Almanya''nın Brezilya karşısında aldığı 7-1''lik galibiyet, 2014 yılı Dünya Kupası için unutulmazlar arasına girdi bile. Finalde bir tarafta tarihi galibiyeti alan Almanya, diğer yanda Hollanda engelini penaltılarla geçen ve finali 24 yıl sonra tadan Arjantin olunca; final için iştahlar ister istemez kabarıyor. Almanya-Arjantin eşleşmesi için 32 günün sonunu beklemeye değecek bir eşleşme denebilir. Bugün dünya çapında yüz milyonlarca taraftarın tek beklentisi, güzel futbol, müthiş mücadele ve bol gol olacak. 20. finali oynanan Dünya Kupası''nda hemen hemen her finalin bir hikayesi olmuştur. Bu Dünya Kupası bol golleri, sürpriz erken vedaları ve hepsinden önemlisi Almanya''nın Brezilya karşısında aldığı tarihi 7-1''lik galibiyetle ya da tam tersi Brezilya''nın tarihi hezimetiyle anılacak. Biz de önceki finalleri hatırlamak için tozlu sayfalarda bir tur attık.
13 ülkenin katıldığı ilk kupada, Avrupa''dan sadece 4 ülke vardı. Fransa, Belçika, Yugoslavya ve Romanya) Nedeni ise 25-30 gün sürecek kıtalararası seyahatin uzun ve yorucu olması. 1930 finalinin akıllarda kalan hikayesi ise finalin iki farklı topla oynanmasıydı. İki takım da finalde kendi toplarıyla oynamak isteyince hakem her devre ayrı topla oynanmasına karar verdi. İlk yarı kendi topuyla oynayan Arjantin, skor üstünlüğüne sahipti; (1-2) Uruguay kendi topuyla birlikte skoru lehine çevirdi.
Avrupa topraklarındaki ilk Dünya Kupası, 4 yıl önceki şampiyon Uruguay''ın protestosuna neden olmuş; ''Siz gelmediniz, ben niye geleyim'' diyen Uruguay katılmamıştı. İtalya''nın faşist lideri Benito Mussolini''nin saha dışı oyunlarıyla desteklediği Gök-Mavililer, Gusippe Maezza''nın da yetenekli saha için oyunları sayesinde kupayı kaldırdı. Akılda kalan ise yarı final ve finali aynı hakemin yönetmesiydi. Arjantinli hakem Ivan Eklind, İtalya''ya ev sahipliği kontenjanından bir kıyak geçiverdi. Ne de olsa Mussolini''nin eli uzundu.
1938 Fransa''nın finalinde yine İtalyan faşist lider Mussolini''nin izleri vardır. İtalya ordusuyla Etiyopya''yı işgal etmekle meşgul olan Mussolini, o kadar yoğunlukta futbola da vakit bulabiliyordu. Sahada İtalyanlar ve Macarlar rollerini çok iyi oynamıştı ancak maç sonunda Macar futbolcuların açıklamaları, senaryoyu gözler önüne seriyordu: ''Maçı bilerek kaybettik. Hiçbir şey insan canından önemli değildir''
1942 ve 1946 Dünya kupaları 2. Dünya Savaşı nedeniyle gerçekleşemezken 12 yıl aradan sonra dünyanın gözü bu kez Güney Amerika''daydı. Brezilya''nın Uruguay''a kaybettiği 1950 finali, Dünya Kupası tarihine ''en dramatik final'' olarak kazındı. Brezilya öne geçtiği maçı 2-1 kaybedince tribünlerdeki 200 bin kişide tek çıt yoktu; 3 kişi kalp krizinden öldü; 1 kişi intihar etti. Sahada da bir kişi vardı ki o tarihten itibaren yaşayan bir ölüydü. Uruguay''ın 2. golünde hatalı çıkış yapan kaleci Moacir Barbosa, o günden sonra ülkesine giremez oldu.
