Irak ve Suriye başta olmak üzere son dönemde Ortadoğu'ya bakıldığında Müslümanların çatışmaların ana eksenini ''etnik ve mezhepsel'' farklılıkların oluşturduğu söyleyen Prof. Dr. Sönmez Kutlu, Irak'ın işgali'nin Ortadoğu'daki mezhebi kimlikleri tetiklediğini vurguladı. Kutlu, 'Aslında Müslümanların bugün en büyük sorunu, din temelli gruplaşmalardır. İnsan hakları, eşit vatandaşlık ve demokrasi talepleri, etnik ve mezhebi kimlikler üzerinden talep edilmekte ve buna göre dağıtılmaktadır'dedi.
Prof. Dr. Kutlu, 'Şiilik ve Sünnilik yokken İslam vardı. Bugün ise İslam dini gruplar üzerinden okunuyor. İran Şiileri neredeyse Şii olmayanı Müslüman görmüyor. Bu durum önlenmezse, önümüzdeki 100 yıl Müslümanların mezhepçilik kavgasının yüzyılı olacaktır' şeklinde konuştu.
Öte yandan Kutlu, 'Amerika ve Batı, Müslümanlar arasındaki ihtilafları müdahaleyle çözmeyi uygun bulmuyorlar. Hatta çok pahalıya mal olduğunu gördüler. Bunun için bir malzeme olarak mezhepleri kullanmaktadırlar' dedi. Suriye olayının algı değişmelerine sebep olduğunu belirten Kutlu, 'Önceden Türkiye'de Aleviler İran devrimine karşı iken şimdi Suriye olayları dolayısıyla bazı Alevi kesimler İran ile benzer söylemler dillendirmeye başladı. Fransızların Suriye'yi işgalinden sonra Nusayriliği tanımlamak için kullandığı Arap Aleviliği kavramı, bugün Anadolu'da Kızılbaşlar ve Bektaşiler için kullanılan kavramla karıştırılmaktadır. Nusayrilik Şia'nın bir alt grubu iken, Kızılbaşlık ve Bektaşilik Şiiliği alt grubu değildir. Tasavvufi bir oluşumdur. Nusayriliğin Alevilik'le alakası yoktur' şeklinde konuştu.
Kutlu, Suriye'de devam eden çatışmaların Esed'in ömrünü de uzattığını, mezhep savaşına dönüştükçe de Esed'in ömrünü daha da uzatacağın belirtti. Eğer Ali Hameney, kendisini dini rehber olarak tanıyan Hizbullah veya Şiilere Suriye'de cihad çağrısı yaparak Suriye hadisesine bütünüyle katmaya çalışırsa bunun İslam dünyasının 3. dünya savaşı olacağını söyleyen Kutlu, 'Bu da İslam dünyasında belki yüzlerce yıl devam edecek bir kin ve nefretin oluşmasına sebep olabilir. Fakat Ali Hameney şimdi bu konuda zaman zaman temkinli fetvalar vermekte. Ayetullahlar Suriye olayını milli ve dini bir sorun olarak görüyorlar. Yani Şii birisinin Suriye'nin yanında olması gerektiğini söylüyorlar. Ortadoğu'da bir Şiilik propagandası yürütülüyor, eğer bu şekilde devam ederse Şiilik Ortadoğu'da siyasetin çok etkin bir aktörü olarak bir uzlaşmadan çatışmaya dönük sürece gidiyor. Şimdi Suriye İran siyasetinin ve Ortadoğu'nun bir laboratuvarı şeklinde. Bu gelişmeler Ortadoğu'da bir mezhep çatışmasının öncüleri olabilir' şeklinde konuştu.
Suriye'de, Batılılar baştan beri bu olaya müdahil olmak istemediklerini, eğer isteseydiler Esed'i çok uzun süremeyen bir sürede uluslararası toplumsal baskı ile iktidardan vazgeçirebileceklerini belirten Kutlu, 'Yeni bir takım demokratik çözümlerle olayı bu hale gelmesine mani olabilirlerdi. Fakat burada Irak'ta olduğu gibi Suriye'de de Şii ve Sünni, Alevi ve Sünni ayrışmasının kalıcılaşmasını ve derinleşmesini istiyorlar. Bu oldukça tehlikeli bir sonuç doğurabilir. Suriye'de yeni Kerbelalalar yaşanıyor. Bu durum tıpkı önceki gibi Müslüman nesiller arasında yüzyıllarca aktarılacak bir Kerbela hedefleniyor. Bu çatışmanın mutlaka durdurulması gerekiyor' dedi.
Ortadoğu'da devam eden çatışmanın kalıcı hale getirilmesini ve bu çatışmalar yoluyla islamfobiyayı beslemek isteyenlerin bulunduğunu ifade eden Kutlu, İslamfobiyayı bir sektör haline getirenler, onu canlı tutmak için Ortadoğu'da mezhep çatışmalarını sürdürmek istediklerini ifade etti.
Türkiye'de Alevi-Sünni çatışması oluşturulmak istendiğini vurgulayan Kutlu, '12 Eylül öncesinde bunun yansımalarını görmek mümkün' dedi. Suriye'deki olayın, uluslararası bir boyut kazandığını da söyleyen Kutlu, 'Demokratik bir talep ile başlarken şimdi olay intikam savaşına dönüştü' ifadelerini kullandı.
