|

En güzel 1 Mayıs

İstanbul'daki Taksim Meydanı, tarihinin en güzel 1 Mayıs kutlamalarından birine sahne oldu. 1977'de karanlık odakların kanlı provokasyonu sonrası mitinge kapatılan alan, 2010'da yeniden açıldığından bu yana en coşkulu gününü yaşadı. Vatandaşlar 1 Mayıs'ı -tıpkı eskiden olduğu gibi- Taksim Meydanı'nda doyasıya kutladı; Türkiye'de dün bayram tadında görüntüler yaşandı

Oktay Yıldırım
00:00 - 2/05/2012 Çarşamba
Güncelleme: 03:29 - 2/05/2012 Çarşamba
Yeni Şafak
En güzel 1 Mayıs
En güzel 1 Mayıs

İstanbul'daki 1 Mayıs kutlamalarının adresi bu yıl da Taksim Meydanı oldu. Şişli, Beşiktaş ve Şişhane'den olmak üzere üç koldan Taksim'e çıkan binlerce kişi, meydanda boş yer bırakmadı. DİSK Genel Başkanı Erol Ekici, KESK Genel Başkanı Lami Özgen, DSP Genel Başkanı Masum Türker, Avukat Eşber Yağmurdereli ve çeşitli sendikalardan işçilerin yer aldığı grup, 1 Mayıs 1977'deki kutlamalar sırasında hayatını kaybedenler için ilk olarak Kazancı Yokuşu'nda saygı duruşunda bulundu. Burada bir açıklama yapan DİSK Genel Başkanı Ekici, 1 Mayıs'ı anlamına uygun olarak kutlamak isteyen tüm bileşenlerle Taksim Meydanı'nda bulunduklarını söyledi. Başta 1 Mayıs 1977 olmak üzere değişik tarihlerdeki kutlamalarda yaşamını yitiren '1 Mayıs şehitlerine' olan borçlarını ödemenin mutluluğunu yaşadıklarını belirten Ekici, yasaklanan 1 Mayıs Taksim alanını özgürleştirmenin, Türkiye işçi ve emekçi haklarının kürsüsünü kurmanın onuruyla onlara olan borçlarını ödemenin gururunu yaşadıklarını söyledi. Saygı duruşunun ardından grup meydandaki Cumhuriyet Anıtı'na çelenk bıraktı. KESK Genel Başkanı Özgen ise, 1 Mayıs'ı birlik ve dayanışma ruhuyla kutlamanın coşkusu içinde olduklarını belirterek, "Bayramı Taksim Meydanı'nda kutlamanın onurunu yaşıyoruz" diye konuştu. Kutlamalara CHP Milletvekili Süleyman Çelebi, BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile BDP milletvekilleri Sırrı Sakık ve Sebahat Tuncel'in yanısıra Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül de katıldı.

HERKES MEYDANDA

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB'nin öncülüğündeki Sendikal Güç Birliği Platformu üyeleri Taksim Meydanı'nda halaylı, türkülü eğlencelerle 1 Mayıs'ı doyasıya kutladı. Aralarında 'Antikapitalist Müslüman Gençler' adlı grubun da bulunduğu onlarca sendika ve birlik de 1 Mayıs kutlaması için meydandaydı. Taksim'deki 'The Marmara Oteli' önüne kurulan platformun üst kısmında "Birlik, Mücadele, Dayanışma 1 Mayıs, İşçiyiz, Emekçiyiz, Haklıyız" yazısı yer alırken, iki yanına Türkçe ve Kürtçe "Yaşasın 1 Mayıs" yazılı pankartlar asıldı. Platforma kurulan dev ekranlardan da önceki 1 Mayıslara ilişkin görüntüler yansıtıldı. 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü etkinliklerini, oyuncular Aslı Öngören ve Levent Üzümcü sundu.

