Hükümet krizi ekonomiyi nasıl etkiler?

MHP, Mesut Yılmaz'ı Yüce Divan'a gönderir ve Hükümet krizi ortaya çıkarsa ekonomik göstergeler bundan etkilenir.

Nasıl mı?

Altının çizilmesinde fayda var: Ekonomide denge bıçak sırtında. Hassas ve kırılgan bir denge söz konusu. İçerde veya dışarıda meydana gelen küçük bir olumsuz gelişme, bıçak sırtı dengenin bozulmasına ve göstergelerin istikrarsız bir seyir izlemesine neden oluyor. Gelişmiş hiçbir borsada fiyatlarda bizdeki kadar keskin iniş ve çıkışlar meydana gelmez. Borsa endeksinin sert hareketinin nedeni hassas ekonomik dengedir. Gündemdeki Yüce Divan meselesi siyaseti ve Hükümet'in geleceğini etkileyebilecek önemli bir gelişmedir. MHP söylediklerini yapar ve Mesut Yılmaz'a yargı yolu açılırsa ekonominin tepkisinin olmaması düşünülemez.

İlk tepki faizlerin yükselmesi şeklinde olur. Faizler bu krizden önce artmaya başlamıştı. Hükümet'in uyguladığı ekonomik politikanın kaçınılmaz sonucu olarak faizler er veya geç zaten yükselecektir. Mesut Yılmaz'ın Yüce Divan'a gönderilmesi bu süreyi sadece öne alır. Daha önce de yazdık. TL'nin aşırı değerli olma özelliği artarak devam ediyor. Dövize olan talebin harekete geçmesi son derece kolaydır. Bunun önüne geçmek için faizlerin yükseltilmesi Hükümet'in elindeki tek silahtır. Mesut Yılmaz'ın Yüce Divan'a gönderilmesi dövize olan talebi artıracak cinstendir. Döviz'in önünü kesmek için Merkez Bankası döviz piyasasına müdahelede bulunacak ve döviz satacaktır.

Dövizin durumu

Hükümet krizinin belirmesi halinde dövize yoğun talep olacağını belirttik. Döviz talebi hem vatandaşlardan gelecek ve hem de açık pozisyonlarını kapatmak isteyen bankalardan gelecektir. Bankaların bugün 13 milyar dolar açık pozisyonlarının bulunduğu tahmin edilmektedir.

Yoğun talebi karşılamak için Merkez Bankası'nın döviz satışı hızlanacaktır. Döviz talebinin yoğunluğuna bağlı olarak Merkez Bankası'nın döviz rezervleri hızla eriyecektir. Rezervler belirli bir noktanın altına indiğinde Merkez Bankası döviz piyasasına müdahele kabiliyetini kaybedecek, dövizin fiyatı spekülatörler tarafından belirlenecektir.

Dövizin üç yıldan beri baskı altında tutularak değerinin olması gereken den düşük muhafaza edilmesi Türkiye'nin ihracatına büyük darbe vurmuştur ve vurmaya devam etmektedir. Diğer taraftan ithalatı aşırı ölçüde artırmaktadır. Artan ithalat, azalan ihracat dış ödemeler dengesi ve dolayısıyla cari işlemler dengesindeki açığın büyümesi anlamına gelir. Bir başka ifade ile döviz fiyatları artarsa ihracatı kamçılar, ithalatı frenler. Ülkenin dövize olan talebi düşer, dış borç ihtiyacı azalır v.s.

Üretim ve enflasyon

Dövizin patlamasından kısa süre sonra ekonomide canlanma başlar. Üretim artar. Yabancı mallara olan talep azalır, ihracata dayalı sektörlerde üretim ve istihdam artışı sağlanır. Reel sektördeki bu canlanma yeni istihdam imkanlarını ortaya çıkarır.

Hem dövizin fiyatının artması ve hem de talepteki canlanmanın enflasyonu azdırması kaçınılmazdır.

Hükümet zaten enflasyonu önleyemiyor. Enflasyonun tek haneli rakamlara indirileceğine ilişkin hiçbir işaret mevcut değil. Ekonomi soğutularak enflasyonun aşağıya çekilmesi modeli yine başarılı olamadı. Sadece ekonomi tahrip oldu. Toplum fakirleşti. Üretim ve milli gelir düştü. İşsizler ordusu çığ gibi büyüdü.

Hükümet krizinin ortaya çıkarabileceği en güzel fırsat, sağlıklı ve büyüyen bir ekonomi için doğru politikaları uygulamaya başlama imkanıdır. Her şeye yeniden başlayabiliriz.

Özetlemek gerekirse, hükümet krizi orta vadede, ekonomimizde olumsuzluğa değil hayırlara vesile olacaktır.