|

Savaşın yarasını aralamak

Ödüllü yazar ve şair Anne Michaels tarafından kaleme alınan 'Bölük Pörçük Yaşamlar', İkinci Dünya Savaşı'yla alt üst olan yaşamlarını, birbirlerine sevgiyle tutunarak yeniden inşa etmeye çalışan insanların hikâyesini anlatıyor.

Nuriye Bilici
00:00 - 18/08/2013 Pazar
Güncelleme: 14:39 - 18/08/2013 Pazar
Yeni Şafak
Savaşın yarasını aralamak
Savaşın yarasını aralamak

Şair Anne Michaels Toronto, Kanada'da yaşıyor ve yaratıcı yazarlık dersleri veriyordu. Yayınlanmış iki şiir kitabıyla pek çok ödül almıştı. Derken ilk romanı Bölük Pörçük Yaşamlar'ı yazdı ve roman yayınlanır yayınlanmaz yer yerinden oynadı. Hızla diğer dillere çevrildi, ardından filmi de yapıldı.

Eser, Polonya Yahudisi bir çocuğun, yedi yaşındaki Jakob'un Yunanlı jeolog Athos tarafından kurtarıldıktan sonra önce Yunanistan'ın Zakinthos adasında, ardından Toronto'da geçen yaşamını anlatıyor. Kitap yetişkin Jakob'un parçalanmış çocukluk anılarını sıralamasıyla başlıyor. Ailesi gözlerinin önünde Naziler tarafından öldürülüyor ve sevgili ablası Bella kayboluyor. Günlerce bir bataklıkta, fosillerin arasında saklanıyor. Bir jeoloj olan olan Athos'un onu bulması tesadüf değil. Ahtos nasıl toprağın ve kayanın katmanları arasında geçmişin hikayesini arıyorsa, Jakob da kendini gömdüğü geçmişinin katmanları arasında insanlığını arıyor.

İNSAN HAFIZASI AHLAKİ TEMELLİ

Bu katmanları ustalıkla ören Michaels, okuyucusunu Jakob'la birlikte bu katmanları soymaya, altında yatanı aramaya davet ediyor adeta. Tarih ve hafıza, güven, zamanı ve mekanı paylaşmak gibi meseleler üzerinde düşünmeye zorluyor. Michaels'a göre ahlaksızlıklarla örülü tarihin tersine insan hafızası ahlaki temeller üzerine kurulu ve bu ahlak asla peşimizi bırakmıyor. Kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi, nereye gittiğimiz anlamak için uğraşıp duruyoruz. Jakob birbirinin etrafını saran bu katmanları delmek için soykırımı bir matkap gibi kullanıyor, onun yöntemi bu. Peki bizi saran katmanlar nedir? İçinde yaşadığımız dünyayı anlamada ve yorumlamada ne kadar özgürüz? Kimliğimizi oluşturan değerlerin ne kadar farkındayız?

BİR HESAPLAŞMANIN HİKAYESİ

Michaels bu sorulara yanıt ararken geleneksel anlatılar yerine zihinsel bir alan sunuyor. İçselleştirilmiş bir eylem, peşine düşülen bir hesaplaşma gibi. Jakob'un en büyük arzusu bireysel ve ırksal suçları anlamak ve tüm insanlığın üzerinde anlaşacağı evrensel değerleri bulmak. Jakob için bellek ahlaki bir pratik değil, boş bir defter ve bu defteri anlamlı hikayelerle doldurmak zorunda. İşi kolay değil. Geçmişini unutmasını, geleceğe bakmasını öğütleyen ilk eşiyle evliliği yürümüyor örneğin. Polonya'dan Yunanistan'a, Yunanistan'dan Kanada'ya savrulan Jakob, yaşadıkları yerlerden sökülüp alınan insanların, giderken geri dönme umuduyla toprağa gömdükleri anılarının peşine düşüyor daha fazla anlayabilmek için. Sonunda aynı yolu tersine seyahat ediyor ve anlıyor ki geçmişin acıları ancak sevgiyle tedavi edilebilir. John Berger'in Bölük Pörçük Yaşamlar üzerine söylediği cümleyle ifade edilecek olursa; 'Bu olağanüstü güzel kitap, bir dünya... Mucize gibi yaratılmış. Umutsuzu iyileştiriyor, yitikle dans ediyor. Güvenin ve okuyun.'

Kitabın Künyesi:

Bölük Pörçük Yaşamlar

Anne Michaels

Çeviri : Kemal Atakay

Timaş Yayınları

2013

304 sayfa

11 yıl önce