Mesut Ayar'ın kaleme aldığı 'Osmanlı Devletinde Kolera' tarihin şekillenmesinde hiç de hafife alınmayacak etkisi olan, milyonlarca insanın ölümüne yol açan, imparatorlukları çökerten, orduları kıran ve toplumun psikolojisini alt üst eden koleranın, Osmanlı Devleti'nde görüldüğü dönemleri konu alıyor. Kitabevi Yayınları tarafından okura sunulan kitapta Osmanlı devletinin dışındaki topraklarda görülen kolera vakaları, koleranın Osmanlı'ya sirayeti, Anadolu, Rumeli ve İstanbul'daki büyük salgın olayları kamu sağlığının kurumsallaşma sürecine de yer veriyor.
Kolera, Osmanlı'ya 1822 yılında, Basra Körfezi üzerinden ulaşmış. İstanbul'a sirayet edişi ise 1831. Hastalığın hangi ülkelerden ve ne şekilde yayıldığını ayrıntıları ile açıklayan kitaptaki veriler, oldukça şaşırtıcı. İstanbul'da 4 ay içerisinde 30.000 kişinin bu hastalıktan ölmesi, hac zamanı ölümlerin artması nedeniyle adayların hac yapamadan geri dönmesi, dönem gazetelerinin günlük olarak kolera cetvellerini tartışması, II. Abdülhamit'in bizzat sarayda vebadan kurtulmak için bir dua heyeti oluşturması, İstanbul'un çeşitli semtlerine dağılmış halde bulunan muhacir ve fukara barakalarının kaldırılması, han ve bekar odalarının nüfusunun seyrekleştirilmeye çalışılması, yine muhacir amele ve bekar takımının şehirden uzaklaştırılması, hastalıkla mücadele için alınan önlemlerden bazıları...
Kitapta, 1893 yılında İzmir'de çıkan kolera salgınında ticari canlılığın durması nedeniyle işsiz kalan amale, hamal ve kayıkçı esnafının dükkanları yağmalaması üzerine oluşturlan komisyonun halka ekmek dağıtması hatta ücretsiz tiyatro ve eğlence düzenlemesi gibi o dönem yaşanan sosyal olaylara da yer veriliyor.
'Osmanlı Devletinde Kolera' kişisel hijyenin tam manasıyla dikkate alınmaması, çeşitli alt yapı hizmetlerinin yoksunluğu ve bulaşıcı olmasının etkisiyle Dünyada ve Osmanlı Devletin'de etkili olan hastalığın, az bilinen tarihini, aktaran iyi bir arşiv kitabı.
Osmanlı Devletinde Kolera
Mesut Ayar
Kitabevi Yayınları
498 sayfa