TARAFTAR RENKLİ ANLAR YAŞATTI

1 Mayıs kutlamaları için Taksim'e gelenler, geniş güvenlik önlemleri altında alana sokuldu. Kortejlerin Taksim'e ilerleyişi sırasında yürüyüş güzergahındaki ara sokaklarda resmi kıyafetli polislerin güvenlik önlemi aldığı, grup çevresindeki güvenliğin ise daha çok sivil kıyafetli polisler tarafından sağlandığı gözlendi. Harbiye Askeri Müzesi içerisinde de bir grup askerin hazır bekletildiği görülürken, Şişli-Halaskargazi Caddesi üzerindeki bazı dükkanların kepenklerinin kapalı olması dikkat çekti. Cadde boyunca yiyecek-içeceklerin satıldığı birçok stand kurulurken, miting katılımcıları için Taksim Meydanı'da seyyar tuvaletler yerleştirildi. Bu arada Fenerbahçe, Beşiktaş ve Galatasaray taraftarları da takımlarının forma ve flamalarıyla birlikte 1 Mayıs törenlerine katıldı. Taraftarların meydana gelişi izleyenlere renkli görüntüler yaşattı.

21 DİLDE SELAMLANDI

Meydanda kurulan platformda sahneye çıkan bir grup tarafından 21 dilde 1 Mayıs ile ilgili selamlama yapıldı. Etkinlikler kapsamında daha sonra Ruhi Su Dostlar Korosu Sahne aldı. Koronun seslendirdiği 1 Mayıs şarkısına katılımcılar da eşlik etti. Etkinlikte daha sonra 1 Mayıs 1977'de hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. 1 Mayıs 1977'de ölenlerin isimlerinin tek tek okunmasının ardından katılımcılar da 'Burada' diye karşılık verdi. Daha sonra bir konuşma yapan DİSK Genel Sekreteri ve 1 Mayıs Komitesi Başkanı Adnan Serdaroğlu, insanca ve savaşsız bir yaşam istediklerini belirterek, "Amacımız, eşitlikçi, paylaşımcı, katılımcı, adaletli bir düzen, ezen ve ezilenin olmadığı sorunsuz bir dünya yaratmaktır" dedi.


AMELE BAYRAMI'NDAN EMEK VE DAYANIŞMA'YA

İşçi ve emekçinin bayramı 1 Mayıs, 120 yılı aşkın bir süredir işçiler, sendikalar ve emek yanlıları tarafından önemli gördükleri sosyal talepleri dile getirme amacıyla kutlanıyor. Türkiye'nin zihninde ise 1 Mayıs, otoriter yaklaşımlar yüzünden uzun yıllar baskı ve şiddet günü olarak kaldı. 1 Mayıs'ın 'Kanlı 1 Mayıs'a ve sonrasında 'Emek ve Dayanışma Bayramı'na dönüşme süreci uzun zaman alsa da, bugün gerçek anlamına yakın bir yerde duruyor.

'AMELE BAYRAMI'YLA BAŞLADI

1 Mayıs Cumhuriyetin kuruluşundan sonra TBMM İktisat Kongresi tarafından 'Amele Bayramı' olarak ilan edilerek yasalaştı ve Türkiye'de ilk kez 1923'te resmî olarak kutlandı. Yıllar sonra 1935 yılında 1 Mayıs'a "Bahar ve Çiçek Bayramı" adı verildi ve ücretsiz tatil günü ilan edildi. Türkiye Cumhuriyeti döneminde işçi hareketlerinin ivme kazanmasıyla İlk 1 Mayıs mitingi Taksim Meydanı'nda 1976 yılında kutlandı.

