Deprem gerçeğine karşı geliştirilen teknolojilere her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Türkiye, kentsel dönüşüm seferberliğiyle olası depremlere karşı hazırlanırken, bu alandaki yenilikler ön plana çıkıyor. Depremi önleyecek veya erken haber verecek bir sistem mümkün olmasa da olası hasarı en aza indirecek sistemler mevcut. Olası afetler konusunda bilinçlenmek önemli. Hayatımızın parçası olan akıllı telefonlara doğru mobil uygulamaları yüklemek gerekiyor.
AFAD UYGULAMASINI GÜNCEL TUTUN
Hatta her türlü riske karşı tablet ve bilgisayarlara da programlar indirilmeli. Dijital dünya, deprem anında hayat kurtarabilecek özellikler sunuyor. Bu nedenle, en işlevsel platformların sürekli yeni versiyonları kullanılmalı ve güncellemesi yapılmalı. Herkesin telefonunda olması gerekenlerin başında AFAD Deprem Mobil Uygulaması geliyor. Bu sistem sayesinde, yetkili mercilere tek tuşla çağrı yapılabiliyor.
SESLİ GÖRÜŞME İMKANI SUNUYOR
İnternet üzerinden gerçekleşen aramanın konum bilgileri anında yetkililerle paylaşılırken, tek tuşla 112 Acil Çağrı Merkezi’ne ulaşmak mümkün. Sesli görüşme imkanı olmayan kullanıcılar, hazır mesajlarla yine ileti gönderebiliyor. Kandilli Rasathanesi’ne ait ‘Deprem Bilgi Sistemi 3.0’ ise Türkiye’nin deprem haritası ve bölgenizdeki riskli alanları bildiriyor. Bulunduğunuz alanda daha önce yaşanan depremlerin tarihini çıkarması yanında, olası deprem anında neler yaşandığını kullanıcılara soruyor. Buradan gelen verileri işleyerek sarsıntının boyutu ve haritasını belirleyebiliyor. Bununla birlikte, Earthquake, Deprem Ağı, LastQuake, Son Depremler, Deprem M4.5+ ve Titreşim Ölçer gibi uygulamalar da mevcut.
ANDROID DEPREM UYARI SISTEMI IŞE YARIYOR MU?
Android telefonların geçen yıl Mudanya merkezli 5.1 büyüklüğündeki depremi Google Android Deprem Uyarı Sistemi sayesinde bir dakika erken öğrendiği yönündeki haberler oldukça ses getirdi. Bunun üzerine depremi önceden bildiği söylenen uygulamalar indirilmeye başlandı. Bilim çevrelerince tartışılsa da Google’ın 2021 yılında Android Deprem Uyarı Sistemi’ni devreye aldı. Bu özellik, cihazların donanımını kullanarak deprem algılama ağını oluşturmak için tasarladı. Sistem, kullanıcılar depremin merkezine ne kadar uzaklıktaysa o kadar erken gönderiliyor.
İVMEÖLÇER SİNYAL GÖNDERİYOR
Erken uyarı sisteminin çalışması için Android kullanıcılarının ‘Deprem uyarıları’ özelliğini seçerek hassas konumlama özelliğini aktif etmesi gerekiyor. Android özellikli cihazlarda sarsıntıyı algılayabilen küçük ivmeölçerler bulunuyor. Bir telefon, depremi algıladığında Google’ın sunucularına bir sinyal gönderiyor. Bu nedenle, önlem amaçlı ilgili özelliği açmak da faydalı gibi görünse de sistem, kesinlikle depremi önceden bilme gibi bir özelliğe sahip değil.
YAPAY ZEKA BURAYA DA EL ATTI
Yapay zeka (AI) teknolojileri de depremle ilgili araştırmalara konu ediliyor. Son olarak Stanford Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı yapay zeka algoritması sayesinde, yer kabuğundaki kaymalar daha yakından takip edildiğini saptadı. Algoritma Japonya'da test edildi ve gerçek zamanlı olarak tespitlerde başarılı oldu. Texas Üniversitesi'nden bilim insanları ise, Çin'de 7 ay süren bir deneme yaparak depremlerin yüzde 70'ini gerçekleşmeden bir hafta önce doğru tahmin eden bir yapay zeka algoritması geliştirdiklerini açıkladı.
