Bağ-Kur'da sigortalılığın kayıt ve tescili

Bağ-Kur Kanunu'nun 619 sayılı KHK'nin 15. maddesiyle değişik 26. maddesinin 1. fıkrasında yer alan düzenlemeye göre, "Sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemez ve kaçınılamaz, (...) Bu Kanuna göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç 3 ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yapmak zorundadırlar. Üç ay içinde kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalılar, re'sen kayıt ve tescil edilir." / "Vergi Daireleri, sigorta kapsamına giren gelir vergisi mükelleflerini mükellefiyetin tescil tarihinden, mükellefiyeti terkin edilenleri ise terkin tarihinden itibaren 3 ay içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.

Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşları, Kurumun talebi üzerine sigortalıların sigortalılık işlemlerine esas alınacak bilgileri vermek zorundadırlar."

Bağ-Kur Kanunu'nun 25. maddesinde, 619 sayılı KHK'nin 14. maddesiyle değişiklik yapılmıştır. Buna göre, "24'üncü maddeye göre sigortalı sayılanlardan gelir vergisi mükellefi olanların sigortalılıkları, mükellefiyetin başlangıç tarihinden, gelir vergisinden muaf olanların sigortalılıkları ile esnaf ve sanatkâr siciline veya kanunla kurulu mesleki kuruluşlarına kayıtlı olmak şartıyla talep tarihinden itibaren başlatılır."

Bağ-Kur mevzuâtına göre düzenlenen ve sigortalı tarafından imzalanan giriş bildirgesini, a) Vergi mükellefi olanlar, bağlı bulundukları vergi dairelerine, b) Vergiden muaf olanlar veya vergi kaydı bulunmayanlar, kayıtlı bulundukları Esnaf ve Sanatkar siciline veya kanunla kurulu meslek kuruluşuna, c) Ev kadınları ve işi olmayanlar bağlı bulundukları muhtarlığa, d) Yurtdışında bulunan vatandaşların herhangi bir işte çalışmayan eşleri, bağlı bulundukları konsolosluğa veya çalışma ataşesine, e) Muhtarlar, bağlı bulundukları mülki âmirliğe onaylatılarak Bağ-Kur İl Müdürlüğüne ya elden teslim edilmesi ya da PTT kanalıyla taahhütlü gönderilmesi gerekmektedir. Zorunlu sigortalıların giriş bildirgeleri, vergi daireleri tarafından da Bağ-Kur İl Müdürlüklerine gönderilmekte ve böylece tescil işlemi yapılmaktadır.

Burada 619 sayılı KHK'nin geçici 1. maddesindeki düzenlemeden sözetmeden konuyu bitirmeyelim: "1479 sayılı Kanuna göre, sigortalılık niteliği taşıdıkları halde, bu KHK'nin yürürlüğe girdiği tarihe (4.10.2000) kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların hak ve mükellefiyetleri, bu KHK'nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlar. Ancak 1479 sayılı Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olmak kaydıyla, 20/4/1982 tarihinden bu KHK'nin yürürlüğe girdiği tarihe kadar vergi dairelerine kayıtlı olarak kendi nam ve hesabına bağımsız çalıştıklarını belgeleyen sigortalıların, vergiye kayıtlı bulundukları süreler, bu süreye ilişkin primleri, ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağı prim tutarı üzerinden ödemek kaydıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilir."

Bu hükümden de anlaşıldığı üzere, önceden zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların 20.04.1982-04.10.2000 tarihleri arasındaki vergi mükellefliğini kanıtlamaları halinde bu süre primlerini ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağı prim tutarı üzerinden ödemek kaydıyla "sigortalılık süresi" olarak kabul edilecektir.