|

Sokakta adam arayan çılgın filozof

Bu hafta döneminin en sevilen, en eğlenceli filozoflarından birini konuk ettik. Onun en önemli özelliği ise hâlâ çok konuşulması, 'Gölge etme başka ihsan etmem' diyerek Büyük İskender'i yanından kovan bu filozof, elinde feneriyle sokaklara düşüp, 'Adam arıyorum adam!' diye bağırmasıyla da meşhur. Fazlaca çılgın olan filozu tanımak için iyi okumalar...

Şükran Çifci
00:00 - 27/05/2012 Pazar
Güncelleme: 21:34 - 26/05/2012 Cumartesi
Yeni Şafak
Sokakta adam arayan çılgın filozof
Sokakta adam arayan çılgın filozof

Sinop'ta doğduğu söylenen ünlü düşünür Diyojen, Kinizm ismi verilen felsefenin savunucularındandı. Kinizm'e göre erdem bu dünyadaki her şeyden üstündür ve bu felsefede esas olan insanın nefsine hâkim olmasıdır. İşte tam da bu felsefenin kendine göre olduğunu düşünen Diyojen, bir fıçının içinde yaşamaya başlamış. Yalın ayak, mutlu mesut dolaşan Diyojen'in yediği tek şey de bayat ekmekmiş. Tek mal varlığı da tahta su çanağı olan filozof, bir gün eliyle su içen bir çocuğu izleyip tahta çanağını da fırlatıp atmış.

Etraftaki ahali onun bu haline alışmış ve sık sık onunla sohbet etmek için yanına gidermiş. Diyojen'in konuştuğu nadir anlardan birinde ona, 'Sence akıllı adam, nereden belli olur?' diye sormuşlar. Diyojen 'Tabii ki konuşmasından.' demiş. 'Peki, adam hiç konuşmazsa?' demişler. Diyojen de, 'O kadar akıllısına rastlamadım henüz.' diye yanıt vermiş. O göre çok ve boş konuşmak kadar kötü bir şey yokmuş. Çok dinlemek için iki kulağımızın ve az konuşmak için bir ağzımızın olduğunu da her zaman vurgulamış.

Günlerden bir gün Diyojen sepetinde güneşlenirken, onun namını çok uzak diyarlardan duyan, tarihin en başarılı savaşçılarından biri Büyük İskender yanına gelmiş. Fakat sepetteki Diyojen'den hiçbir kıpırdama yokmuş; aksine Diyojen yerine daha çok yerleşip güneşi içinde hissetmeye çalışıyormuş. Makedonya'dan Hindistan'a kadar büyük bir İmparatorluk kuran Büyük İskender, bu duruma çok bozulmuş. Diyojen'in başına gelip dikilmiş. İstediği her şeyi yapabileceğini, büyük bir imparator olduğunu göstermek için Diyojen'e, 'Dile benden ne dilersen?' demiş. Işıktan zor araladığı gözleriyle İskender'e söyle bir bakan Diyojen, 'Gölge etme başka ihsan istemem' diyerek imparatoru red etmiş. İskender, çok kızmakla birlikte ona bu davranışının sebebini sormuş. Diyojen, 'Ben nefsimi kendime esir ettim, onun tüm isteklerini çiğnedim. Ama sen ise servetin, saltanatın yani nefsinin istekleri ardında koşuyorsun. Sen nefsinin kölesisin, bana ne yardımın olabilir ki?' diyerek Büyük İskender'i şaşırtmış.

Günler bu tür olaylarla geçip giderken bir gün, dar bir sokakta Diyojen'in karşına zengin, kibirli başka bir adam çıkmış. Sokakta ikisinden biri kenara çekilmedikçe geçmek mümkün değilmiş. Gururlu ve kibirli zengin, hor gördüğü Diyojen'e tiksinerek bakarak, 'Ben bir serseriye yol vermem.' demiş. Diyojen ise kenara çekilerek gayet sakin şu karşılığı vermiş, 'Ben veririm!'

Diyojen bu tür hikayeleri ve savunduğu felsefesiyle herkesin içinde mutlu olmak için gerekti her şeyin barındığını anlatmaya çalışmış. Gerçek mutluluğun paraya, itibara ve maddesel her şeye bağımlılıkla asla mümkün olmadığını, çünkü dünyadaki en önemli şeyin hür olmak olduğunu hiç dilinden düşürmemiş. Bu nedenle bir sebeple gittiği Atina sokaklarında elinde fenerle, 'Adam arıyorum adam!' diye dolanmış durmuş.


Kinik felsefesinin öncüsü ünlü filozof Diyojen

Diyojen (Diogenes), M.Ö. 412 - M.Ö. 323 yılları arasında yaşayan, kendine yetme ve sadelik ilkelerine dayanan Kinik yaşam biçiminin öncülerinden Sinop'lu çileci düşünürdür. Sinop'tan sonra Atina'ya giden filozof, gelenekçiliğe karşı tavır almış, her tür yerleşik kuralın insanın doğallığına aykırı düştüğüne inandığı için toplumun tüm yerleşik kurallarına karşı çıkmayı, inanışların çoğunun boş olduğunu göstermeyi, insanları yalın ve doğal bir yaşam biçimine çağırmayı amaçlamıştır.



12 yıl önce