip bu 16 firma, toplam ihracat gelirlerinin yüzde 80'ini elinde tutuyor.
Türk şirketleri yurtdışında sadece borçlu değil. Gerek vatandaşın gerekse şirketlerin dış ülkelerden ciddi miktarda alacakları bulunuyor. Sadece mevduat kalemine baktığımızda alacak rakamının toplam tutarının 44 milyar doları aştığı görülüyor. En çok alacaklı olduğumuz ülkeler 5,1 milyar dolarla İngiltere, 3,5 milyar dolarla Hollanda, 2,6 milyar dolarla ABD ve 2,4 milyar dolar ile Almanya olarak sıralanıyor.
