Bilimkurgu denilince akla gelen ilk isimlerden biri şair ruhlu Ray Bradbury olsa gerek. Geçtiğimiz Haziran ayında 91 yaşında aramızdan ayrılan Bradbury, dünyanın en büyük yazarlarından biri olarak kabul ediliyor. Yirmi yaşından beri kitap yazan Bradbury 500'e yakın öykü, roman, oyun, şiire imzasını atmış ve dünyada birkaç kuşağı aynı anda kendine hayran bırakmış bir isim. 2007 yılında aldığı Pulitzer Özel Ödülü de dahil pek çok ödüle layık görüldü. Geniş kitlelere üstelik sadece yazdığı roman ve öykülerle değil sinemayla da seslenen Bradbury, MobyDick, AlfredHitchcock Şov ve Alacakaranlık Kuşağı gibi sevilen filmlerin senaryolarını kaleme almıştır. Ancak Bradbury denilince elbette baş eser olarak Fahrenheit 451'den söz etmek gerekir.
Kült romanın ortaya çıkış hikayesi oldukça dikkat çekici. Bradbury zihnindeki farklı hikayeleri birleştirerek bir bodrum kütüphanesinde kiraladığı daktiloyla dokuz gün ara vermeden eseri ortaya çıkarmış. Zamanının çok ötesinde bir anlatıma ve öngörüye sahip olan roman yayıncılar tarafından geri çevrilmiş. Taki HugHefner gibi genç ve geleceğe yatırım yapan yayınevi sahibiyle karşılaşana dek. Ray Bradbury bu karşılaşmadan sonra yaşanan başarı için 'Gerisi tarih' diyor. Bradbury'i ve Fahrenheit 451'i bu kadar etkileyici kılan özellik bugünün yaşam tarzına ve algılarına dair önemli meseleleri bundan 60 yıl önce görebilmesi. Roman, kitapların ve kütüphanelerin yakıldığı, televizyonun ve eğlence anlayışının hayatın merkezinde yer aldığı, insanların mutlu olmak için her şeyi yapmaya çalışırken aslında nasıl da mutsuz olduklarını anlatıyor. Kitapları yakmakla görevli olan itfaiyeci Montag ve onun uyanışını sağlayan 17 yaşındaki Clarisse'nin hikayesi aradan geçen onca yıla inat güncelliğini ve gerçekliğini koruyor. Yazar romana ismini, kağıdın 451 Fahrenheit'ta tutuşması gerçeğinden yola çıkarak vermiş. Ünlü Fransız sinemacı, François Truffaut tarafından da sinemaya uyarlanan film ülkemizde de 'Değişen Dünyanın İnsanları' adıyla gösterime girmişti.
İşte hem bu eserin yazılışının 60. yılı anısına hem de bilim kurgunun büyük isminin ölüm yıldönümü sebebiyle İthaki Yayınları geçtiğimiz günlerde bir kitap yayınladı. M. İhsan Tatari'nin çevirisiyle dilimize kazandırılan Gölge Oyunu adlı kitap Bradbury anısına günümüzün usta kalemleri tarafından yazılmış bir eser. Gölge Oyunu'nda Harlan Ellison, Margaret Atwood, NeilGaiman ve Joe Hill gibi bugünün en farklı ve meşhur yazarlarından yirmi altı isim Bradbury için bir araya geldi. Yani bir anlamda emsalsiz bir hikâye anlatıcısı ve Amerika'nın en sevilen yazarlarından biri olan Ray Bradbury bu eserde günümüz yazarlarının öyküleriyle bir kez daha ölümsüzleştirildi.
Her hikâyesinde bir hile, zihin açıcı bir metafor ya da okuyucularını şaşırtan bir kurgu kullanan Bradbury, kendi onuruna hazırlanan bu kitap için yazdığı önsözle; okuyucularına son bir kez daha sürpriz yapıyor. Hazırlıklarına yazarın ölümünden önce başlanan Gölge Oyunu için Bradbury 'ikinci Eve Dönüş'üm ifadesini kullanıyor. 'Eve Dönüş' geçtiğimiz aylarda ülkemizde de yayınlanan ve Bradbury'nin ilk hikâyelerinden biri olan kısa bir eser. Hortlaklarla, canavarlarla ve sihirli güçlere sahip çeşitli akrabalarla dolu bir aileye sahip 'normal' bir çocuğu anlatan 'Eve Dönüş' pek çok kaynakta da Bradbury'nin çocukluğundan izler taşıyan eser olarak gösteriliyor. Bu yüzden de Gölge Oyunu'nu ikinci 'Eve Dönüş', kendisi için bir araya gelen bu yazarları da kendi çocukları olarak gördüğünü belirtmesi ayrı bir önem taşıyor.
Gölge Oyunu, uzayın karanlık derinliklerinden izbe bodrumlara, küçük kasabalardan büyük şehirlere, sirklere, koruyucu meleklere, ama en çok da insana dair Bradbury kokan, Bradbury ruhunu ve anlatımını yansıtan yepyeni hikayeler sunuyor okurlara. Stan Lee, 'Hiç kuşkusuz Ray Bradbury hem bu çağın hem de tüm çağların en büyük ve en yaratıcı yazarlarından biridir. Hârikulade hikâyelerden oluşan Gölge Oyunu, Amerika'nın usta hikâye anlatıcısı için kusursuz bir övgü' diyor.
Ray Bradbury için bir araya gelen bu yirmi altı ismin, yazarın kendi üzerlerindeki ve hikâyeleri üzerindeki etkilerini anlattıkları sonsözleri ise kitabı zenginleştiren bir diğer unsur. Bu sonsözlerde Bradbury'nin emsalsiz bir hikâye anlatıcısı olması dışında nasıl iyi bir öğretmen, nasıl iyi bir dost ve kendi deyişiyle; tüm bu yazarlara nasıl 'iyi bir baba' olduğunu görebiliyoruz.
Joyce Carol Oates kitap için 'Gölge Oyunu, Ray Bradbury hayranları için olduğu kadar, içinde zengin hayal gücü barındıran, ustaca işlenmiş, şaşırtıcı derecede özgün ve sarsıcı kısa hikâyeler okumaktan hoşlanan tüm okurlar için de sahipsiz bir define. Ramsey Campbell, Harlan Ellison, Margaret Atwood, Neil Gaiman, Audrey Niffenegger ve Kelly Link gibi ünlü isimleri tanıyan hiç kimse onları bu derlemede gördüğüne şaşırmaz; fakat aralarında Dave Eggers, Jacquelyn Mitchard, Dan Chaon, Bonnie Jo Campbell ve Julia Keller'ı da görmek bir çeşit sürpriz sayılır' yorumunu yapıyor. Bradbury hayranı yetenekli yazarların hikayelerini okurken ustaya duyulan derin saygıyı görebilirsiniz.
Gölge Oyunu / Ray Bradbury Anısına Yepyeni Öyküler
Mort Castle, Sam Weller
İthaki Yayınları
Haziran 2013
480 Sayfa
