İlk baskısı 1992 yılnda yapılan Türkçe'ye Yusuf Ziya Cömert tarafından İbretler Kitabı ismiyle tercüme edilen Üsame İbn Münkız'ın Kitab el İ'tibar adını verdiği hatıraları Kitabevi Yayınları tarafından yeniden basıldı. Şeyzer Emiri ve aynı zamanda da ünlü bir şair olan İbn Munkız, 4 Temmuz 1095'te Şeyzer'de doğdu, 16 Kasım 1188'de Şam'da öldü. İbn Münkız'ın ailesi olan Münkızoğulları, Arapların meşhur Kinâne kabilesinden gelir. Günümüzde Suriye ve Lübnan olarak bilinen bölgede etkisini hissettiren Münkızoğulları ailesi Halep, Hama, Şeyzer gibi şehirlerde valilik yapan üyeleriyle de tanınır. Münkızoğullarının yaşadığı bu bölge Romalılar başta olmak üzere Frenkler gibi kuzeyden gelen istilacılar için stratejik bir bölge idi. Âsi Nehri'nin kuşattığı bu korunaklı kale, yüzyıllar boyunca askeri önemini korudu. İslam fetihlerinden sonra da Bizanslılar ve Müslümanlar arasında sürekli el değiştirdi. İbn Münkız önce babasının, sonra amcasının yanında yetişti. Arap dili, Arap şiiri, Kur'an yorumu gibi dallarda dersler aldı. Daha sonra genel tarih, coğrafya, diplomasi, hitabet ve savaş sanatında yoğunlaştı. Cesareti ve askeri zekâsı, dönemin en ünlü komutan ve hükümdarlarının taktik ve siyaset toplantılarına kabul edilmesini sağlarken, şairliği, hitabeti ve tecrübesi ise onu edebiyatçıların ve bilginlerin önde gelenlerinden biri yaptı. İbretler kitabı da büyük alim Üsame İbn Münkız'ın anı ve gözlemleriyle Batı ve Doğu tarihinde dönüm noktası olan olayların bütün canlılığıyla anlatıldığı bir önemli bir eser olma niteliği taşıyor.
Üsame, Selçukluların varisi konumundaki Zengi hanedanıyla arasını hoş tutmuş, artık çökmekte olan Fatımi hanedanıyla ilişkiye geçmiş, Hasankeyf'i yöneten Artukoğulları'yla bağlantılar kurmuş, uzun bir dönem boyunca Selahaddin Eyyûbi'nin danışmanlığını yapmış, böylece bölgenin Haçlılardan kurtulması için düzenlenecek askeri harekâtların bir kısmında bilfiil rol aldığı gibi yerel hanedanlıkların iç çekişmelerine de tanık olmuş biri. Usame ibn Munkız tüm bu önemli olayların tanıklığını anlatırken kronolojik bir sıra izlemiyor ve bilgileri sohbet havasında aktarıyor. Kitapta o zamanlardaki günlük hayat, haçlılar ile ilişkiler, savaş yöntemleri, dönemin tıbbı hakkındaki gözlemler, avcılık ve hayatın diğer yönleriyle ilgili doğrudan bilgiler yer alıyor. Kitabın en dikkat çekici bölümlerinden biri de Frenklerin ahlakı, adetleri hakkındaki gözlem ve tecrübelerin kaleme alındığı notlardan oluşuyor. “Frenklerle ilgili olaylar, onların halleri sayılıp dökülse, insan onları tıpkı sadece kuvvet ve yük taşıma gibi özeliklere sahip olan hayvanlar gibi, sadece cesaret ve savaşçılık yeteneği sahip hayvanlar olarak görür” diyen Usame'nin Frenklere ilgili şahit olduğu olaylar ahmaklıkları, kabalıkları, garip tedavi yöntemleri gibi başlıklar altında anlatılıyor.
Kitab el İ'tibar yani İbretler Kitabı, İbn Münkız'ın tarih konusunda günümüze kadar ulaşan en önemli kitabı ve miladi 12. yüzyılı anlatan tek kitap olması nedeniyle büyük önem taşıyor. Çok canlı ve akıcı bir anlatıma sahip olan kitap, bir macera anlatısı olarak görülebileceği gibi, dönemin tarihsel olaylarını göz önüne seren alternatif bir tarih kitabı olarak da değerlendirilebilir.