1977'DE PROVOKASYONA SAHNE OLDU

1977 yılında ise İstanbul Taksim Meydanı'nda yaklaşık 500 bin kişinin katılımıyla 1 Mayıs kutlamaları düzenlendi. Ancak, göstericilerin üzerine sular idaresi ve meydandaki otelin üzerinden ateş açıldı ve göstericilerden 36'sı yaralanarak ve çıkan izdihamda ezilerek öldü. 1977 1 Mayıs'ı, tarihe 'Kanlı 1 Mayıs' olarak geçti. Başbakan Süleyman Demirel'e Kontrgerilla tarafından askeri darbe hazırlığı olarak yapıldığı MİT tarafından rapor edilmesiyle ve Bülent Ecevit'e İzmir havaalanında suikast düzenlenince Kara Kuvvetleri Komutanı Namık Kemal Ersun re'sen emekliye sevk edildi. Kanlı provokasyon bugün 12 Eylül davasının iddianamesinde, "Askeri darbeye zemin hazırlamak için yönlendirildi" ifadeleriyle tanımlandı.

32 YILIN ARDINDAN NORMALLEŞME

1 Mayıs 1977'de 34 kişinin öldüğü olaylardan sonra Taksim Meydanı tam 32 yıl süreyle 1 Mayıs kutlamalarına kapalı tutuldu. 2006 ve 2007'de meydanda düzenlenen gösterilere güvenlik güçleri izin vermedi. Çok sayıda kişi gözaltına alındı. 2008 Nisan'ında, 1 Mayıs'ın 'Emek ve Dayanışma Günü' olarak kutlanması kabul edildi. 22 Nisan 2009 tarihinde TBMM'ye verilen önergeden sonra kabul edilen yasa ile 1 Mayıs resmi tatil ilan edildi. 2009'da Taksim'e çıkılmasına izin verilmedi. 2010 yılında ise 1 Mayıs kutlamaları 140 bin kişinin katılımıyla 32 yıl sonra Taksim Meydanı'nda ilk kez izinli olarak kutlandı. 1 Mayıs'ı amaçlarına alet etmeye çalışanlar olsa da '1 Mayıs' süreci son üç yıldır normalleşmeye başladı.


Antikapitalistler meydana çıktı

Kendilerini 'Antikapitalist Müslüman Gençler' olarak adlandıran grup, bir süre önce Esenyurt'ta ölen işçiler olmak üzere, kazalarda hayatını kaybeden işçiler için Fatih Camii'nde gıyabi cenaze namazı kıldı. Gıyabi cenaze namazı öncesi konuşan İhsan Eliaçık, bundan 40 yıl önce bu camide ve bunun gibi başka camilerde toplanan dönemin mukaddesatçı Müslüman gençlerin, 6. Filo'yu protesto etmek isteyenleri taşlamak için camilerde biraraya geldiklerini ve protestocuları taşladıklarını söyledi. Eliaçık, "Biz bu zihniyetin yönlendirdiği İslami anlayışla ayrıldığımızı, reddi miras yaptığımızı bu kortejle duyuruyoruz" dedi.

TAMAMEN YERLİYİZ

Muhafazakarlara, solculara, sosyalistlere bir mesaj verdiklerini ifade eden Eliaçık, bu hareketin her geçen gün büyüyeceğini belirtti. 'Kaynağımız Anadolu ve tamamen yerliyiz' diyen Eliaçık, "Balınız iyi olsun, arınız Bağdat'tan gelir. Önemli olan zamanın sözünü söylemektir. En tehlikeli fikir zamanı gelen fikirdir ve bu fikrin zamanı gelmiştir" şeklinde konuştu.

Bu arada, camideki musalla taşına beyaz karanfiller yerleştirildi. Yan taraflarda hayatını kaybetmiş işçilerin fotoğrafları yer aldı. Cenaze namazı öncesinde evsizler adına Tufan Aslan da kısa bir konuşma yaptı. Grup, daha sonra camiden ayrılarak Taksim Meydanı'na doğru yürüdü. Grubun taşıdığı Kürtçe, Ermenice, Arapça ve Türkçe olmak üzere 4 farklı dilde 'Kölelere Özgürlük' yazan pankartlar ile çeşitli hadislerin yazılı olduğu dövizler dikkat çekti. 'Antikapitalist Müslüman Gençler'in eylemine HAS Parti üyeleriyle birlikte, Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan Coşkun da destek verdi.