Türkiye''nin ilk kez boy gösterdiği 1954 Dünya Kupası''nda gruplarda iki maçta Almanlara 8 gol atan Macarlar, finalde de daha 8. dakikada iki farkla öne geçti. 2. yarıda farklı olan ise sağanak yağmurla birlikte gelen Almanya golleriydi. Almanların 3-2''lik zaferi ''Bern mücizesi'' olarak tarihe geçti. Mucizedir çünkü Macaristan o maça kadar üst üste 31 maç kazanmıştı. Almanların aykırı tarihçisi Guido Knopp, Alman futbolcuların doping yaptığını iddia etse de; bu zafer savaştan çıkan Alman halkı için bir yeniden varoluş oldu.
Brezilya''nın ilk dünya şampiyonluğunu elde ettiği, herkesin sempatisini kazandığı turnuva. Dünya futbolu, 17 yaşında ama futbol tarihine damga vuracak bir yıldızla tanıştı. Pele… Şampiyonadaki 6 golünün 2''sini finalde attı. Bu tarihe kadar Dünya Kupası heyecanını radyodan yaşayan milyonlar, TV''de maç izleme keyfini de yaşadı.
Brezilya''nın finalde Çekoslovakya karşısında favori olması, beklenildiği gibi de rahat kazanması, belki de kupa tarihinin en yalın finalini yaşattı. Final, tarihe geçecek bir hareketliğe sahne olmasa da o Dünya Kupası biraz sakata gelmişti. Daha grup maçlarında Pele dahil 37 futbolcu sakatlanırken fire vermeyen tek ülke İtalya''ydı. 1962 Dünya Kupası''na sertliği getiren İtalya, bir hayli sitem dolu şu yakıştırmayı aldı: ''Futbol takımı mı dövüş kulübü mü?''
İngiltere''nin ilk ve tek şampiyonluğunu elde ettiği tartışmalı final olarak akıllara kazındı. İlk kez İngiltere''de düzenlenen Dünya Kupası''nda ev sahibi takımın şampiyonluğu, finalde Geoff Hurst''ün attığı gol nedeniyle uzun süre tartışıldı. Skoru 3-2''ye getiren Geoff Hurst''un ikinci golünde topun çizgiyi geçip geçmediği 3-4 sene öncesine kadar gizemini koruyordu. Kim bilir belki hakem, Wembley''i dolduran 97 bin kişinin etkisiyle gol kararı vermişti. Ancak 3-4 yıl öncesinde bilgisayar teknolojisiyle tekrar pozisyon incelendi ve İngiltere''nin hakkı teslim edildi.
TV''den renkli ekranlara gelen ilk Dünya Kupası özelliğini taşıyan 1970 finalinin bir özelliği de kazananın kupayı sonsuza dek müzesine götürecek olmasıydı. 1958-62 şampiyonu İtalya, 1934-38 şampiyonu Brezilya, Jules Rimet''i ebediyen sahiplenmek için sahaya çıktı. Tarihin gelmiş geçmiş en iyi Dünya Kupası ve tarihin gelmiş geçmiş en iyi finali olarak gösterilen 1970''de kupa Pele ve arkadaşlarının oldu.
1974 B. Almanya
Türkiye''de TV''den ilk kez izleme fırsatı bulunan 1974 finaline damga vuran kuvvetli yağıştı. Sahada biriken suyun itfaiyeciler tarafından boşaltılması, köşe gönderi bayraklarının takılmasının unutulması nedeniyle geç başlayan final, ekran başındaki milyonları ve tribünlerdeki binlerce taraftarı gülme krizine sokmuştur.
1978 Arjantin
Mussolini''nin 1938''de yaptığının bir benzerine Arjantin''in darbeci lideri Videla ile şahit oldu futbolseverler. Arjantin, son maçını oynamadan önce liderlik artı 5 averajla Brezilya''nındı. Arjantin, Peru''ya en az 4 fark yapmalıydı. İmkansız gibi görülürken Arjantin 6-0 kazandı ve finale çıktı. Arjantin''in Peru''ya rüşvet verdiği iddiaları finale de yansıdı; yıllar sonra Perulular rüşveti kabul etti.
