ABD'nin yeni eyaleti: İsrailobia

 
Fiili olarak ve hatta hukuki olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne Ortadoğu'dan yeni bir eyalet eklendiği gözüyle bakılabilir.

Amerika Birleşik Devletleri ile İsrail arasında çok ilginç görüşmeler yapılıyor bu sıralarda. Kapalı kapılar arkasında yapılan görüşmelerde imzalanacak savunma anlaşmasının detaylarına son şekil verilmeye çalışılıyor. Özellikle İsrail-Suriye barış görüşmelerinde öncülük yapan Bill Clinton'un barış sonunda İsrail'i tümüyle rahatlatacak dolayısıyla seçimlerde önüne çıkacak pürüzleri ortadan kaldıracak anlaşmayı imzalamaya hazırlanıyor. Böylelikle barış sürecini de hızlandıracak bir formül arayışında. Bu çerçevede İsrail'le savunma içerikli yeni anlaşmalar yaparak Ortadoğu bölgesini İsrail'in de içinde olduğu bir dizayna sokmak istiyor.

Kapalı kapılar ardında görüşmeleri yapılan bu anlaşmayı önemli kılan esas madde şu ifadede düğümleniyor. İsrail'e yapılacak bir askeri saldırı Amerika Birleşik Devletleri'ne yapılmış sayılacak. Böylece İsrail barış yaparken buna güvenlik nedeniyle karşı çıkan çevrelerin elinden önemli bir kozu almış olacak. Bu anlaşma metni aynı zamanda, fiili olarak ve hatta hukuki olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne Ortadoğu'dan yeni bir eyalet eklendiği gözüyle bakılabilir.

Her ne kadar iki taraf da bu konuda yorum yapmaktan kaçınsa da böyle bir hazırlığı da inkar etmiyorlar. İsrail'de yayınlanan Haaretz gazetesinin 14 Şubat tarihli nüshasında çıkan habere göre, ABD'nin İsrail büyükelçisi Martin Indyk'in anlaşma metnini bizzat hazırladığı ve İsrail tarafına da gösterdiği sızan haberler arasında. Buna göre İsrail uzun menzilli balistik füze saldırısına ya da kitle imha silahlarıyla bir saldırıya uğradığında Amerika doğrudan devreye girerek karşılık verecek. Anlaşma metnindeki başka bir maddeye göre Amerika, saldırı durumu dahil olmak üzere gerçekleştireceği askeri operasyonlar için İsrail'de lojistik destek sağlayacak üsler kuracak.

Bu şekilde zaten ekonomik ve teknolojik olarak sağlanan tüm ayrıcalıklarla kollanan İsrail bir savunma paktı ile de Amerika ile bağlayıcı bir ilişkiye girmiş oluyor. İsrail, yıllık 3 milyar dolar ile dünyada en fazla Amerikan yardımı alan ülke ayrıcalığını sürdürüyor. İsrail devletinin varlığını zaten garanti altına almış bulunan ABD'nin bu denli angajmana girmesi her ne kadar İsrail'le ilişkilerini rahatlatsa da yeni sorunları beraberinde getirdiği muhakkak. Amerika bu şekilde barış sürecine karşı çıkan Yahudi çevreleri tatmin etmeyi, itirazları susturmayı amaçlıyor.

İsrailobia

Ancak Ortadoğu sadece İsrail demek değildir. Amerika'nın bölgedeki manevra alanını büyük ölçüde kısıtlayacak olan bu anlaşma imzalanacak olursa bölgede yeni bir diplomatik kriz yaşanabilir. Her ne kadar Arap ülkeleri İsrail'le barış yapmaya canı gönülden razı olsalar da bu anlaşma bölge ülkelerini ciddi biçimde rahatsız edecektir. Yaptıkları tüm savaşları kaybeden Araplar'da İsrail öfkesi olduğu kadar bundan daha baskın biçimde bir İsrail korkusu bulunmaktadır. Sürekli Arap tehdidi altında olduğu yönünde propaganda yapan ve bunu çok iyi kullanan İsrail bölgedeki teknolojik ve askeri gücüyle ortaya çıkan reel İsrail tehdidini tümüyle saklamayı başarmıştır.

Araplar'da zaten var olan ama ortaya çıkmayan İsrailobia duygusu Amerikan desteğini de aldıktan sonra iyice güvensiz bir ortamın doğmasına neden olacak demektir. Kısa vadede İsrail'i barışa ikna etmek dolayısıyla Ortadoğu'da kendi ekseni etrafında bir istikrar ve dizaynı amaçlayan Amerika'nın bu son tavrı amacının tam tersi yöne hizmet etmek gibi bir etkiyi doğurabilir. Bu durum, İsrail'in bölgeye entegrasyonundan çok bölge dışı, yapay (artificial) konumunu pekiştirecek bir adım atılmış oluyor. Atlantik ötesi ilişkilerle bölgesel meşruiyet sağlamak çok zor.