|

Dil, ritim ve musiki TANPINAR

İbrahim Şahin, Haz ve Günah: Bir Tanpınar Yorumu adlı kitabında, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın imgelerle yüklü ve bir o kadar da ritim kaygısıyla oluşturduğu dil ve üslubunu, eserlerinden alıntılarla açıklıyor

Fatih Kahraman
00:00 - 10/05/2012 Perşembe
Güncelleme: 21:52 - 9/05/2012 Çarşamba
Yeni Şafak
Dil, ritim ve musiki TANPINAR
Dil, ritim ve musiki TANPINAR

Modern Türk Edebiyatı'nda, imgesel anlatımları ve “müzikal” şiirleriyle tanıdığımız Ahmet Hamdi Tanpınar, tıpkı hocası Yahya Kemal gibi sanatı sanat için yapan bir şair ve yazar. Bir dönem milletvekilliği de yapan Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Huzur, Beş Şehir gibi Türk Edebiyatı'nda köşe taşı niteliğindeki eserlerin yazarı. Edebi anlayışıyla birçok yeni edebiyatçıya yol gösteren bu büyük yazar üzerine pek tabii birçok inceleme yazıları yayınlandı. Ancak günümüz edebiyatında Ahmet Hamdi üzerine yapılan incelemelere baktığımızda, genel olarak yazarın eserleri ile toplumsal ve siyasal konjonktür arasında bir ilişki kurma amacıyla karşılaşırız. Hal böyle olunca, Ahmet Hamdi'nin dil ve üslubu arka planda kalır. İbrahim Şahin'in Kapı Yayınları arasından çıkan Haz ve Günah:Bir Tanpınar Yorumu isimli kitabı, Tanpınar'ın imgelerle yüklü ve bir o kadar da ritim kaygısıyla oluşturduğu dil ve üslubunu, yazarın önemli eserlerinden yapılan alıntılarla, okurların zihninde daha da somutlaştırıyor.

FARKLILIKLAR BÜTÜNLÜĞÜ

Gerek yaşamış olduğu dönemin toplumsal ve siyasi şartlarının değişmesi, gerek te Yahya Kemal gibi bir hocanın etkisinde kalması, Ahmet Hamdi'nin üslubunda dönemsel farklılıklara sebebiyet verdi. Tanpınar'ın farklı eserlerini okuyarak, dikkatli bir inceleme sonucu ulaşabileceğimiz bu üslup farklılığını, Haz ve Günah: Bir Tanpınar Yorumu bir bütünlük içinde sunuyor. Yazarın önemli eserlerinden alıntılanan bölümler ve karakter analizleri aracılığıyla da farklılıkların bütünlüğü oluşturuluyor. “Huzur'da Mümtaz ile Nuran'ın tanışmasından başlayıp Suad'ın intiharına kadar kullanılan dilin hiçbir özelliği Saatleri Ayarlama Enstitüsü'nde yoktur.” diyen yazar, okuyucuya hem bu iki eserin karakter analizini sunuyor hem de karşılaştırmalı bir dil anlayışıyla okuru baş başa bırakıyor.

MÜZİKAL SÖYLEM

Tanpınar, yazılarını “müzikal bir sistem ile temellendirme yanlısı bir yazar ve bu nedenle eserlerinde bu sistem bir fon müziği gibi arka planda kendisini hissettirir. Ahmet Hamdi'nin yazılarının önemli bir karakteristiği olan müzikal söylem, kitapta “dil, ritim ve musiki” başlıkları altında derinlemesine incelenmiş. Bu anlamda Huzur romanından alıntılarla ve Dede Efendi ile Tanpınar arasındaki ilişkinin gözler önüne serilmesiyle musikinin, Tanpınar yazınıyla ne denli iç içe geçtiğini okuyucuya sunuluyor.

Özetle Tanpınar'ın kullandığı dilin estetik ve teknik yönlerden incelenmesinden oluşan kitap, Ahmet Hamdi Tanpınar edebiyatını iyi bilen okur için aydınlatıcı ve keyifli bir okuma sunuyor.

12 yıl önce