Doğu-Batı. İnsanlık tarihi kadar eski iki kavram. Doğulu ya da Batılı olmak. Oryantalist bir yaklaşımla doğuyu gözlemlemek. Batı muhalifi olmak... Bunlar duymaya alışık olduğumuz cümleler. Doğu-Batı paradoksu bu kez bir romanda 'Stefan'ın Kılıcı'nda karşımıza çıkıyor. Mehmet Emin Kazcı'nın kaleme aldığı kitap, her ne kadar Romanya'nın ulusal kahramanı Stefan Çal Mare'nin Türkiye'de bulunan "kılıcı" üzerine kurulu olsa da asıl hikaye Batılı Kornelya ile Batı muhalifi Doğulu Sinan'ın yaşadığı aşk.
Romanya'nın dört yüz yıl Osmanlı egemenliğinde bulunması ve Romanya tarihinin adeta bir Osmanlı tarihi olarak öne çıkması roman kahramanı Kornelya'yı bu kültürü öğrenmeye iter. Boğaziçi Üniversitesi'nde Türkoloji üçüncü sınıfta öğrenci olan Kornelya, bir reklam ajansında çalışan ve koyu bir Batı muhalifi olan Sinan ile tanışır. Kornelya'nın boynundan hiç çıkarmadığı kolyesi dikkatini çeker Sinan'ın. Osmanlılara karşı en çok savaşan ve Romanya'nın ulusal kahramanı olarak görülen Stefen Çel Mare'nın sembolik kılıcıdır kolye. Kornelya, Topkapı Sarayı'nda bulunan kılıcın bir gün Romanya'ya geri iade edilmesine olan inancı ve temennisini taşımaktadır...
Son zamanlarda popülaritesi yadsınamaz olan dizilerdekinin aksine roman kahramanları birbirlerini sevmelerine rağmen din ve kültüre dair çelişki ve tereddütlerinden kurtulamazlar. Fakat zamanla iki ayrı kültürü içselleştirerek yetişmiş olmak, onların dostluğunda garip bir tutkal işlevi görür...
Çiftin, yıllar önce bir silah deposu olarak kullanılan Haliç'teki tarihi üç katlı restoran-cafenin terasında Türk usulü demlenen çaylarını yudumlarlarken, hem Ortadoğuyu, Avrasyayı ve Afrikayı, hem de Avrupa Birliği bağlamında Doğu-Batı meselelerini ele aldıkları koyu muhabbetleri okuyoruz roman boyunca. Elbette siyasi güncel yazılar yazan bir yazarın kaleminden çıkan romanda bunlar kaçınılmaz diye düşünseniz de, Kazcı bunu kurgu içerisine sahici bir aşk hikayesinin ilmekleri arasına geçiriyor. Stefan'ın Kılıcı, popüler kültür romanlarının aksine kadın erkek ilişkilerine yeni açılımlar kazandıracak üslupta yazılmış bir roman. Çok farklı iki kültürden geliyor olsalar da bir kadın ve bir erkeğin duyguların ötesine geçebilen, pek çok ortaklıklarının olabileceğini görüyorsunuz. Belki farklı kültürlerden olmaları diyaloğun zenginliğini artırıyor diyebilirsiniz. Ama düşünün. Aynı ülkede yaşayıp çok farklı şeyler düşünen insanlar, düşüncelerini hala sağlam bir zeminde paylaşamıyorlar. Kazcı'nın romanını diğerlerinden ayıran en önemli özellik de bu olsa gerek.
Mehmet Emin Kazcı
Selis Yayınları
203 sayfa