Başkent'te karanfil bayramı

Hak-İş ve Memur-Sen konfederasyonlarına bağlı sendikalar 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı Ankara'daki Tandoğan Meydanı'nda kutladı. Öncekilerin aksine Ankara'daki meydan dün bayram gibi görüntülere sahne oldu. Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ve Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu'nun da katıldığı kutlamalarda sendika yetkilileri halka karanfiller dağıttı.

TANDOĞAN İSMİ DEĞİŞTİRİLSİN

Mitingte konuşan Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu, "1 Mayıs'ta Tandoğan Meydanı'nda, 18 yıl boyunca vali ve belediye başkanı olarak Ankara'yı yöneten despot Nevzat Tandoğan'ın ismini buraya verenlere inat, 'herkese, her kesime özgürlük' demek için buradayız" dedi. Gündoğdu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'e seslenerek, Tandoğan Meydanı'nın isminin 'Özgürlük ve Demokrasi Meydanı' olarak değiştirilmesini talep etti. Gündoğdu, "Darbelerle anılan hiçbir meydan kalmasın bu ülkede" dedi. Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ise 12 Eylül darbe anayasasından kurtulmanın bir zorunluluk olduğunu belirtti. Konuşmaların ardından sanatçı Mustafa Ceceli de alanda bir konser verdi.


Asıl bayramı köfteciler yaptı

1 Mayıs İşçi Bayramı'nda, birçok işçi Taksim'de bayram kutlaması yaparken, asıl bayramı kutlamalara katılan köfteciler yaptı. Yoğun ilgi nedeniyle ekmek bulmakta güçlük çeken köftecilerin tezgâhları akşam saatlerine kadar adeta boşaldı. 1 Mayıs kutlamaları için köfte arabasını Halkalı Altınşehir'den Taksim'e getiren Kasım Kandemir, akşam saatlerine kadar 550 adet köfte ekmek satışı yaptığını söyledi. "Satışlarım yüzde 500 arttı" diyen Kandemir, yarım ekmek köfteyi 5 TL'den satarak 4-5 saat içinde 3 bin TL'ye yakın ciro yaptığını söyledi.


1977'yi kimse unutmadı

1 Mayıs kutlamaları için Taksim Meydanı'nda geniş güvenlik önlemleri alındı. Bomba imha ekiplerince, muydanda köpekler ve detektörlerle patlayıcı madde araması yapıldı. Alan çevresindeki direkler de tırmanmayı engellemek amacıyla yağlandı. Polis helikopterlerinin havadan kontrol ettiği Taksim Meydanı'ndaki yüksek binalara da polisler yerleştirildi. İETT otobüs duraklarının camları da herhangi olumsuz bir durumda zarar görmemeleri amacıyla söküldü. Meydana gelen herkesin öncelikli gündemi ise 1 Mayıs 1977'deki kutlamalar sırasında karanlık birtakım odaklarca kalabalığa ateş açılması sonrası hayatını kaybeden 36 kişi idi. Olayın meydana geldiği Kazancı Yokuşu'nda '1 Mayıs şehitleri' için karanfiller konuldu, dualar edildi.


Kışkırtamadılar

1 Mayıs, dün Türkiye'de 'bayram gibi' kutlanırken, bazı marjinal gruplar ise güzel manzaralara gölge düşürmeye çalıştı. Şişli'de yüzleri maskeli bir grup, bazı banka şubeleri ile iş yerlerine zarar verdi. Mecidiyeköy'de toplanan grup, Büyükdere Caddesi ile Halaskargazi Caddesi üzerinde bulunan bazı banka şubeleri ile 2 iş yerine taş ve sopalarla saldırdı. Banka şubelerinin ile iş yerlerinin camlarını kıran ve çevredeki otobüs duraklarına zarar veren grup, daha sonra ara sokaklara doğru kaçarak dağıldı.


