|

“Osmanlı aslında hep meşrutiyetle yönetildi”

Osmanlı'da Devlet Başkanlığı, Kuran'dan batılı kaynaklara, Osmanlı tarhçilerinden İslam tarihçilerine yaklaşık 700 farklı kaynaktan yararlanılarak yazılmış, bu alanda yayınlanan en kapsamlı çalışma

Sami Akbıyık
00:00 - 16/05/2012 Wednesday
Güncelleme: 22:30 - 16/05/2012 Wednesday
Yeni Şafak
“Osmanlı aslında hep meşrutiyetle yönetildi&
“Osmanlı aslında hep meşrutiyetle yönetildi&

Cumhuriyet tarihi boyunca Osmanlı padişahlarının hangi vasıflara sahip olduğu, görevlerinin neler olduğu ve bu imparatorluğu 600 küsür yıl ne şekilde yönettikleri merak konusu olmuştur. Bu ay, Yitik Hazine Yayınları tarafından raflara çıkan ve titiz araştırmacı Prof. Dr. Osman Kaşıkçı tarafından zengin kaynaklar kullanılarak kaleme alınan Osmanlı'da Devlet Başkanlığı tarih meraklılarına, geniş bir birikime kolayca ulaşma imkânı sunuyor.

Kitapta, Osmanlı'da padişah olma şartlarından şehzadelerin eğitimine, devlet başkanının yasama, yürütme ve yargı organlarında ne kadar söz sahibi olduğundan Şeyhülislam'ın karar aşamasında sahip olduğu ağırlığa kadar merak edilen bütün konular mercek altına alınıyor.

Devlet yönetiminde kadınlar

Kitapta, Osmanlı'da devlet başkanlığı ikiye ayrılarak (1299-1617 ve 1617-1924) yazılı anayasa olmadan I. Dönemde (1299-1617 ) padişah oğlunun ne şartlarda seçildiği ve II. Dönemde (1617-1924) hanedanın en yaşlı erkek evladının hangi kararla seçilmeye başlandığıyla ilgili bilgilere yer veriliyor. Ayrıca, kadınlara devlet yönetiminde neden yer verilmediği de kaynaklarla açıklanıyor.

Osmanlı'da Devlet Başkanlığı Osmanlı İmparatorluğu'nun hukuk sistemini de geniş ölçüde içeriyor. Her ne kadar yazılı bir hukuk sistemi olmasa da Osmanlı Devleti, İslam hukukunu esas alan bir devlettir. Sosyal olarak halkın değer yargılarından oluşan örfi hukuk, Kaşıkçı'ya göre İslami temellerle oluşmuştur. Osmanlı, gerek kültürel, gerek sosyal ve gerekse hukuksal anlamda “örfi hukukla şer-i hukuku” kolayca sentezlemiş bir imparatorluktur. Yazar, Osmanlı dönemine ait elimizde bulunan en eski kanunnamenin Fatih dönemine ait olduğunu belirtiyor ve bu kanunnamedeki “Atam, dedem kanundur…” ifadesini neden kullandığını, bu sözlerden ne anlamamız gerektiğinin üzerinde duruyor.

Padişaha isyan ve bu bağlamda isyan eden şehzadeler ve aldıkları cezalar konusu da Kaşıkçı'nın ele aldığı konular arasında. Hangi padişahın, hangi şehzadeleri öldürtmek yerine gözlerine mil çektirdiği ve bu şekilde padişahlık iddaalarından vazgeçirdiği kitaptaki kayda değer bilgilerden. Kaşıkçı, en çok merak edilen, Osmanlı Halifelerinin İslam perspektifinde halife sayılıp sayılmayacağı konusuna da değinerek bu konuyu tarihi kaynaklarla, İslam tarihindeki örnek olaylarla açıklıyor. Ayrıca, “Osmanlı monarşiyle yönetildi” tezini savunanlara,” Osmanlı kuruluşundan itibaren Meşrutiyetle yönetildi” tezini savunarak bütün tarihi ezberleri yıkıyor. Osmanlı'da Devlet Başkanlığı Kuran'dan batılı kaynaklara, Osmanlı tarihçilerinden İslam tarihçilerine kadar yaklaşık 700 farklı kaynaktan yaralanılarak yazılmış ve bu alanda yayınlanan en kapsamlı eser olma özelliği taşıyor.

12 years ago