Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Fransız devrimi öncesinde düşünce suçlularının atıldığı Bastilla Hapishanesi'ni günümüze taşıdı. İktidar partisi Halk Hareketi Birliği (UMP) Marsilya Milletvekili Valeri Boyer tarafından verilen ve 'Ermeni soykırımı yoktur' diyenlerin 1 yıl hapis ve 45 bin Avro para cezasına çarptırılmasını öngören tasarı Senato'da 'ayak oyunları' ile kabul edildi.
Tasarı Fransa parlamentosunda 22 Aralık'ta ele alınmış 11 hayıra karşı 39 evet oyu ile kabul edilerek Senato'ya yollanmıştı. Senato dün saat 16:00'da toplanarak tasarıyı ele aldı. 348 koltuklu senatoda oturuma sadece 50 kadar senatör katıldı. Toplantı öncesinde tasarıya 'hayır oyu kullanacak vekillere' iktidar partisi UMP ile en güçlü muhalefet partisi olan Sosyalist Parti (PS) yönetimleri tarafından oturuma katılmamaları için baskı yapıldı. İstanbul doğumlu senatör Esther Benbassa, 'hayır' diyecek olan senatörlere, baskı yapıldığını doğruladı. Senato'da pazartesi günü hiçbir konuşma yapılmadığını belirten Benbassa, katılımın fazla olmaması için bugünün (dün) seçildiğini söyledi.
Oturumda ilk sözü alan Senato Başkan Yardımcısı Charles Guene, "Bu tarihi konunun politikaya alet olmasını biz de istemiyoruz. Ama savaş suçları konusunu da unutmak büyük bir suçtur " şeklinde konuştu. Guene 'nin ardından söz alan parlamento ile ilişkilerden sorumlu bakan Patrick Ollier söz konusu teklifin Fransız yasalarına ve Avrupa Birliği yasalarına uygun olduğunu öne sürdü.
Genel Kurul'da söz alan Kanunlar Komisyonu Başkanı ve Raportör Jean-Pierre Sueur ise tasarıya sert tepki göstedi. “Fransa Anayasası'na aykırı” olduğu gerekçesiyle yasa teklifinin reddedilmesini isteyen Sueur “Hiç bir siyasi eğilim adına konuşmuyorum. Sadece hukukçu kimliğimi ön plana çıkararak konuşuyorum Parlamenterler tarih yazamaz. Parlamentolar da mahkeme değildir. Fransız tarihçiler, bu yasa teklifiyle ilgili gelişmeleri endişeyle izliyorlar' dedi.
Komünist Parti adına konuşma yapan senatör Isabelle Pasquet de, Anayasa Komisyonu'na raporunu yazmak için sadece bir hafta süre verildiğini hatırlatarak, "Bu durum yasa teklifinin seçim kaygılarıyla hazırlandığını açıkça ortaya koyuyor" dedi. Bu konuşmaların ardından senatör Jacques Mezard'ın 'Tasarının senato gündeminden düşmesine ilişkin' önergesi oylandı. Ancak önerge 86'ya karşı 167 oyla reddedildi. Genel Kurul'daki oturuma 50 senatör katılmasına rağmen vekaleten verilen oylarla birlikte toplam 263 oy kullanıldı. Genel Kurul'da daha sonra tasarı aleyhindeki iki önerge daha ele alındı. Ancak iki önerge de oy çokluğu ile reddedildi.
Ardından tasarının görüşülmesine geçildi. Toplam 7,5 saat süren toplantının ardından yapılan oylamada 86'ya karşı 127 oyla yasa teklifi kabul edildi. Görüşmeleri Senato'da izleyen Paris Büyükelçimiz Tahsin Burcuoğlu karara tepki gösterdi. Burcuoğlu “Çok yanlış bir karar. Ancak bu yanlışın sorumluluğu bizde değil. Biz elimizden geleni yaptık” dedi. Senato önünde kararı bekleyen diaspora lobisini tasarı onaylanınca sevinç naraları attı.
Dışişleri Bakanlığı ise yazılı bir açıklamayla oylamaya tepki gösterdi. Açıklamada şunlar kaydedildi: Her yönüyle sorunlu ve bir sorumsuzluk örneği olan bu kararı şiddetle kınıyoruz ve tepkimizi her platformda dile getireceğimizi ilan ediyoruz. Tasarının kanunlaşması durumunda, üzerinde düşündüğümüz önlemleri devreye sokmaktan çekinmeyeceğimizin hatırlatılmasında fayda görüyoruz.
Senato Genel Kurulu'ndan hiçbir değişikliğe uğramadan geçen yasa, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin onayına sunulacak. Bu durumda, Sarkozy'nin yasayı 15 gün içinde onaylaması gerekiyor. Sarkozy'nin onay vermesi halinde, yasanın tüm detaylarıyla nasıl uygulanacağını belirleyen “uygulama genelgesi” ilgili bakanlık tarafından hazırlanacak ve Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu süre içinde 60 senatör ya da parlamenter, Senato ya da Parlamento başkanlarından biri, yasanın anayasaya aykırı olduğunu savunarak Anayasa Mahkemesi'ne gidebilecek. Yasa uygulamaya geçse de, bu yasadan yargılanan şahıslar Anayasa'ya aykırılık iddiasında bulunabilecek.
Tasarı görüşülürken, Avrupa'nın dört bir yanından gelen Türkler de Senato binası önünde protesto gösterisi yaptı. 'Tarihi olaylara parlamentolar değil tarihçiler karar versin', 'İfade özgürlüğünü ihlal eden yasa teklifine hayır' yazan pankartlar taşıyan protestocular hep birlikte türküler söyleyip halaylar çekti. Senatonun bir alt sokağında toplanan yaklaşık 200 kadar Ermeni de tasarısının kabul edilmesi yönünde sloganlar attı. Tasarı İngiltere'nin başkenti Londra ve Ukrayna'nın başkenti Kiev'de de protesto edildi. Londra'da Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan Türkler,'Ermeni soykırımı emperyalist bir yalandır' yazılı büyük bir pankart açtı. İngiltere Türk Dernekleri Federasyonu tarafından protestoda dağıtılan bildiride, "Tasarı çağ dışı bir kin, nefret ve terör çetesine teslim oluşunun utanç simgesi olarak insanlık tarihine geçecektir" denildi. Kiev'de ise Azeri gençler tasarıya karşı eylemi yaptı.
