Ölüm, insanoğlunun karşısında çaresiz kaldığı bir gerçek. İktidarlar, dünya sistemleri, ideolojiler, dinler, güç savaşları... Kudretli olarak gözüken bütün yapıların bu gerçek karşısında elleri ayakları bağlı kalıyor. Sevdiklerimizin kimi zaman gözümüzün önünde, kimi zaman apansız bir şekilde hayata veda etmesi içimizi acıtıyor, hayatımızın tadı kalmıyor ve hatta kimi zaman kimileri için çekilmez hale gelebiliyor. Ölüm karşısında çaresiz kalan insanlık için bir nebze kurtuluş yolu, ölüm hakikati karşısında, onu anlamlı kılacak bakış açısı. Ölümden sonra bir hayatın varlığına (veya yokluğuna) inanmak, ölümü başka bir dünyaya geçişin kapısı olarak görmek, ölüm karşısındaki direncimizi belirleyebiliyor. Yaşadığımız dünya, kimileri için o öte dünyaya hazırlık kampı hüviyetine bürünürken, kimileri için de bu hakikatten kaçış, acısını hafifletme, görmezden gelme amaçlı 'haz odaklı' bir yaşam sürme zemini olarak karşımıza çıkıyor.
Ernest Becker'in 'Pulitzer' ödüllü The Denial of Death adlı eseri, çok yakın bir zamanda Ölümü İnkâr ismiyle Türkçe olarak yayınlandı. Arzu Tüfekçi tarafından tercüme edilen eser, İz Yayıncılık'ın 2014 yılının ilk kitabı olarak raflardaki yerini aldı. Batı dünyasında artık bir klasik haline gelen Ölümü İnkâr, yayınlandığı 1973 senesinden bu yana, binlerce makale, şiir, öykü ve benzeri çalışmaya kaynaklık etmiş, pek çok kalem erbabına ilham vermiştir. Eserin bugüne kadar Türkiye'de neşredilmemiş olması bile tek başına bir kayıptır. Ancak 'zararın neresinden dönülürse kârdır' düsturunca artık yayıncıların bu kusurunu görmezden gelebiliriz.
Ernest Becker'in kitabı, ölümü anlamaya ve anlamlandırmaya çalışan her insan için rehber niteliğinde. Becker kitabında ölümü dört temel üzerinde ele alıyor: Birincisi, dünyanın dehşet verici bir yer olduğu. İkincisi, ölümün dehşetini reddetmeye yönelik bir refleksimizin bulunduğu. Üçüncüsü, insanoğlunun ölümün dehşetini gizleme çabası. Dördüncüsü, kötüyü yok etme çabalarının, dünyayı daha da kötü bir yer haline getirdiği gerçeği.
Bu dört temel üzerine kurgulanan eser, temellerin analizini yaptıktan sonra mümkün ve makul önerilerini sıralıyor ve sonuç olarak bizi çok kırılgan ve fevkalade etkili bir umutla baş başa bırakıyor. Becker şöyle diyor: 'Çirkinlik içinde yaşamamızı sağlayan şey, doğal hayvanî debelenme değil, paniğin saklı kalmasıdır. Ve bu da, kötünün kendisinin, eleştirel analizle ve mâkûl bir şekilde aklın gücüyle sınanabileceği anlamına gelir.' Biraz uzak gelecekte eğer akıl bizim kendini-engelleyici kahramanlıklara alışkanlığımızı denetim altına alırsa ve biz ürettiğimiz kötünün miktarını azaltabilirsek, Ernest Becker ölümü inkâr ile kötünün egemenliği arasındaki ilişkiyi anlamamızı sağladığı için, bu büyük ölçüde sınır olacaktır.
Ernest Becker'in efsanevi kitabı Ölümü İnkar, psikologlar, psikiyatrlar, felsefeciler, sosyal bilimciler, ilahiyatçılar için başucu nitelikte. Özenli tercümesi ve neşri için Arzu Tüfekçi ve İz Yayıncılık ayrı bir teşekkürü de hak ediyor.
Ernest Becker
Ölümü İnkâr
Çev. Arzu Tüfekçi
İz Yayınları
2014
376 sayfa