İtalya''nın 3. şampiyonlukla Brezilya''yı egale ettiği final. Bunun ne denli anlamlı olduğu İtalyan golcü Tardelli''nin gözyaşlarında saklı. Tardelli''nin Batı Almanya''ya attığı golden sonraki sevinci, şimdilerde bile akıllarda. Golden sonra o sert mizaçlı adam gitmiş, çocuklar gibi sevinen Tardelli gelmişti.
Almanya''da tek düşünce Maradona''yla durdurmaktı. Bunu yapacak kişi ise Lothar Mattheaus''tu. Bunu bir yere kadar becerdi. Hızıyla meşhur olan Mattheaus, o final sonrası Maradona''yı böyle tanımladı; ''Ben hızlıydım ama o topla benim topsuz halimden daha hızlıydı''
Finalde herkesin beklentisi fazlaca gol izlemektir. 1990 finalinde tek pozisyon dahi olmadan Almanya, tartışmalı penaltı golüyle kupayı kaldırır. Maçı 9 kişi tamamlayan Arjantin, adeta hakem tarafından hor görülür. Maradona ağlaya ağlaya Milli Takım kariyerini sonlandırdığını açıklar ancak sözünü tutmaz.
Golsüz geçen, uzatmalara giden ve sonucu penaltılarla belirlenen final. Bu ilkleri yaşatan 1994 finalini izleyen biri, şöyle bir geriye dönüp hatırlamaya çalıştığında aklına ilk gelen kuşkusuz eli belinde, sahanın ortasında başı yerde duran at kuyruklu bir adam portresi olacaktır. Evet ta kendisi Roberto Baggio… Son penaltı için topun başına geçen Baggio, kendinden emin vuruyor ancak topu üst direğe nişanlıyor. İtalya''yı finale taşıyan adam, bir anda Dünya Kupası''nı kaybettiren adam oluveriyor.
Finale kadar her rakibine kök söktüren Brezilya, ev sahibi olmasına rağmen Fransa karşısında mutlak favoriydi. Ancak finalde çalıp oynayan Fransa''ydı. Zidane''nin kafayla attığı iki gol, finalin unutulmazıydı. Brezilya belki de her şeye önlem almıştı ama Zidane''nin iki kafa golü atacağı kimin aklına gelirdi.
Türkiye''nin Dünya 3.''sü olduğu 2002 finalinde Brezilya''nın yerinde olmamız içten bile değildi. Grup maçında son anlarda gelen penaltı golüyle yenildiğimiz Brezilya, yeniden karşımıza çıktı. Her Türk''te ''O gün olmadı, bugün olacak'' hissi uyanmıştı. Ronaldo''nun tıngır mıngır ağlara giden golü, bizi final kapısından çevirdi. Ronaldo, bize finali hayal kıldığı gibi; finalde de attığı iki golle Almanya''ya şampiyonluğu hayal kıldı. O ilginç kahkül tarzı saçlarıyla 2002''ye Ronaldo damga vurdu.
98''de Brezilya''ya attığı iki kafa golüyle finale imzasını atan Zidane, yine kafasını kullanarak finalin adamı oldu ancak bu kez müdahale topa değil rakibeydi. Maç 1-1 devam ederken uzatmaların son bölümünde dikkatler topun olduğu bölgedeydi; tam bu sırada Zidane döndü ve İtalyanların hırçın savunmacısı Materazzi''ye kafa attı. O hareket Fransız yıldıza Milli Takım defterini kapattı.
Afrika Kıtası''nın ilk kez ev sahipliği yaptığı final, iki takım için de ayrı önem taşıyordu. Çünkü kazanan tarihinde ilk kez Dünya Kupası''nı kaldırmış olacaktı. Daha önce iki kez finalde kaybeden (1974 ve 78) Hollanda''ya Dünya Kupası şampiyonluğu bir kez daha yâr olmadı.
