1 Mart tezkeresi öncesinde ABD'nin talepleri ve bunlara karşı Türkiye'nin şartları üzerindeki tartışmalar ne kadar açık sürdürülmüşse; bugün asker göndermeyle ilgili plan ve arka plan o kadar örtülü götürülüyor. Hükümet büyük ihtimalle, o dönemin kötü hatıralarını silmek ve Türkiye'nin yeniden dansözlü karikatürlere muhatap olmaması için dikkatli davranıyor. O kadar dikkatli davranıyor ki; kamuoyuna açıkça yansıyan bazı bilgiler dahi yok sayılabiliyor. Sözgelimi, Irak'taki bütün gruplar açık bir şekilde Türk askerinin gelmesine karşı olduklarını tekrar tekrar açıklamış olmalarına rağmen Dışişleri Bakanı Gül, "İşin aslı öyle değil. Türkiye bölgede isteniyor" demektedir. Gerekçesini açıklarken de "Iraklılar elbette dinlerine kültürlerine yabancı güçler yerine, tanıdık bir ülkenin askerlerini isterler" varsayımı üzerinden akıl yürütüyor. Ardından da bazen, "kim kendi ülkesinde yabancı güç ister ki…" diyerek başka bir şey söylüyor.

Bütün bunlar alt alta toplandığında, Türk askerinin Irak'ta istenmediği sonucu çıkıyor. Eğer, bölgeye asker gönderme kararı kesin ise bu sonucun da belki tek başına değer ifade etmediği söylenebilir. Ama, çok kısa bir süre önce Türkiye'nin Irak'a asker gönderme şartı bizzat Ankara tarafından Geçici Yönetim'in talebi şartına bağlanmış olması bu durumu geçersiz kılıyor.

Tıpkı IMF ile imzalan 8,5 milyar dolarlık kredinin istikbali gibi… Kredi anlaşmasında yer alan "ABD ile işbirliği şartı"nın da yoruma ihtiyacı vardır. İlk bakışta pekala, paranın asker gönderme şartına bağlı olduğu da anlaşılabilir. Ancak, başta Erdoğan olmak üzere hükümet üyeleri tek ağızdan, kredinin asker gönderme kararıyla ilgili olmadığını söylediler.

Yani, görünen ya da şüphe uyandıran durumlar konusunda hükümet tüm sorulara aynı "hayır"la cevap veriyor. Belki böyle, belki değil… Ama artık hükümetin Irak'a asker gönderme yönünde kesinleşmiş gibi görünen kararının gerekçelerini kamuoyuyla paylaşması gerekiyor. Artık gerekiyor çünkü, Başbakan Erdoğan kısa bir süre öncesine kadar "Irak'a gitmeye istekli değiliz" diyor ve kararsız denge üzerinde yürüyen bir politika izliyordu. Şimdi ise, açık bir şekilde asker göndermek istediklerini açıklamıştır.

Hükümetin artık bir karar noktasına ulaştığı ve bunu tahakkuk ettirmek için bir yöntem aradığı kesindir. Belki içeriğinde Irak'a asker gönderme şartlarının zikredildiği ayrıntılı, belki de hükümete genel bir yetki veren bir çerçeve tezkere hazırlanacaktır.

Bu noktaya gelindiğine göre gerekçelerin ve genel bilgilerin kamuoyuyla paylaşılması gerekmektedir. Sadece, "komşumuzdaki yangına kayıtsız kalamayız" cümlesi bir paylaşma sayılamaz. Gerekçelerini kamuoyuyla paylaşmak hükümet için de politik bir avantaj sağlayacaktır. Toplumun önüne belki rasyonel hedefler konulabilir ve sonradan ortaya çıkması muhtemel problemler için şimdiden bir konsensüs sağlanabilir.

Asker gönderme kararının uluslararası boyutu sadece Türk-ABD ilişkileriyle sınırlı değildir. Paylaşım bir başka açıdan da gereklidir. Türkiye Irak'a asker gönderirse kaçınılmaz olarak dünyanın diğer bölgeleriyle, özellikle de İslam Dünyası ve Avrupa ile de ilişki kurmuş olacaktır. Bunun anlamı, Türkiye'nin AB üyeliği hedefinin ve Ortadoğu'daki gelecek tasarımlarının doğrudan etki altında olduğudur.

Nasıl 1 Mart'ta tezkereyi reddetmenin moral avantajları ortaya çıkmış ve bu red Türkiye'ye AB sürecinde bir avantaj olarak yansımışsa, şimdi de tersi sözkonusudur.

6 ve 7. Uyum paketleriyle demokratik devrim yapan Türkiye, asker gönderme kararının artı-eksilerini yazarken, Avrupa içinde aleyhine delil toplayan unsurları da hesaba katmak zorundadır.

Ve bir de AK Parti… Asker gönderme kararı, neredeyse dikensiz gül bahçesinde sürdürülen iktidarın karşısına rasyonel bir muhalefet çıkartacaktır. Fizibiliteye, bu "eksi"yi de eklemek gerekiyor.

MUSTAFA KARAALİOĞLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu