Şems-i Tebrizî hazretlerinin bir sözü vardır: 'Akıl insanların bağıdır, aşk bu bağları çözendir.' Çünkü akıl taşkınlık etmemizi, aşk ise teklifsiz davranmamızı söyler. Aşkın kelime manasına baktığımızda ise onun bir tür bağ olduğunu görüyor zira 'aşk' 'sardı', 'sarmaladı' manasındaki fiil kökü 'aşaka'dan gelir. Bu anlam ile irtibatlı olarak 'sarmaşık' nesnesini düşünebiliriz. Yani aslında bir şeyin sarması eylemidir aşk. Bir sarmaşığın bir ağacı sarması gibi maşuk da âşıkını sarmaya başlar. Sarmaşık, ağacın öz suyu ile büyür, gelişir. Âşık da maşukuyla yaşar, onunla gıdalanır. Bir müddet sonra bu beraberlik bir birliğe dönüşür.
Arifler aşkı; iki ayrı parçayı birbirine doğru çeken kuvvet olarak tanımlarlar. Çünkü âşık maşûkuyla bir vücud olmaya doğru ilerler. Aradaki ikilik kalkıp tek vücud olmaya başladıktan sonra da artık maşûk âşıkını eritir, yok eder ve öldürür. Âşık -mecazi olarak- öldükten sonra, maşûkunda kendisini fani ettiği, yok ettiği anda var olmaktadır. Âşık maşûkunun âb-ı hayatından, ölümsüzlük suyundan içerek var olur. Bu minvalde çok güzel bir kutsî hadis vardır: 'Kim bana talip olursa sonunda Beni bulur . Kim Bana giden yolu bulursa Beni tanımaya başlar. Beni tanımaya başlayan Beni sevmeye başlar. Kim beni bilirse, beni sever. Kim Beni severse Bana âşık olur. Kim Bana âşık olursa Ben de ona âşık olurum . Ben kime âşık olursam onu öldürürüm . Ve ben kimi öldürürsem onun diyetini öderim. Kimin diyetini ödemek benim üzerime vacip olursa onun diyeti, bizzat Benim . Karşılığında Kendisini verir. Âşıkla maşuğun gezdiği yer, bir noktadır.'
Bu çok tehlikeli aşk hikâyesinden (!) bu kadar bahsettikten sonra, sözü Hazreti İnsan, Sonsuz Kulluk ve Fakr'a Övgü kitaplarının yazarı Rabia C. Brodbeck'in yeni kitabı Aşk Mesleği-Velâyet'e getirelim. Brodbeck 'İlâhî aşk mesleğinde uzmanlaşmalıyız' diyor. Kitaba başlığını veren de bu cümle olmalı. Ardından da aynı aşk yolunda bedel ödemek gerektiğine dikkat çekiyor: 'Kendi nefsimizi âlemlerin Rabbine sunmalıyız ki bize onun karşılığında ebedî hayatı bahşetsin, ab-ı hayatın zevki budur... Kendi varlığımızdan ne kadar verebilirsek, ne kadar yüksek bir ücret ödeyebilirsek ashab-ı güzinin, Habib-i Ekrem Efendimiz ve Celal ve İkram'ın Rabbiyle olan kurbiyet cennetinin kokusunu alma şerefine o denli nail olabiliriz.'
'Aşk'tan sonra 'mesleğin' ne demek olduğuna baktığımız da onun da tasavvufî bir ıstılah olan ve 'yol' anlamına gelen 'sülûk' ile aynı kökten geldiğini görüyoruz. Hz. Mevlâna Celâleddin Rumî peygamber ve velilerin vazifelerinden bahsettiği bir beytinde şöyle buyurur: 'Her peygamber ve velinin ayrı ayrı mesleği vardır. Fakat o meslekler, sâliklerini Hakk'a götürdükleri için hepsi birdir.' Peygamberler ve veliler, bu dünyada sefere çıkan ve bu yolculukta kendilerine rehberlik ettikleri kişilere, yani aşk mesleğini tutmuş onları sırat-ı müstakim olan doğru yolda ilerletir ve olanlara Rabb-i Müteal'e vasıl ve yakın olma şerefini takdim ederler. Bu da yolların en üstünüdür çünkü mevzubahis Rabbimizi bilmek ve O'nun tecellilerine mazhar olmaktır. Rabia C. Brodbeck, Aşk Mesleği'nde, İslam'a göre velâyet nedir, velinin tarifi ve vazifesi nedir, bir veliyi takip etmekte aşk ve samimiyetin rolü nedir, Hakk'a nasıl yakın olunur gibi soruları yanıtlayarak bu serüveni yani kemâlat yolunu, velâyet basamaklarını yorumlamış. Hz. Mevlânâ ve İbn Arabî'nden alıntılarla aşkı öğreten hakiki âşıklar, teslimiyet, ilahi cezbe, manevi sarhoşluk, velâyet irfanı, yakınlık, kulluk gibi çok yakıcı konulara temas etmiş. Okuyucularını da velilerin yolunu ve kalplerinden gelen ilhamları dinlemeye davet ediyor: 'Veli sensin, bir veli seni ancak sendeki veliye varman için irşad eder.'
Velayet-Aşk Mesleği
Rabia Christine Brodbeck
Sufi Yayınları
Kasım 2012
256 sayfa
