Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV), eğitim ve iş hayatı açısından sadece üniversite ve devlet kurumlarında uygulanıyor gibi algılanan başörtü yasağı ve ayrımcılığa ilişkin çarpıcı bir rapor yayımladı. Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Doç.Dr. Dilek Cindioğlu tarafından hazırlanan 'Başörtüsü Yasağı ve Ayrımcılık: Uzman Meslek Sahibi Başörtülü Kadınlar' başlıklı çalışma, başörtülü kadınların özel sektörde de ayrımcılığa uğradığını ortaya koydu. Cindioğlu, Taksim'deki Point Otel'de düzenlenen basın toplantısında araştırma sonuçlarını değerlendirdi.
'Başörtüsü Yasağı ve Ayrımcılık: Uzman Meslek Sahibi Başörtülü Kadınlar' Aralık 2009-Haziran 2010 tarihleri arasında, Ankara-İstanbul ve Konya'da yapılan saha çalışmaları sonucunda hazırlandı. 79 uzman meslek sahibi başörtülü kadın ve 25 erkekle yapılan görüşmeler sonucunda, ilginç veriler ortaya çıktı. Araştırmayı yürüten Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Doç.Dr. Dilek Cindoğlu, “Bu çalışmayla anladık ki, Türkiye'deki yüksek öğrenimli kadınlar, iş piyasalarına en yüksek oranda katılan kadınlar. Başörtüsü yasağı ise bu kadınların iş piyasasına katılmalarını engelliyor. Başörtüsü iş piyasalarında görünmek istenmeyen bir şey” diye konuştu. Cindioğlu, başörtülülerin iş piyasalarında 'görünmez' kılınmak istendiğini belirtti.
Araştırmayı değerlendiren TESEV Başkanı Can Paker, Türkiye'nin uzun süredir başörtü yasağını tartıştığını belirterek şöyle konuştu:
“Bazı ana akım medya kuruluşları, yüksek yargı temsilcileri, ordunun yüksek komutası ve kimi üniversite yöneticileri; başörtüsü yasağına ilişkin öylesine hukuk dışı tutum aldılar ki; akılların tutulduğu zamanlardan geçtik. Kendisinden önceki bütün cumhurbaşkanlarıyla aynı usulle seçilmiş olan bir cumhurbaşkanının makamı, ana muhalefet partisiyle Anayasa Mahkemesi'nin işbirliğiyle, Anayasaya açıkça aykırı bir şekilde elinden alındı. Sadece eşi başörtülü olduğu için.”
Yasağın kalkması için Meclis tarafından atılan adımların, yine aynı odaklar tarafından boşa çıkarıldığını ifade eden TESEV Başkanı Can Paker, son üç yıl içinde bu hukuk dışı uygulamaların devlet kurumları eliyle gerçekleştiğinin unutulmaması gerektiğini söyledi. Yaptıkları araştırmanın amacının başörtüsünü değil başörtüsü yasağını tartışmak olduğunu kaydeden Paker, sözlerini şöyle sürdürdü: “Diğer bir amacımız da üniversiteler bazında ele alınan başörtüsü yasağının çözümü tartışmalarının çalışma hayatında da tartışılmasını sağlamaktır. Kadınların neden başörtüsü taktıklarını gayrı meşru bir tartışma alanı olarak görüyoruz. Bu tartışmayı demokrasi ve insan haklarına aykırı buluyoruz. Başörtülü kadınları çalışma hayatının dışında tutmanın bir hak ve hukuk ihlali olduğunu düşünüyoruz.”
Araştırmada “Bizden iş dünyasında görünmez olmamızı istiyorlar. İşi görünmez olarak yapalım” diyen kadınlar çoğunlukta. Başörtülü kadınlara yönelik uygulamalarda ise arka odada çalıştırmak, düşük statüde çalıştırmak, toplantılara götürülmemek, kamu kurumlarıyla olan ilişkilerden uzak tutmak, başı çekiyor. Cindoğlu, değerlendirmesinde Türkiye'deki kadınların yüzde 60-70'lik bir oranının başörtülü olduğunun altını çizdi. Bu oranın üniversite mezunlarında yüzde 16 olduğunu kaydeden Cindoğlu, çalışan kadınların yüzde 40 oranında başörtülü olduğunu dile getirdi.
Tanıtımda söz alan, TESEV Demokratikleş-me Programı yöneticisi Dilek Kurban ise başörtülü kadınların yaşadığı sorunların; kadın hakları literatürüne hâlâ girmediğini söyledi. TESEV olarak, bu alanı doldurmayı düşündüklerini ifade eden Kurban; “Laik kesimin sahip oldukları özel sektör kuruluşlarında bu kadınlar yoklar” dedi. TESEV'den ücretsiz olarak temin edilebilen araştırmaya, www.tesev.org.tr adresinden de ulaşılabiliyor. Öte yandan, TESEV önümüzdeki yıl bahar ayında, 'Başörtüsü Sorunu Nasıl Çözülür' başlıklı araştırmasının da sonuçlarını açıklayacak.
