Avrupa'daki Türkiye

HANNOVER- Avrupa'da küçük bir Türkiye var ve onun varlığı büyük Türkiye'yi her bakımdan etkiliyor. Şu anda, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde yaşayan -AB vatandaşı statüsünde veya o statüyü yakında kazanabilecek- Türkiye'den gitme 3 milyonun üzerinde insan var. Lüksemburg devleti nüfusunun kat kat üstünde, neredeyse Norveç kadar bir beşerî varlık bu. Bunların -başta Almanya olmak üzere- kıta ekonomisine büyük katkıları var. Ancak, Türkiye, hem de "AB'ye aday ülke" durumuna geldiği halde, bu gerçeği kendisi için yeterince kullanamıyor.

Türkiye'yi "Avrupalı" kılan en önemli unsur buradaki vatandaşlar... Almanya'da, 2010 yılında sayılarının 100 bini aşması beklenen Türkler'in sahip olduğu girma sayısı (1999 rakamlarıyla) 55.200... Bu firmalar ham madde ihtiyaçlarının çoğunu (yüzde 75) Almanya'dan karşılıyorlar; müşterilerinin çoğu (yüzde 88'i) Alman... Firma sahiplerinin beşte biri kadın, işadamlarının yüzde 30'u Alman vatandaşı olmuş durumda. Yaklaşık 300 bin kişiye istihdam alanı açan bu firmaların yıllık cirosu 50 milyar DM'nin üzerinde. Bu firmaların istihdam ettiği işçiler arasında Türkler kadar Almanlar da var; bu bakımdan, Türk firmaları Alman ekonomisi için çok değerli...

Almanya'nın AB ile ilişkilerden sorumlu devlet bakanı Senff, karşılarında konuştuğu çok sayıdaki Türk işadamına, "Bizim için sizler çok önemlisiniz; gelin ülkemizdeki teşviklerden yararlanın" dedikten sonra şu ilgi çekici selâmlamayı yaptı: "Ben, buradan, sizler aracılığıyla, Türkiye'ye, 'Avrupa'ya hoşgeldin' demekten büyük haz duyuyorum..."

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), zamanlaması çok yerinde bir programla, 200'ün üzerinde oda başkanı ve yöneticisini Almanya'ya getirdi. Zamanlamanın yerindeliği, Hannover'deki 'Expo-2000 Guarı' vesilesiyle Almanlar'ın dikkatinin dış ticaret üzerinde yoğunlaşmasıyla ilgili. Uzun zamandır dış ticaretini büyük çapta Almanya ile gerçekleştiren bir ülke Türkiye ve iki ülke rasındaki 'birbirini tamamlayıcılık' özelliği ticarî ilişkiler için iyi bir potansiyel teşkil ediyor. Türkiye'nin mükemmelen ürettiği Almanlar'ın ihtiyacı olan pek çok mal var; kotalar ve kısıtlamalar sebebiyle sınırlı kalan Almanya'ya ihracat kolayca artırılabili... AB standartlarının yanlış uygulanması yüzünden peyniri bile Türkiye dışındaki ülkelerden karşılıyor Almanya...

Almanya'daki Türk firmalarının çok büyük bir bölümü gıda sektöründe çalışıyor ve 23 milyar DM'lik bir ciroya sahip; bu rakamın sadece 700 milyon DM'lik bölümü Türkiye'den yapılan gıda maddesi ithalâtına gidiyor... Görüldüğü gibi kullanılamayan potansiyel hâlâ çok büyük...

Amerika'nın dünyanın en uzak köşelerine kadar yemek kültürünü ulaştırdığı McDonalds restoranlarının Türkiye'de açılanlarının sayısı 200'ün üzerine çıktı; Almanya'da ise durum farklı... Alman bakan Senff'in "Övünüyoruz" dediği tabloyu, Avrupa-Türk İşadamları Derneği Başkanı Ahmet Güler konuşmasında bir kaç fırça darbesiyle çiziverdi: "Almanya'daki döner merkezli ticaretin cirosu McDonalds'ların cirosundan fazla; 'Dönerburger' gibi adlar altında açılan lokanta ve büfeler İspanya'ya kadar ulaşmış bulunuyor..."

Bu gerçeklerle, hatta Türkiye'nin AB'ye aday ülke ilân edilmesiyle çelişen bir nokta var: Küçük ve orta boy işletmelerin sahipleri "Türkiye'nin en büyük ticaret partneri" Almanya'ya gelirken vize kuyruğunda ömür tüketiyor... Bir çok işadamı vize alamadığı için Almanya'ya gelemiyor... Büyük kentlerdeki Alman konsolosluklarının önündeki uzun kuyruklar iki ülke arasındaki ilişkilerin düzeyini yansıtmıyor...

Herhalde bu yüzden olmalı, bir uçak dolusu Türk işadamı, binbir güçlükle aldıkları vizelere bakılmaksızın, gümrük muamelesine bile tâbi tutulmadan Almanya'ya girince çok şaşırdı. Devlet bakanı Tunca Toskay'ın da katıldığı, TOBB başkanı Fuat Miras'ın başkanlığındaki gezi için, Almanlar, o çok sıkı olan kontrollarını bütünüyle kaldırıverdiler...

Aslında bizim bu gezide tanıklık ettiğimiz iyi muamelenin sürekli olması gerekiyor... Türkiye ile Almanya, Türkiye'nin AB üyesi olmasıyla esasen yaşanacak 'tek pazar' görüntüsünü daha şimdiden gerçekleştirebilirler.

Gerçekleştirmeliler de...