Gazetelerin Ankara temsilcileri ile bir araya gelen Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, HSYK'da düzenleme başta olmak üzere yapılacak yasal düzenlemelere ilişkin önemli açıklamalar yaptı. Bozdağ, özetle şunları söyledi:
Cumhuriyet savcılarının başlattıkları soruşturmalarla ilgili inceleme talimatı verdim. Bir yıl içinde kaç soruşturma başlattı. Kaçı takipsizlik. Kaçı itiraz edilerek sonuçlandı. Kaç iddianamenin kaçı mahkemelerde kabul edildi. Kaçı beraatle sonuçlandı. Kaçı bozma sonucu beraat? Tüm bunlara ilişkin rakamsal verileri ortaya çıkarmak lazım. Geriye dönük bir çalışma yapacağız. Ceza davalarını kapsayacak olan bu çalışma bizim bu konudaki standardımızı gösterecek.
Yeni bir çalışma yapıyoruz. Soruşturma usüllerinde keyfiliği ortadan kaldıracağız. Telefon numarası verilip isim belirtilmeden dinleme kararı çıkarılmasının önüne geçeceğiz. Hangi telefon numarası veriliyorsa hangi şahsa aitse talebinde onu belirtecek. Dinlemelerde tesadüfü yöntemle elde edilen ve 3. şahıslara ait olan tapeler imha edilecek. Özel hayatın gizliliğine riayet edilecek. Dinleme izinleri 3'er aylık sürelerle alınacak.
17 Aralık İstanbul merkezli operasyonunda olduğu gibi Ulusal Yargı Ağı'ndan (UYAP) gizli olarak soruşturulma yürütülmesi konusuna neşter vuracağız. Soruşturmalar konusunda ciddi şüpheler var. CMK 135'te örgüt faaliyetlerinin izlenmesi konusunda bir düzenleme var. Örgüt tarifinin yapıldığı yasal bir diğer düzenlemede ise üç kişinin bir araya gelerek oluşturduğu yapı deniliyor. Ortaya çıkan sonuçlar üzerine neler yapmak lazım. Soruşturmayı yargıdan daha fazla önemsiyoruz. Lekelenmeme hakkı ihlali son derece büyük sorunlara yol açıyor. Aslında yargılamanın aleni olmasının nedeni de onuru ve hukuku korumaktır. Savcı iddianame tanzim ettiğinde bu kişi şu suçu işledi diye mahkemeye bir iddianame veriyor. Çok ciddi iddia. Onunu için aleni yapılıyor ki mahkeme adil biçimde yargılamayı sürdürerek delillerin subudu sağlandıktan sonra halk da denetlesin.
Yasalar ve devam eden olaylarla ilgili hiçbir çalışma yapılmaz diye kural koyarsak Meclis'i kapatmamız lazım. CMK, CMUK ve Borçlar Kanunu'nu baştan aşağı yeniledik. O zaman yüzbinlerce dava devam ediyordu. Onlar devam ederken yasa yapamazsın denilemez, devam eden soruşturma ve kovuşturmalara müdahale etme olarak bunu değerlendirmek doğru olmaz. O zaman Meclis'te hiç yasa çıkarmayalım. Ben hata yaparsam bakanları denetleyecek mekanizmalar var. Peki hukuku uygulayanlar hata yaparsa, adam kanun tanımıyor kanun 'a' diyor bu 'b' diye yapıyor eğer siz buna müdahale etmezseniz hukukun dışına çıkanları cesaretlendirmiş olursunuz. HSYK'nın görevini yargı bağımsızlığı içinde yapmalı ama aynı zamanda hukuk dışına çıkanlar varsa bunları da denetleyecek. Devam eden davalara müdahale olarak algılanırsa o zaman hukuksuzluk devam eder.
(Emniyette görevden almalar) Emniyetteki atamalar hükümetin, idarenin takdir yetkisindedir. İdare hukukunda müktesep hak olmaz. İdarenin kararları yargı denetimine açıktır. Devlette görev yapanları siyasi görüşleri, mensubiyetleri farklı olabilir. Bu zenginliktir. Ancak farklar görevi yapış şekline yansırsa devlet müdahale eder. Çünkü devlet hepimizin devletidir. Herkes anayasa ve yasalara uyacak. Allah şirk kabul etmez; devlet de şerik (ortak) kabul etmez.
Yeniden yargılama konusunda arkadaşlar çalışıyor. Darbeler konusunda tutumumuz net. Darbeye, demokrasi hukuk devletini yok etmeye teşebbüs etmiş olanlara karşı ilkesel tutumumuzda değişiklik yok. Ancak bu tartışmalar ortaya çıktığında nedir diye araştırmamız gerekiyor. Anayasal açıdan bir şey yapılabilir mi hukuksal sonuçlarına bakılıyor. CMK'da yeniden yargılamanın şartları belli. Kanun yararına bozma talebinde bulunmam mümkün görünmüyor.
Bozdağ'ın, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) haklarında inceleme kararı verdiği isimlerden İstanbul Emniyet Müdürü Selami Altınok, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Turan Çolakkadı ve İstanbul Başsavcıvekili Oktay Erdoğan hakkında inceleme izni vermeyi düşünmediğini söyledi. HSYK, İstanbul merkezli operasyonun ardından haklarındaki iddialar üzerine Çolakkadı, Altınok ve Erdoğan'ın yanı sıra savcılar Zekeriya Öz ve Muammer Akkaş hakkında da inceleme yapılması kararı almış ve bu kararı izin için HSYK başkanı da olan Bakan Bozdağ'ın onayına sunmuştu.
HSYK'da yapalacak yasal düzenlemede anayasaya aykırı bir şey yok. Anayasa'nın HSYK'yı düzenleyen 159. maddesinde anayasal görev ve yetkiler var, onlara dokunmuyor. Son fıkrada 'yasayla düzenlenir' denilen alanda çalıştık biz. Dairelerin oluşumu, üye seçimi, genel sekreterliğin kuruluşu gibi… Bazı yetkileri Başkan'a (Adalet Bakanı'na) veriyor kanun. Bu daha demokratik bir yapı demek. Çünkü HSYK Genel Kurul kararları, ihraçlar hariç, genelgeler vs. yargı denetimine kapalı. Kararları başkan verdiğinde yargı denetimine açık hale geliyor. Bakanlığın tüm işlemleri yargı denetimine açıktır. Biz layüsel yapıdan hesap verebilir yapıya imkan sağlayacağız. Bu da hem Venedik hem de AB kriterleri açısından önemli. Üyeler yine aynı kaynaklardan seçilecek, sadece bütün üyeleri çoğunluğun seçmesini sağlayan çarşaf listeyi değiştireceğiz. Bir üye bir adaya oy verebilecek. Böylece gruplaşma, tam kadro olarak bir daireye seçilme durumu olmayacak; çoğulculuk sağlanacak. 2010'da anayasa değişikliğini yaparken yargının bağımsız ve tarafsız olmasını, hiçbir ideolojinin arka bahçesi olmamasını hedeflemiştik. Yargı bir ideolojik bagajdan çıkarılıp başka ideolojik bagajlara teslim edilemez. Anayasayı değiştirerek tüm siyasi partilerin üzerinde mutabık kalacağı sağlıklı bir yapı kurmak. Bunun nasıl olacağını muhalefetle konuşmaya, birlikte çalışmaya hazırız. HSYK üyelerini TBMM'nin
seçmesi de dahil.
