Her kararname ve Yargıtay'a üye seçimi öncesinde gündeme gelen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yapısı, son günlerin yine tartışma konuları arasında yer alıyor. Yargıtay'da boşalan 34 üyelik için bir süredir seçim çalışması yürüten HSYK'nın, AB'ye uygun bir şekilde yapılandırılması gündemde.
Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı'nca hazırlanan "Yargı Reformu Stratejisi Taslağı"nda, HSYK'nın yeniden yapılandırılacağına yer veriliyor. HSYK'nın oluşumuyla ilgili köklü değişikliklere yer verilen ve şu anda toplumun çeşitli kesimlerinin görüşüne sunulan taslakta, uzun yıllardan bu yana çesitli kesimlerce dile getirilen ve bilimsel çalısmalarda yer alan bazı eleştirilerin olduğuna işaret edildi.
Taslakta, "Kurulun objektiflik, tarafsızlık ve şeffaflık temelinde, uluslararası belgeler ısığında, geniş tabanlı temsil esasına göre yeniden yapılandırılması; kararlarına karşı etkili bir itiraz sistemin getirilmesi ve yargı yolunun açılması hedeflenmektedir" denildi.
Yüksek kurulun sekreteryasının ve denetim sisteminin yeniden düzenlenmesi öngürülen taslakta, sekreteryanın kurum bünyesine alınması planlanıyor. Ayrıca, çağdaş hukuk sistemlerinde iddia ve karar makamlarının birbirinden ayrıldığı hatırlatılarak, "Bu ilke göz önüne alınarak denetim sistemi, iddia ve karar makamlarının tek elde birleşmesini engelleyecek şekilde, Kurul bünyesinde yeniden yapılandırılacaktır" ifadesine yer verildi.
HSYK'nın yeniden yapılandırılmasını öngören taslağa göre istinaf kanun yolunun faaliyete geçirilmesi ile birlikte not sistemi dahil olmak üzere terfi sisteminin yeniden değerlendirelecek. Ayrıca, askeri mahkemelerde hakim sınıfından olmayan üyelerin yer almasına son verilecek, askeri mahkemeler kışla dışına çıkarılacak, askeri mahkemelerin görevleri yeniden belirlenecek, bazı ülkelerde adli müşavirlikler kurulacak ve adliyelere basın müşaviriliği oluşturulacak.
Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Yargıtay'da boş bulunan 34 üyeyi seçmek için bakanlık tarafından yapılan çalışmaların sonuçlandığını, seçim için yurtdışındaki HSYK üyesinin beklendiğini kaydetti. Halen Yargıtay'a seçilme yeterliliğine sahip 400-500 civarında hakim ve savcı bulunduğunu ve bunların özlük, sicil ve liyakat durumlarının değerlendirildiğini kaydeden Engin, bu çalışmaların ise 27 Aralık tarihi itibariyle sonuçlandığını kaydetti. Engin, “2 Ocak 2010 tarihirde kurul üyemizden bir tanesinin yurt dışına çıkması sonucu onun dönüşü beklendi. Şu anda beklenen süreç o süreçtir” diye konuştu. Yedek üye ile toplantı yapılmasınan HSYK'nın diğer üyelerinin sıcak bakmadığını ifade eden Engin, “Arkadaşımız bu hafta sonu Türkiye'de olacak” diye konuştu.
AB'nin hiç bir ülkesinde HSYK'nın bizdeki gibi bir yapıya sahip olmadığı belirlendi. Türkiye ile bu ülkelerdeki HSYK'nın yapısı kıyaslandığında şöyle bir tablo ortaya çıkıyor: