HALE KAPLAN ÖZ
Yapı Kredi Kültür Merkezi'nde açılan "Pierre Loti'nin İstanbul'u, İstanbul'un Pierre Loti'si" adlı sergi, Türk dostu olarak bilinen ünlü Fransız yazar Pierre Loti'nin İstanbulda kaldığı dönem içinde yaşadığı gerek Türk ve İslam medeniyetiyle gerekse İstanbul'un büyüleyen güzellikteki tarihi dokuyla karşılaşmasını ve Şark silüetinin Batılı gözünde bıraktığı hayranlığı gözler önüne seriyor. Sergide Fransız edebiyatının ünlü ismi Pierre Loti'nin İstanbul günleri ve Batılı bir yazarın Osmanlı medeniyetiyle ilişkisi o dönemin Türk dünyasını yansıtan mektuplar, fotoğraflar ve çizimler eşliğinde sunuluyor.

İstanbul'da saklı huzur

İstanbul'un mavi, derin, serin, yosun ve iyot kokulu dünyası herkesi etkilediği gibi etkiler tabiî Pierre Loti'yi. Sergide Pierre Loti'nin objektifine takılan ve dönemin karakteristik özelliklerini yansıtan onlarca fotoğraf karesi de yer alıyor. Boğaz surları, Galata köprüsü, Nuruosmaniye, Eyüp mezarlığı, sokak manzaraları, camiler ve devrin suskun anlatıcıları satıcılar...

Sadece fotoğraflara bakarak Loti'nin bu şehirde huzur bulduğunu söylemek mümkün ama o bunu yazıyor da... "Odamı biraz Türk usulü döşedim, Asya ipeğinden minderlerle, yangından ve Musevi tefecilerden sonra Eyüpte'ki evimden kurtarabildiğim biblolarla; bütün bunlar, uzaktan uzağa, Haliç'in derinliklerindeki o mavi satenli gül kokulu salonumu hatırlatıyor. Evimde çok fazla vakit geçiriyorum. Hayatımın huzurlu anları bunlar; nargilemi içerken, İstanbul'u ve küçük tatlı Aziyade'min pırıl pırıl, yemyeşil gözlerini hayal ediyorum. Rocheford Kasım 1877" Sergide ayrıca Aziyade romanının orjinal baskısı, Halife Abdülmecit'in kendisine göndermiş olduğu iki adet tablo ve birbirinden ilginç birçok eşya meraklıların ilgisine sunuluyor. Bilgi için tel: 0 212 252 47 00

İmparatorluğun çöküşünden anekdotlar

Dünyanın en büyük imparatorluğunun parçalandığı ve büyük bir savaşın eşiğinde İstanbul'da bulunan Pierre Loti o dönem Fransa'da Türkler'in tek savunucusudur. Can Çekişen Türkiye adlı kitabında tehdit altındaki Türkiye'ye dikkat çekmeyi hedefler. Bu kitaptan devrin İstanbul'una dair bir alıntı: "Dün şarkın olanca görkemiyle parıldadığı, dönemlerden beri kendimi mucize eseri kendini az çok koruyabilmiş bir şehir vardı burada. Batı'nın modern başkentine özgü o siren ve hurda gürültüleri duyulmazdı hiç; imanla yatışan hayat, öylesine dalgın ve ölçülü, akıp giderdi." 10 Mayıs tarihine kadar açık kalacak olan sergi, Yapı Kredi Kültür Merkezi Sermet Çifter Kütüphanesi Salonu'nda gezilebilir.

Yazarlar Loti'yi yazıyor

Sergiyi gezenler, ünlü yazarlarımızın kaleminden süzülen Pierre Loti'yi okurken edebi hazlar da alıyorlar. Yakup Kadri onu şu sözlerle anlatıyor: "Bu şair öyle şeyler biliyor ki; henüz kitaplarda yazılmamıştır, zira bu seyyah öyle yerlerde dolaşıyor ki henüz hiçbir kaşifin ayağı basmamıştır. Ne yazık ki birçoklarımız bu büyük ve harikulade adamı yalnız Aziyade ve Desenchantees'lerin muharriri olarak tanıyor". Tevfik Fikret, Peyami Safa, Yakup Kadri, Ahmet Hamdi Tanpınar, Nazım Hikmet, Sabahattin Eyüboğlu, Abdülhak Şinasi Hisar, Halit Ziya Uşaklıgil gibi Türk edebiyatının usta kalemleri Pirre Loti'yi fısıldıyorlar sergiyi gezenlere...