İzmir ve Bursa bayram yeri

1 Mayıs bayramı dün Türkiye'nin dört bir yanında olduğu gibi Bursa ve İzmir'de de coşkuyla kutlandı. İzmir Gündoğdu Meydanı'nda toplana binlerce kişi, 1 Mayıs'ı halaylar ve türküler eşliğinde kutladı. Bursa'daki kutlamalarda da renkli görüntüler yaşandı. Buradaki etkinliğe Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu ve Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk da katıldı. Kent meydanındaki kutlamalara Kocaeli, Eskişehir, Bilecik, Yalova, Çanakkale, Sakarya, Kütahya ve Balıkesir'den gelen gruplar da iştirak ederken, Türk-İş Genel Başkanı Kumlu, burada yaptığı konuşmada, "1 Mayıs Emek ve Dayanışma Bayramı'nda bu meydandan yükselen ses, halkın sesidir" ifadelerini kullandı.



Diyarbakır 32 yıl aradan sonra...

Diyarbakır'da 32 yıl aradan sonra 1 Mayıs dolayısıyla miting düzenlendi. 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla DİSK, KESK, TMMOB ve Türk-İş'in İstasyon Meydanı'nda düzenlediği miting için Urfakapı semtinde toplanan gruplar, kortej halinde alana kadar yürüdü. Katılımcılar, polisin yaptığı üst aramasının ardından alana alınırken, mitinge aralarında BDP, ESP, Tarım-İş, Yol-İş, Müslüman Devrimci Gençlik ve LGBT (Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Transseksüel) üyeleri ile Diyarbakırspor taraftarlarının da bulunduğu çok sayıda kişi katıldı. 1980 yılından bu yana Diyarbakır'da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla düzenlenen ilk mitinge katılanların büyük bölümü, havanın sıcak olması dolayısıyla miting sona ermeden alandan ayrılırken, katılımcılar davul zurna eşliğinde halay çekti. Verilen konserle devam eden miting olaysız sona erdi.


Tunceli'deki 1 Mayıs kutlamaları olaylı geçti. Bayram kutlamaları öncesi polisle vatandaşlar arasında arbede yaşandı. Çıkan arbedede atılan taşlar nedeniyle 10 polis yaralandı, 1 polis de kalp krizi geçirdi. Grupların arama noktasından geçtiği sırada çıkan arbedeye son vermek için polis biber gazı kullandı. Tunceli Emniyet Müdürü Hayati Yılmaz, "Meydana gelen tatsız olayda 1 polis memurumuz kalple ilgili bir sıkıntı yaşamış, 10 polisimiz ise atılan taşlardan dolayı çeşitli yerlerinden yaralanmıştır. Memur arkadaşlarımızın sağlık durumları iyi. Hepsi rapor aldı" şeklinde açıklama yaptı.





'İşçinin ücretini alnının teri kurumadan veriniz'

Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, 1 Mayıs İşçi Bayramı nedeniyle Twitter'daki takipçileri ile emek ve işçi hakları konulu üç Hadis-i Şerif paylaştı. Başkan Görmez'in sosyal medyada paylaştığı Hadisler şunlar:

* "Kıyamet gününde üç kişinin hasmı ben olurum; 1- Adıma yemin içip söz verdiği halde sözünde durmayan kimse, 2- Hür bir insanı köle diye satıp parasını yiyen kimse, 3- İşçiyi çalıştırıp, işini yaptırdığı halde ücretini ödemeyen kimse." (Buhari)

* Sevgili Peygamberimiz (SAS) buyuruyor ki: "Her kimin kardeşi hizmetinde çalışırsa, yediğinden yedirsin, giydiğinden giydirsin, onlara güçlerini aşan yükler yüklemesin, ağır işler yüklerseniz bizzat yardım ediniz." (Buhari)

* "İşçinin ücretini alnının teri kurumadan veriniz..." (İbn Mace)





12 yıl önce