|

Yalnızız Peyami Bey!

Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Yalnızız gibi romanların yazarı Peyami Safa'nın eserlerini yorumsuz bir şekilde ele alan Peyami Bey kitabında sabırla okuyanlar için, yeterince Peyami Bey var

Aysel Yaşa
00:00 - 12/10/2011 Çarşamba
Güncelleme: 20:38 - 8/10/2011 Cumartesi
Yeni Şafak
Yalnızız Peyami Bey!
Yalnızız Peyami Bey!

Cumhuriyet döneminin öne çıkan yazarlarından Peyami Safa'nın hayatı ve eserlerinin incelendiği Peyami Bey kitabı Ötüken Neşriyat tarafından okuyucuya sunuldu. Safa'nın çocukluk günlerinden başlayarak, okuyucu tarafından ilgiyle karşılanan birçok eserinin incelenmesiyle hitâma eren kitabın yazarı Nevzat Kösoğlu. Yazar kitabı için “Sabırla okuyana bu kitapta yeterince Peyami Safa vardır” diyor. Daha önce Beşir Ayvazoğlu'nun kaleminden okuduğumuz Peyami şimdi başka bir yazarın penceresinden sunuluyor. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu'nun yazarı ve varlığına sığmayan adam olarak tanımlanan Peyami Bey'i anlatmak tahmin edebileceğiniz üzere zor bir iş. Bunun farkında olan yazar Safa'nın hayatını bölümlere ayırıp, belli başlı radikal olduğu konularda derinlemesine çalışmış. Özellikle Peyami Beyin Türk düşüncesine kattıklarını ele almış. Fakat bunu yaparken bilhassa yorumlamalarda bulunmaktan kaçınmış. Kitapta belirli başlıklar ve bölümlerle verilen yazılar yazılış yıllarına göre sıralanmış. Değerlendirmeye sokulan yaklaşık yüz kadar yazı, binden fazla eserin içerisinden seçilmiş.

Bohem hayatın içinde bir yazar

Kitapta yer alan Latin harflerine tepkisi, Türk İnkılabı'na Bakışlar, Osmanlı Türkçesi'nin öğretilmesine dair kaleme aldığı yazılar, Nazım Hikmet'le kavgası, Necip Fazıl'la sürdürdüğü bohem hayat aslında yazarın eserlerinin alt metnini de başarıyla okumamızı sağlıyor. Bohem hayatı biraz açmamız gerekirse, kitapta da yer verilen Necip Fazıl Kısakürek'in sözlerine bir bakmamız lazım: 'O zamanki ismiyle İştaynburg lokanta ve birahanesi. İçinde sigara dumanından göz gözü görmüyor. Üstleri mermer iki masayı birleştirip, etrafında halkalanmış Babıali figürleri. Genç şairin buruşuk bir kağıt üzerinden okuduğu satırları dinliyorlar… Halkada Peyami Safa, Mesut Cemil, Mustafa Şekip Hoca, Burhan Ümit (Toprak), Burunsuz Tevfik, Şeyh Nurettin –nam-ı diğer Toplu İğne- ve genç şair'.

Milliyetçi ve maneviyatçı duruşunu hiç değiştirmeyen, eserlerinde de bizlere bunu gösteren Safa'nın yazılarının incelendiği bölüme baktığımızda titiz bir kütüphane çalışmasına rastlıyoruz. Özellikle romanları bölümünde söz söylemeye yetkisini kendisinde görmeyen yazar Kösoğlu, burada eserlerin çıktığı yıllarda yapılmış değerlendirmelerden paragraflara başvurmuş. Kitapta ayrıca Safa'nın düşünce dünyasına da yer verilmiş. Peyami Beyin kitap ve makalelerindeki kültür, iman, maneviyat, rasyonalizm, batı, doğu kavramlarının işleyişine odaklana yazar felsefe ve diyalektik, hiççilik, şüphe ve iman isimli başlıklarda edebiyatla kurulan ilişkiye göndermeler yapıyor.

13 yıl önce