Çanakkale Kara Savaşları'nın 109. yılı dolayısıyla Türkiye'nin yanı sıra çok sayıda ülkeden temsilcilerin katılımıyla Şehitler Abidesi'nde anma töreni yapıldı. SOLOTÜRK program kapsamında Çanakkale Boğazı üzerinde gösteri uçuşu yaptı.
Abide alanındaki tören, Türkiye Cumhuriyeti adına Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı'nın anıta ay yıldız motifli çelengi bırakmasıyla başladı.
Saygı duruşunda bulunulması ve tören kıtası tarafından saygı atışı yapılmasının ardından program, İstiklal Marşı eşliğinde göndere Türk bayrağının çekilmesiyle devam etti.
Yazgı, Çanakkale'nin 109 yıl önce büyük bir mücadeleye sahne olduğunu, dünya harp tarihinin ilk modern amfibi harekatında (kara ve deniz araçlarıyla yapılan manevra) vatan mücadelesi için siper, tünel ve menfezlerde, denizaltında, havada kısacası akla gelebilecek her zeminde verilen mücadelenin emsalsiz olduğunu anlattı.
Başta, "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum" diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere her kademedeki subay ve askerlerin inanç ve irade yüklü duruşunun, bu destansı mücadelenin en temel itici gücü, ufuktaki zaferin de teminatı olduğunu dile getiren Yazgı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Mehmetçik Kirte'de, Kanlısırt'ta, Zığındere'de, Bombasırtı'nda, Conkbayırı'nda, Gelibolu Ovası'nda mübarek kanını akıtarak en büyük abideyi bizzat inşa etmiştir. Bu topraklardaki mücadele, bir başka özelliğiyle de çok dikkati çekicidir. Çanakkale Muharebeleri, 600 yılı aşkın bir süre yaşamış ve ömrünü tamamlamış Osmanlı İmparatorluğu'nun son büyük destanıdır. Yine Çanakkale Muharebeleri, Türk milletinin yeni bir diriliş, bir filizlenmeyle Mili Mücadele'ye, oradan da Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna uzanan taze başlangıcının da ilk büyük destanıdır."
Binlerce yıldır akıp gelen tarih nehrinin dönemeçlerinde savaşın da barışın da olduğunu, hayatın deviniminin hem acıları hem de umutları taşıdığını aktaran Yazgı, "Elbette insanlık ailesinin, bu ailenin kadim değerlerinin en kıymetlilerinden biri ise barışa, dostluğa olan inançtır, umuttur. İşte, 109 yıl önceki mücadelenin taraflarının, bugün burada dostluk adına, barış adına bir araya gelmiş olması bu inancın, umudun gücünü ve gerekliğini ortaya koymaktadır. Biz Türk milleti olarak, Çanakkale Zaferi'nin mümessilleri, bu güzel vatanın sahipleri olarak, tarihi iyilik ve güzellikle dolu bir millet olarak barışa dair kararlılığımızı her zaman korumaktayız." diye konuştu.
Yazgı, bu bölgede bir araya gelmenin, Çanakkale buluşmasının da herkesin hayali olan ortak barışın, ortak acılardan doğan kardeşliğin bir sembolü olduğuna işaret ederek, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Dünün hasımları bugünün dostları olarak bir arada, yan yana, omuz omuzayız. Farklı milletlerden oluşan siz değerli misafirlerimizin ataları, vatanımızda atalarımızla yan yanalar. Hayatın envaiçeşit hadiselerinden süzülüp gelen acı, kayıp ve fedakarlıklardan miras aldığımız dersleri gelecek nesillere barış ve kardeşlik mirası olarak bırakacağız. Muzaffer bir neslin evlatlar olarak duyduğumuz gurur, aynı zamanda barış ve kardeşliğin vurgulanmasında payımıza düşen görevin büyüklüğüyle de mütenasip."
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir de "Çanakkale mahşeri"nin muzaffer komutanlarından Anafartalar kahramanı ve Cumhuriyet'in Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşları ve kahraman Mehmetçikleri rahmet, minnet ve şükranla andı.
Çanakkale Tarihi Alanı'nın büyük Türk milletinin tarih yolculuğundaki en önemli merhalelerinden şanlı Çanakkale savunmasının yaşandığı müstesna bir yer olduğunu belirten Kaşdemir, "109 yıl önce Türk milletinin her bir ferdi koşarak, buradaki yangını söndürmeye geldiği gibi şimdi de her millet evladı koşarak buraya gelmekte, ecdadını anmakta ve Çanakkale ruhunu teneffüs etmektedir." dedi.
Kaşdemir, Çanakkale'nin ortak bir değer ve payda olduğunu dile getirerek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Dünyayı verseler de cennet vatanını vermeyenlerin ruhu olan Çanakkale ruhu, yüksek karakterli insanların sahip olduğu bir şuurdur. Bu müstesna topraklar, toprağın kara bağrında sıra dağlar gibi duran aslanların kefensiz yattığı topraklardır. Vatanına, milletine ve kutsal değerlerine kötü niyetli saldıranlara karşı, seller gibi ileri atılıp göğsünden vurulup bir gül bahçesine girer gibi kara toprağa girenlerin ebedi istirahatgahıdır bu topraklar. Bu nedenle bu müstesna toprakları, Çanakkale Tarihi Alanı, dünyanın en iyi korunmuş savaş alanı ve dünyanın en büyük açık hava müzesi yapmaya kararlıyız."
"Cesaretleri ve fedakarlıkları asla unutulmayacaktır"
Törende İtilaf Devletleri adına konuşan Fransa Uluslararası İlişkiler ve Strateji Genel Müdür Yardımcısı Koramiral Christophe Lucas ise çoğu genç yaşta bu yarımadada hayatlarını feda eden cesur askerleri anmak için Türkiye gök kubbesi altında bulunmaktan onur duyduğunu bildirdi.
Bu coğrafyada 109 yıl önce Birleşik Krallık, İrlanda, Avustralya, Yeni Zelanda ve Fransa'dan on binlerce İtilaf Devletleri askerinin, vatani hizmetlerini yerine getirmek üzere ortak tarihin en trajik perdelerinden birinin oynandığı bu topraklara geldiklerini anımsatan Lucas, şunları kaydetti:
"9 ay boyunca, bugün izlerini halen görebildiğimiz siperlerde ateşlere maruz kalmış, yalnızca savaşın gazabına karşı değil sıcaklık, susuzluk, açlık ve hastalıklara karşı da cesurca mücadele etmişlerdir. Bilanço her iki taraf için de ağır olmuştur. Kayıpları ölçmek imkansızdı. İtilaf Devletleri en az 60 bin kayıp vermiş, bunlara 125 bin yaralı ve hastalık sonucu ölen 100 bin kişi eklenmiştir. Ne kayıpların miktarı ne de savaşın şiddeti burada mücadele eden erlerin gösterdikleri yiğitliği eksiltmemiştir. Cesaretleri ve fedakarlıkları asla unutulmayacaktır."
