|

1. Dünya Savaşı'nın özel kareleri burada

Bir asır önce bugün fitili ateşlenen 1. Dünya Savaşı'nın çarpıcı anlarının yer aldığı fotoğraf ve görüntülere, Genelkurmay Başkanlığı arşivlerinden ulaşıldı.

Aa
00:00 - 27/06/2014 Cuma
Güncelleme: 16:46 - 27/06/2014 Cuma
Yeni Şafak
1. Dünya Savaşı'nın özel kareleri burada
1. Dünya Savaşı'nın özel kareleri burada

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahdı ve eşinin Saraybosna ziyaretleri sırasında Sırp milliyetçileri tarafından öldürülmesiyle başlayan 1. Dünya Savaşı'nda Türk askerlerin farklı cephelerde verdikleri mücadele ve direniş, karelerde her anıyla gözler önüne seriliyor.

Zaman zaman at sırtında, bazen de develerle kıt imkanlarla Çanakkale, Yemen-Hicaz, Suriye, Irak, Kafkas, Makedonya, Romanya ve Sina-Filistin cephelerinde mühimmat taşıyan Türk ordusuna, at arabalarıyla kadınlar da destek oluyor.

Türk ordusunun, tarihinin en önemli dönüm noktalarından 1. Dünya Savaşı'nda özellikle Galiçya ve Sina-Filistin cephelerinde başarılarıyla dünya tarihinde büyük bir kahramanlık örneği sunduğu da karelerde görülüyor.

Fotoğraf ve görüntülerde yer alan kar, kış, soğuk, kavurucu sıcak demeden bir an bile düşünmeden kahramanca ölüme yürüyen küçük askerlerin yüzündeki "çocuk bakışlar" ise gözleri dolduruyor.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi (ATAM) Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ali Beyhan, 1. Dünya Savaşı'nda yaşananlar ve aradan geçen 100 yılda gelişen olaylara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Bağımsızlığına sahip çıkmaya çalışan bir milletin kanının son damlasına kadar direnişinin karelerde net bir şekilde görülebildiğini anlatan Beyhan, savaşta Kerkük'ten Azerbaycan'a, Suriye'den Mısır'a farklı coğrafyalardan Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünün korunması adına ölüme yürüyen şehitlerin de bulunduğuna dikkati çekti.

"Güçlü devletler dünya barışına katkı sağlar"

O günden bugüne dünyada çok şeyin değiştiğini vurgulayan Beyhan, "1. Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin çöküşüyle Ortadoğu ve Balkan coğrafyasında da acılar yaşanmaya ve gözyaşı akmaya başladı" ifadesini kullandı.

Güçlü devletlerin aslında dünyanın huzuruna ve barışına da büyük katkı sağladığına dikkati çeken Beyhan, "Osmanlı Devleti, bir zamanlar büyük ve güçlü bir devletti. 1. Dünya Savaşı öncesinde güçlü devlet adamlarının yönetiminde olsaydı sonuç farklı olurdu" diye konuştu.

Savaşın, milyonlarca insanın ölümüne sebebiyet verdiğini, imparatorlukları dağıttığını, siyasi haritaları değiştirdiğini söyleyen Beyhan, 1. Dünya Savaşı'na, ham madde ve sömürge arayışı içinde bulunan Avrupalı devletlerin sebep olduğunu, bu arayışın, devletler arasındaki ekonomik rekabeti, silahlanma yarışını ve devletlerarası bloklaşmayı beraberinde getirdiğini ifade etti.

Saraybosna'da savaşın başladığında aslında bir "Avrupa savaşı" görünümünde olduğunu belirten Mehmet Ali Beyhan, Osmanlı Devleti'nin dahil olmasıyla savaşın, eski dünyanın iki yaşlı kıtası Asya ve Afrika'ya da yayılmış olduğunun altını çizdi.

Beyhan, böylelikle 1. Dünya Savaşı sürecinin, insanlık için bir felakete dönüştüğünü kaydetti.

10 yıl önce