T Ü R K İ Y E ' N İ N B İ R İ K İ M İ |
||
Y A Z A R L A R | 5 OCAK 2006 PERŞEMBE | ||
|
Kurban kesiminin sahih olabilmesi için, kesenle ve kurbanlıkla ilgili şartlar bulunduğunu belirtmiş, ilkini değerli okurumuz İbrahim Ergin'in sorusu üzerine dünkü yazıda ele almıştık. Bugün ise, kurbanlık hayvanların niteliklerini ele alacağız. Kurban kesiminin sahih olabilmesi için, kurbanlık hayvanın; özel nitelikteki ve kusursuz hayvanlardan olması şarttır. Kurbanlık hayvanlar Kurban edilecek hayvanların, belli cinste ve yaşta olması gerekir: 1) Cinsleri: Kurbanlık hayvanlar deve, sığır-manda, koyun ve keçidir. Bunlar dışındaki evcil hayvanlar kurban olmazlar. Kurbanın geçerliliği açısından, bu hayvanların cinsiyetleri önemli değildir. Ancak koyun türünde erkeğinin, diğerlerinde dişisinin kesilmesi daha faziletli (efdal) görülmüştür. 2) Yaşları: Kurban edilecek devenin beş, sığırın iki, koyun ve keçinin bir yaşını bitirip, bir üst yaşa girmiş olması gerekir. Altı aylık kuzu da, cüsse itibarıyla büyük ve gösterişliyse kurban edilebilir. Kurbanlığın kusursuz olması Yaratıcı'ya bir kurbet (yakınlık ibadeti) olarak kesilecek kurbanın her yönüyle kusursuz ve mükemmel olması gerekir. Kurbanlık hayvan, hem ibadet, hem de sağlık kuralları açısından sağlıklı, sağlam, organları tamam ve besili olmalıdır. Kurbanlıktaki kusurların geçerliliği engelleyici yönlerini, organlardaki veya diğer doğuştan ve sonradan olan kusurlara göre şöylece ele alabiliriz: Dişler: Dişlerinin tamamı veya çoğunluğu dökülmüşse, caiz değil. Çoğunluğu bulunursa caizdir. Dili kesik caiz değil. Gözler: Bir veya iki gözü gitmiş caiz değildir. Göz yaşarmasından görmeyen caizdir. Kulaklar: Yarısı kopuk caiz değildir. Biri olmayınca caiz. Kulağı yarık/delik caiz. Doğuştan kulaksız kesilmez. Kulağı küçük caiz. Boynuzlar: Büyük boynuzlu efdaldir. Doğuştan boynuzsuz caizdir. Boynuzlarının biri veya ikisi kökünden kesilmiş caiz değil. Kuyruk: Yarısı gitmişse veya doğuştan kuyruğu yoksa kesilemez. Koyunun daha semiz ve lezetli olması için, doğduğunda kuyruğunun kısmen veya tamamen kesilmesi kusur sayılmaz. But: Doğuştan butsuz veya budu kopuk olan kesilemez. Meme: Meme ucu bulunmayanlar kurban kesilemez. Hayvanın doğuştan boynuzsuz, şaşı, topal, deli, biraz hasta, bir kulağı delinmiş veya yırtılmış olmasında bir sakınca yoktur. Burma: Cinsel organı bulunmayan veya burma caizdir. Koyunlarda burma koç efdaldir. Zayıf: Daha semiz, değerli ve etli müstehaptır. Kemiklerinde ilik kalmamış derecede zayıf caiz değil. En zayıf mekruhtur. En ucuz mekruhtur. Dört adım atabilirse caiz. Hasta: Ağır hasta caiz değil. Uyuz: Semizse kesilir, zayıfsa kesilmez. Daha güzeli müstehaptır. Topal: Kesileceği yere gidemezse caiz değil. Kırık: İliğe kadar ulaşmışsa kesilmez. Küçük: Cüssesi daha büyüğü müstehaptır. Delice: Sürüye gitmezse kesilmez. Pislikçi (cellâle): Devamlı pislik yiyen hayvanların, hem kurban, hem de eti yenmek için kesilmesi sahih değildir. Bu sebeple, deve ve sığır bu durumda on, keçi ve koyun dört gün ayrı bir yere kapanarak pislik yemesi önlenir. Bu kusurlar, kurban yükümlüsü zenginin kurbanlığı satın almasından sonra meydana gelirse, Hanefilere göre yerine başka kurbanlık alıp kesmesi gerekir; diğer üç mezhebe göre başkasını almak gerekmez. Fakirlerin ise, nafilelerin genişliği ilkesince, ayıplı hayvanı satın alıp kesmeleri de yeterli olur.
|
|
Ana Sayfa |
Gündem |
Politika |
Ekonomi |
Dünya |
Aktüel |
Spor |
Yazarlar Televizyon | Sağlık | Bilişim | Diziler | Künye | Arşiv | Bize Yazın |
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz. © Yeni Şafak Tasarım ve içerik yönetimi: Yeni Şafak İnternet Servisi |