|

Dağa çıkış Kürtleri anlayınca biter

Emekli Büyükelçi İlter Türkmen, sadece terörle mücadele ederek Kürt sorununun çözüme kavuşturulamayacağını söyledi. Türkmen “Kürt vatandaşın dağa gitmesini önleyecek bir formül bulmak lazım. Bu da ancak onları anlamaya çalışmakla olur. Başbakan'ın Leyla Zana'yı dinlemesi o yüzden çok önemli bir adım” dedi

00:00 - 6/07/2012 Cuma
Güncelleme: 22:52 - 5/07/2012 Perşembe
Yeni Şafak
Dağa çıkış Kürtleri anlayınca biter
Dağa çıkış Kürtleri anlayınca biter
12 Eylül döneminin Dışişleri Bakanı, Türkiye'nin eski BM Daimi Temsilcisi, Büyükelçi İlter Türkmen ile Suriye'yle yaşanan gerginlikten Kürt sorununda izlenilmesi gereken yol haritasına, Leyla Zana'nın çıkışına kadar pekçok konuyu konuştuk. Türkmen, Türk jetini düşüren Suriye'nin çıkacak bir savaşta kendisine müttefik bulamayacağını belirtirken “Esed'ın bu kadar çıldırmış olacağına inanmak istemiyorum ama gerçekten de gözünü bu kadar kararttıysa onun aptallıkta sınır tanımadığını söyleyebilirim” ifadelerini kullandı. Kürt meselesinin de ancak Kürtleri anlayarak çözülebileceğine dikkat çeken Türkmen, “Teröre son vermek için Kürt sorununu çözmek lazım” diye konuştu.


Suriye ile ilişkilerdeki gerginlik uçağımızın düşürülmesi ile had safhaya ulaştı. Suriye'nin amacı ne? Savaşmak mı istiyor?

Türkiye'ye savaş açmak için dünyanın en aptal insanı olmak lazım. Suriye'de iç savaş almış başını gidiyor bir de Türkiye'ye bulaşmak isterler mi hiç? İstemezler! Talimat kimden alındı bilemiyoruz ama akla gelen emri mahalli bir komutanın verdiği. Onların sabit talimatları vardır. Kanımca “nasıl oldu?” tartışması uzun süre devam eder. Ama iki nokta çok kesin. Varsayalım ki Türk uçağı Suriye karasularında vuruldu, hatalı olan yine Suriye olurdu. Muhakkak temasa geçmeli “Benim karasularımdasın çekil” demeliydi. Yani hangi şık kabul edilirse edilsin Suriye'nin hatası büyük.

ESED APTALLIKTA SINIR TANIMIYOR
Sizce uçak mahalli bir komutan değil de Esad'ın emriyle mi vurulmuş olabilir mi?

Sanmıyorum, Esed'ın bu kadar çıldırmış olacağına inanmak istemiyorum ama gerçekten de gözünü bu kadar kararttıysa onun aptallıkta sınır tanımadığını söyleyebilirim.

Uçağı vuran silahın Rus malı olduğunu düşünürsek en büyük desteği Rusya'dan aldığını söylemek doğru olur mu?

Rusya çatışma, gerginlik istemiyor ama ağırlığının hissedilmesini bekliyor. Rusya'nın, Suriye'de üssü var, silah satıyor bu nedenle Suriye'yi destekliyor ama bu destek sadece ticari bir destek. Bugün Suriye savaşta ittifak kuracağı bir ikinci ülke bulamaz. Kaybetmeye mahkûm.

Rusya Suriye ile yaptığı S-300 füzeleri ile ilgili anlaşmayı askıya aldığını bildirmiş. Bu gelişmeyi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kesinlikle. Bu çok ciddi bir adım demek ki Rusya'nın da artık canına tak etti. Suriye'ye “Çok ileri gittin, füzeleri bu şekilde kullanmamalıydın” dedi. Diğer yandan Suriye'nin bütün savunması da bu füzelere dayanıyor. Bu haber şayet doğruysa Suriye'ye büyük darbe olacaktır.

Başbakan Erdoğan “sınıra giren askeri hedeftir” şeklinde sert bir açıklamada bulundu. İplerin tamamen koptuğunu söylemek abartı olur mu?

Başbakan Erdoğan konuşmasında “Senden bu işin intikamını alacağım. Fırsat çıkarsa memnuniyetle bir Suriye uçağı düşürürüz ” demek istedi ve bence çok doğru bir açıklama yaptı çünkü artık Esad ile ipler tamamen kopmuş görünüyor.

SURİYE KÜRTLERİ KULLANIYOR
Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri şüphesiz Kürt sorunu. Suriye'nin PKK'ya destek çıktığı biliniyor. PKK'yı Türkiye'ye karşı kullanıyor olabilir mi?

Suriye tarihi boyunca Türkiye'de ne kadar terör örgütü varsa hepsini destekledi. Hatta Öcalan'ı Şam'da misafir ettiler, sert çıkışımız karşısında da onu uzaklaştırmak zorunda kaldılar. Kürtleri devamlı olarak kullandıklarını düşünüyorum. Ayrıca PKK li-derlerinden bazılarının Suriye asıllı olduğu biliniyor. Bu da diyaloglarının etkinliği ile ilgili bize ipucu verebilir.

Kürt sorununun çözümü terörün sonlanmasına mı bağlı?

Bana sorarsanız, tam tersi. Teröre son vermek için Kürt sorununu çözmek lazım! Kürt sorunu maalesef zamanla daha karmaşık bir hale geldi. Cumhuriyet kurulduğundan beri bu sorun önümüzde öylece duruyor. Kürt sorunu cumhuriyetin büyük başarısızlığıdır. Kürtler zamanla daha bilinçli olmaya başladılar, “Ben Türkiyeliyim ama Kürdüm” demeleri de bunun bir göstergesi . Bugün çözüm için komisyondan bahsediliyor. Bu olumlu bir adım ama yeterli mi? Tartışmak lazım!

İDAMDAN KURTULDU DAHA NE OLSUN?
Sizce Kürt sorununun çözümünde nasıl bir yol izlenmeli?

Bence takip edilmesi gereken yol ha-ritasının iki yöntemi olmalı. Birincisi Kürtlerle beraberce alınabilecek tedbirler, ikincisi Türk devletinin tek taraflı olarak yapacağı atılımlar. Esasında AK Parti çok iyi atılımlar yaptı. TRT'nin Kürtçe yayın yapması, Kürtçe'nin seçmeli ders olması gibi. Bunlar çok önemli. Aynı zamanda Kürtlere istedikleri takdirde özel okullarda Kürtçe eğitim de verilmeli. Mesela Galatasaray Lisesi'nde bir kısım dersler Kürtçe verilebilir. Ama tam eğitim Kürtçe olursa onlar da sıkıntı çekerler. Çünkü çalışacakları yer Türkiye. Sadece Kürtçe konuşan bir Kürt nasıl iş bulabilir ki? Türkçe'yi öğrenmeden olmaz. Öcalan'ın ev hapsi meselesi de bir ara konuşuldu. Böyle bir şey olamaz. O adam suçlu. İdamdan kurtuldu daha ne olsun? İmralı'da çok rahatsız bir hali de yok. Ve en önemlisi artık Kürt meselesinde zikzaklarımız olmamalı.


Sadece terörle savaşarak kurtulamayız

2009'da “demokratik açılım” denildi ve herkes çok heyecanlandı. Bu Kürt sorununun çözümü için önemli bir adımdı ama sonra birden bire geri adım atıldı. Habur'da yaşananlar bunda etkili oldu ama aynı şey oluşturulacak komisyonda da yapılmamalı. Komisyonun ilerlemesi ya da son bulması sadece Başbakan'ın elinde. Şu an bence Kürt sorununun çözümü için müsait bir ortam var.

Neden müsait?

Terörü bitirmek için tüm güçlerin el ele verdiği bir dönemdeyiz. Barzani'nin desteğini de unutmamak lazım. Barzani'nin samimiyetine inanılmalı. “Terörü ilk önce bitireyim ondan sonra çözüm gelsin” demek olmaz! İkisini bir arada yürütmek gerekir. Burada da Barzani'nin desteği oldukça önemli olacak.

HÜKÜMET DOĞRU YOLDA
Sizce bugün PKK'ya yapılacak en büyük darbe ne olur? Leyla Zana'nın yaptığı gibi kendi içlerinden birilerinin aleyhlerinde konuşması mı, militanlarının öldürülmesi mi yoksa dış desteğinin son bulması mı?

PKK'ya yapılan dış desteğin sonu yok! Mesela Avrupa'daki Kürtlerin baskıyla diğer Kürt vatandaşlarımızı etkilediklerini biliyorum. Ve sadece terörle savaşarak bu işten kurtulamayacağımızın da farkındayım. Bunu artık herkesin anlaması lazım. Silahla Kürt sorunu bitirilemez! Kürt vatandaşın dağa gitmesini önleyecek bir formül bulmak lazım. Bu da ancak onları anlamaya çalışmakla olur. Başbakan'ın Leyla Zana'yı dinlemesi o yüzden çok önemli bir adım. Hükümet doğru bir yolda ilerliyor. Bunun başka çaresi yok!


Demirtaş Zana'yı örnek almalı

Sizce ayrı dili konuşan AK Parti; CHP ve BDP komisyonda ortak bir paydada nasıl buluşacak?

Kürt sorununda AK Parti ve CHP'nin ortak hareket edeceğine inanıyorum ama bu birbirlerini eleştirmeyecekleri anlamına gelmiyor. Özellikle grup toplantılarında bunu yapmaya devam edecekler. Politika da zaten bu demek! İç politikada iktidar ağzıyla kuş da tutsa yaranamaz. Diğer yandan BDP lideri Demirtaş da barıştan yana bir siyasetçi intibası vermiyor. Çok sert çıkışları var. Ahmet Türk zamanında daha ılımlı bir yaklaşım içindelerdi. Demirtaş, bugün barış için çabalayan Leyla Zana'yı örnek almalı bence.

MHP komisyonda kesinlikle yer almayacağını söyledi...

MHP'nin tek amacı kemikleşmiş tabanını mutlu etmekten ibaret. Zaten “Kürt sorunu yoktur” diyen bir partinin olumlu bir adım atması nasıl beklenebilir ki? Diğer yandan Ecevit zamanında iktidardayken, Kürt sorunu hususunda daha dikkatli bir tutum içindelerdi. İktidar olamayacaklarını bildikleri için de “bari varolan tabanımızı koruyalım” anlayışıyla hareket ediyorlar.



12 yıl önce