Hazar Denizi'nin statüsü ile ilgili bölge ülkeleri ile yoğun temasta olan Rusya, Türkiye'ye uzanacak Bakü-Ceyhan ile Trans-Hazar doğalgaz hattı üzerinde söz sahibi olmak istiyor. Moskova'nın Hazar'ın statüsü ile ilgili bölge ülkeleri ile yaptığı görüşmeler, bu denizin tabanından ileride geçirilebilecek boru hatlarını ilgilendiriyor. Bu boru hatlarından gündemde olanları, Türkmenistan'dan Hazar'ın tabanına ve ardından Azerbaycan-Gürcistan üzerinden Türkiye'ye uzanacak doğalgaz boru hattı ile Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattının Hazar Denizi'nin tabanından karşı kıyıya Kazakistan'a da bağlayacak hatları oluşturuyor.

Rusya ise çevre için tehdit yaratabileceği iddiasıyla bu hatlara karşı çıkıyor. Hazar'ın çevre sorunlarında da kıyıdaş ülkelerin ortak karar almasını sağlayacak bir mekanizmanın kurulmasını hedefleyen Rusya, böyle bir mekanizmanın kurulması halinde, Türkiye'yi ilgilendiren bu enerji hatlarının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği kararında kendisi de söz sahibi olmayı amaçlıyor. Rusya'nın önerilerini İran da destekliyor.

Moskova: Bakü bizi destekliyor

Rusya Devlet Başkanı'nın Hazar bölgesi özel temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Viktor Kalujnıy, Hazar denizinin statüsü ile ilgili Azerbaycan yönetimine öneriler sunduklarını belirterek, "Bakü'nün, bu önerilerin tümünü desteklediği söylenebilir" dedi. Bakü'deki temaslarını tamamlayan Kalujnıy, Azerbaycan'dan destek alan Rus önerilerinden birinin, "Hazar Denizi sorunları ile ilgili olarak, kıyıdaş ülkelerin katılımı ile Bakü'de bir stratejik merkezin kurulması" olduğunu söyledi.

Kalujnıy, bu önerilerinin yanısıra Azerbaycan'a, Hazar Denizi ile ilgili üç anlaşma taslağı sunduklarını da kaydetti. Bu anlaşmalar, "birinci olarak, Hazar Denizi'nin biyolojik kaynaklarının korunması ve kullanılması yönündeki çabaların birleştirilmesi, ikincisi, Hazar'da çevrenin korunması ve üçüncü olarak da bu denizdeki ticari gemiciliğin geliştirilmesi" ile ilgili.

Petrol yataklarının ortak kullanımı

Rusya, Hazar'a kıyısı bulunan Azerbaycan ile Türkmenistan arasında sorun yaratan "Kepez" petrol yatağının, iki ülke arasında ortak kullanılmasını istiyor. Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de temaslarda bulunan, Rusya Devlet Başkanı'nın Hazar bölgesi özel temsilcisi Viktor Kalujnıy, Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Natık Aliyev ile yaptığı görüşmede, Hazar havzasında sorun teşkil eden yatakların ortak kullanımının gündeme geldiği kaydedildi.