İsviçre'nin Cenevre kentindeki Kıbrıs buluşması, Ada'daki Türklerin güvenliğini tehlikeye atacak Yunan dayatması yüzünden akamete uğradı. Türk ve Rum tarafının cumhurbaşkanları ile garantör ülkelerin dışişleri bakanları görüşmelere bu yüzden ara verdi. Kıbrıs Türkleri için Türkiye'nin garantörlük haklarından vazgeçmesini ve Kuzey Kıbrıs'ta konuşlu askeri birliklerin tasfiyesini isteyen Atina, bu kritik maddelerde Ankara ve Lefkoşa'nın kararlı tutumunu görünce 'düşünmek için süre' istedi. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve GKRY Başkanı Nikos Anastasiadis'in yanısıra garantör ülkeler adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias, İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson'ın katılımıyla düzenlenen 5'li Kıbrıs konferansı böylece yarıda kesildi.
Konferansta masaya yatırılması planlanan 4 başlık; 'mülkiyet', 'yönetim ve güç paylaşımı', 'güvenlik ve garantiler' ile 'Avrupa Birliği' konularıydı. İlk konu, 'güvenlik ve garantiler' oldu. Türkiye 'garantörlük' ve 'Türk askerinin adadaki varlığı' konusunda konferans başlamadan önce 'vazgeçilemez' mesajı verdi. Bu mesaj, Atina'nın umutlarını kararttı. Ada'daki İngiliz birliklerini gündeme dahi getirmeyen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, garantörlük sıfatının kalkmaması halinde Cenevre'ye gelmeyeceğini açıkladı. Masada çözüm işareti gelmeyince Başbakan Binali Yıldırım da Cenevre'ye gitmeyeceğini belirtti.
Atina'nın dayatmaları nedeniyle ilk başlıkta bile bir ilerleme sağlanamayan görüşmeler, yine de 18 Ocak'ta kaldığı yerden devam edecek. Fakat görüşmeler bu sefer bakanlar değil, müsteşarlar ve yardımcıları düzeyinde yürüyecek. Türkiye, Yunanistan'ın masayı dağıtacak tüm girişimlerine karşı itidalle masada kalmaya devam ediyor. 18 Ocak'taki görüşmelerin kısa sürede sonuçlanması gerektiğini muhataplarına ileten Ankara, 18 Ocak sonrasında da Atina'nın dayatmalara devam etmesi halinde kendi yolunu çizecek. Bu ayki ikinci buluşmada bir sonuca ulaşılırsa liderler düzeyinde katılımın yolu yeniden açılacak.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi'nde yapılan Kıbrıs Konferansı sonrası önemli açıklamalarda bulundu. Müzakerelerin ucu açık sürdürülemeyeceğini, bir takvime bağlanması gerektiğini ifade eden Çavuşoğlu, konferansta Türkiye ve Kuzey Kıbrıs yönetiminin tutumunun son derece net olduğunu belirterek şunları söyledi: “KKTC'nin ve Türkiye Cumhuriyeti'nin bu konudaki tutumu aynıdır. Yani Türkiye'nin garantörlüğü devam eder, Ada'da da Türk askerinin mevcudiyeti devam eder. Bu Kıbrıs Türk halkının vazgeçilmez talebidir. Onlar için en hassas hayati konudur. Bu konudaki tutumumuz son derece nettir. Düşüncelerimiz Kıbrıs Türk halkının talepleriyle aynıdır.”
Akıncı ile Anastasiadis'in hazırladığı haritalar, süreç boyunca BM'nin çelik kasasında emanette bekleyecek. Ada'nın yüzde 36.6'sını kontrol eden Türk tarafının bu oranı yüzde 29,2'ye kadar düşürülebileceğini ilettiği, Rum tarafının ise Lefkoşa'dan daha fazla taviz isteyip bu oranı yüzde 28,2'ye çekmek istediği iddia ediliyor. Rumların haritasında Maraş ve Güzelyurt'un Rumların hanesine yazıldığı, Türklerin ise Güzelyurt'tan vazgeçmeye niyetli olmadığına dair kulislere yansıyan iddialar bulunuyor. Müzakereler süresince çözüme ayak direyen Yunanistan, 5'li görüşmelerde de sudan bahaneler üzerinden süreci uzatma gayretini sürdürüyor. Güney Kıbrıs'ta seçim sürecine girilmesi ve çözüm masasının iç siyaset malzemesi yapılacak olması da görüşmelerin sonuçsuz kalma ihtimalini hayli artırıyor.
