SORU: Orucun fidyesi nedir? Hangi durumlarda gerekli olur?

Kur'an'da oruç fidyesi için şöyle buyurulur: "Oruç tutmaya güç yetiremeyenler, bir yoksul doyumu fidye versinler." İbn Abbas (r.a) şöyle demiştir: "Bu âyet, yaşlı kimselere kolaylık getirmek için inmiştir. Orucun edası farzdır. Farzın kaza ile düşmesi gibi, edanın fidye kefâreti ile düşmesi de câizdir." Bu âyet; oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlıların ve iyileşme umudu kalmayan hastaların tutamadıkları oruç için fidye vermesi hükmünü getirmekte ve fidyenin miktarını da her gün için "bir fakir doyumu" olarak açıklamaktadır.

Her geçen gün bünyesi zayıflayan hasta ve yaşlılar, tutamadıkları her bir gün için bir yoksulu doyurabilecekleri gibi, bir fakir doyumluğu fidyeyi Ramazan ayının başında veya sonunda, nakit para veya mal olarak verebilirler. Bu fidyeyi sağlıklarında ödeyemezlerse, vefatlarından sonra ödenmesini vasiyet etmeleri gerekir.

Tutulamayan oruçların fidyesi birçok yoksula verilebileceği gibi, fidyelerin toplam tutarı topluca bir yoksula da verilebilir. Ebû Yûsuf"a göre ise tek fidyenin birkaç yoksul arasında bölüştürülmesi de mümkündür.

Fidye olarak bir yoksulu fiilen doyurmak pratik olmadığı için, başlangıçta bunun belli miktarda gıda maddesi olarak verilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Hanefîler'e göre bir yoksul doyumu olan fidye miktarı, buğdaydan yarım sa' ; arpa, hurma veya kuru üzümden bir sa'dır. Oruç fidyesinin tutarı, fıtır sadakasının tutarına denktir. Günümüzde yoksulu bir gün süreyle doyuracak olan para veya malî değer, toplumun sosyal ve ekonomik seviyesi dikkate alınarak en az miktar olarak belirlenmeli, bunun üstündeki miktar konusunda yükümlü kendi sosyal durumunu dikkate almalıdır.

HAMDİ DÖNDÜREN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu